20.04.2020 - 17:27 | Son Güncellenme:
Bağlaçlar cümle içerisinde kullanıldıklarında bir anlam kazanan ve bir görevleri olan kelime ya da kelime
gruplarıdır. Bağlaçlar cümle dışında tek başınayken hiçbir anlama gelmezler ama cümle içinde anlam
kazanmaktadır.
Bağlaç Nedir?
Bir cümlenin içinde aynı olan göreve sahip veya anlam olarak birbirleri ile anlam olarak ilgisi olan
kelime grupları ve kelimeleri birbirleriyle bağlanmalarını sağlayan kelimelerdir. Eğer bir cümle içerisinde
birden daha fazla yüklem, özne, tamamlanan, tamlayan, zarf, belirtili nesne ve sıfat olarak görev yapan
tüm cümle ve kelimeleri birbirlerine bağlamaktadır. Sık kullanılan bağlaçlar; halbuki, oysaki, oysa, yalnız,
ancak, lakin, fakat, ama, ve, ki, ile, de, zira, çünkü, madem, ise, eğer, şayet, ya da, veya, anlaşılan, o
halde, demek ki, yine, meğer, yoksa, yahut şeklinde sıralanabilir.
Bağlaç Görevleri Nelerdir?
Tek başlarınayken hiçbir anlamı karşılamayan ve sadece cümle içine dahil oldukları takdirde bir görev
edinen kelimelerdir. Bağlayıcı olma görevinin yanı sıra anlam ilişkileri de kurmak gibi bir görevleri vardır.
Bağlaçlar cümle içerisinde çıkarıldığı takdirde cümlenin anlamı herhangi bir şekilde bozulmaz. Sadece
cümlenin karşıladığı anlam daralabilir.
Kendilerinden önce gelen ve kendilerinden sonra gelen sözcüklerden ayrı şeklide yazılmaktadırlar. Çoğu
zaman bağlaç sanılan birleşik şekilde yazılmış olan kelimeler bir bağlaç değildir, sadece ektir.
Bağlaçlar cümle öğesi olmamaktadırlar.
Bağlaçların cümle içinde bulunmuş olduğu yerlere noktalama işareti konulabilmektedir.
Cümle İçerisinde Bağlaç Örnekleri
İle Bağlacı: Genellikle ile bağlacı “ ve” bağlacı ile aynı göreve sahiptir. Fakat “ile” bağlacı cümleleri
bağlamaz aynı göreve sahip olan kelimelerin birbirine bağlanmasını sağlar.
Dünya ile güneş arasında ne kadar mesafe olduğunu soruyor. (İsim olarak görev yapan iki kelimeyi
bağlamıştır.)
Gülmesi ile ağlaması bir oldu. (fiil olarak görev yapan iki kelimeyi bağlamıştır.)
Emre ile Melike bana hediye almışlar. (Özne olarak görev yapan kelimeleri birbirine bağlamıştır.)
Ve bağlacı:
Merve ve Ayşe bugün okula gelmediler. (Özneler bağlanmıştır)
Bakkaldan ekmek ve gazete alıp gelmiş. (Nesneleri birbirine bağlamıştır)
Tatilden geldim ve hemen eve gittim. ( Yüklemleri birbirine bağlamıştır)
Kitapları bitirdim ve defterlerin üzerine koydum. (Cümleleri birbirine bağlamıştır)
Halbuki, Oysaki, Oysa, Yalnız, Ancak, Lakin, Fakat, Ama Bağlacı: Cümleye karşıtlık anlamı kazandırırlar
ve çoğunlukla cümleleri birbirlerine bağlama görevini görmektedirler.
Şekersiz besleniyorum ama tatlıları çok seviyorum.
Seni seviyorum ama beni üzüyorsun.
Çok çalıştı fakat sınavı kazanamadı.
Buna katlanmak çok zor lakin onu çok seviyorum.
Oysa çok güvenmiştim sana. (Kendisinden önce başka bir cümlenin varlığını kanıtlıyor)
Sabah derse yetişemedim oysaki çok da erken yola çıkmıştım.
Benim onunla konuşmadığımı biliyordu halbuki. (Kendisinden önce başka bir cümlenin varlığını
kanıtlıyor)
Ki bağlacı: Genel olarak cümleleri birbirine bağlamak ile görevlidir. Kendisinden önceki cümleyi
kendisinden sonraki cümle açıklar. Daima tüm kelimelerden ayrı olarak yazılmaktadır.
Benimle küsmüş ki yanıma gelmedi.
Dersine çalış ki sınavı geç.
Yarın buraya gelir mi ki?
Tam dışarı çıktım ki ev telefonu çaldı.
Beni hiç anlamıyor ki…
De bağlacı:
O kitabı ben de okumuştum.
Önce sen yap da bende ona göre yapayım.
Sabah dükkana gel de okula öyle gidersin.