Aşar Vergisi Nedir? Aşar Vergisi Ne Zaman Ve Neden Kaldırılmıştır?
02.03.2021 - 05:54 | Son Güncellenme:
Aşar, öşür kelimesinin çoğuludur. Öşür, onda bir, aşar ise ondalıklar anlamına gelir. Osmanlı Devletinde alınmaya başlanan aşar vergisi, devletin en önemli gelir kaynaklarından biriydi. Bunun nedeni devletin en önemli geçim kaynaklarından birinin tarım olmasıdır. Şer'i hukuka göre belirlenen vergi üç türe ayrılırdı. Bunlar sırasıyla nakdi, maktu ve ayniydi. Aşar vergisi nedir? Aşar vergisi ne zaman ve neden kaldırılmıştır? Merak edilen soruların yanıtlarını sizler için derledik.
Ayni vergi, ürünün kendisinin vergi olarak alınmasıdır. Örneğin bir domates üreticisinin ürettiği domatesler hesaplanıp 'u devlete verilirdi. Nakdi vergi ise ürünün paraya dönüştürülüp o şekilde tahsil edilmesi anlamına gelir.
Aşar Vergisi Nedir?
Aşar ve Öşür, Osmanlı Devleti zamanında köylülerin tarım gelirinden alınan vergilerdir. Öşür sadece Müslümanlardan alınırken, Aşar hem Müslüman hem de gayrimüslimlerden alınırdı.
Aralarındaki en büyük farklardan bir diğeri de öşür vergisinin ürünün kendisinden alınmasıdır. Örneğin bir köylünün ürettiği buğdayın 'u devlete verilirdi. Aşar vergisi ise para cinsinden alınan bir vergi türüydü.
Aşar Vergisi Ne Zaman ve Neden Kaldırıldı?
Aşar vergisinin kaldırılmasında Osmanlı Devletinin yıkılması ve Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasının payı büyüktür. Gerileme döneminden sonra Osmanlı İmparatorluğunun içinde bulunduğu mali krizden kurtulması için bu vergi peşin olarak alınmaya başlandı. Bu da çiftçilerin daha hasat zamanı gelmeden ödeme yapması anlamına geliyordu.
19. Yüzyıldan itibaren aşar vergisi alınırken kanuna aykırı uygulamaların yapılması bazı yerlerde isyanların çıkmasına neden olmuştur. Bazı bağ bahçe sahiplerinden yerine %30 - %40 oranında vergi alınması bu isyanların çıkmasındaki en büyük etkenlerden biri olmuştur.
17 Şubat 1923 tarihinde gerçekleştirilen İzmir İktisat Kongresinin ardından aşar vergisinin kaldırılmasına karar verildi. Aşar vergisi yaklaşık olarak 2 yıl daha alındıktan sonra resmi olarak 1925 yılında kaldırılmıştır.
