Kanser karın içine yayıldığında her şey bitmiş değil…

Didem Seymen - Karın zarı kanseri tedavisinde son yıllarda önemli gelişmeler var. Kolon ve rektum cerrahisi alanında çalışan Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Cem Terzi, karın zarı kanserlerinin başarılı bir cerrahi operasyondan sonra verilen sıcak kemoterapi uygulamalarıyla tedavi edilebildiğini söyledi.  

Geçtiğimiz yıl Venedik’te yapılan 13. HİPEK (sıcak kemoterapi) Kongresi’nde bu alanda çok önemli çalışmalar sunuldu, kongre sloganı “Uzun bir yol kat ettik, daha gidecek uzun bir yolumuz var” idi.  

Karın içi sıcak kemoterapi diğer adıyla hipertermik karın içi kemoterapi; apendiks kanseri, psödomiksoma peritonei, kalın bağırsak kanseri, mide kanseri, kadınlarda yumurtalık kanseri ve peritoneal mezotelyoma gibi karın boşluğuna yayılmış kanserleri tedavi etmekte kullanılan yeni bir yöntemdir.   

Normal hücreler zarar görmez 

Kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılmasının ardından yaklaşık 90 dakika boyunca karın içinin kemoterapi ilacı verilerek yıkanmasıdır. İşlemin ilk aşaması, tüm görünür tümörlerin ‘Sitoredüktif Cerrahi’ ile çıkarılması geride kalan ama gözle görülmeyen kanser hücrelerini olabildiğince HİPEK ile yok etmektir. 

HİPEK yani sıcak kemoterapi banyosu için, tümör yok edici özel bir ilaç (kemoterapi ilacı) yaklaşık 90 dakika boyunca özel bir makina ile karın içine verilir.  HİPEK’te kemoterapi ilacı, emilimi az olduğu için,  geleneksel kemoterapide ortaya çıkabilecek sistemik yan etkiler olmadan çok yüksek dozlarda kullanılabilir ve etkili olur. İşlem sırasında kullanılan kemoterapi sıvısı sağlıklı olan hücreleri korurken kalan kanser hücrelerini ortadan kaldırmak amacıyla 42-43 derece sıcaklık arasında ısıtılır ve karın içine verilir. Bu sıcaklıkta kanser hücreleri zarar görürken, normal hücreler zarar görmez. 

HİPEK iyi bir seçenek oluyor  

Sitoredüktif cerrahi ve HİPEK 1980'lerin başından beri kullanılmaktadır ve hasta sağ kalım oranlarını ve yaşam kalitesini iyileştirebileceğini gösteren çok sayıda bilimsel çalışma mevcuttur. Karın içine yayılan kanser türlerine uygulanan geleneksel kemoterapi tedavileri yetersiz kalabilir. Ağızdan alınan ya da damardan verilen kemoterapi ajanlarında yakın zamanda önemli ilerlemeler kaydedilmiş olmasına rağmen, tümör karın zarlarına ve organların yüzeyine yayıldığında etkisi yetersiz olabilir. Bu hastalarda sitoredüktif cerrahi ve HİPEK iyi bir seçenektir.  

Geleneksel kemoterapi rejimlerine kıyasla bu yöntemle yüksek sağ kalım oranları özellikle kalın bağırsak, apendiks ve yumurtalık kanserlerinde gösterilmiştir.  

Diğer tüm cerrahi operasyonlarda olduğu gibi bu ameliyatta da komplikasyonla karşılaşılabilir. Sitoredüktif cerrahi ve HİPEK’i takiben en sık görülen komplikasyonlar, ameliyat sırasında kanama ve ameliyattan sonra gelişen karın içi ya da kesi yeri enfeksiyonlarıdır. Hastalar genellikle ameliyattan sonra ortalama 7-10 gün hastanede tutulur. Sitoredüktif cerrahi ve HİPEK ardından, hastalarda bir süre yorgunluk görülebilir. Bu iyileşme döneminde dinlenmek kadar hastanın yataktan kalkması, hareket etmesi ve mümkün olduğunca aktif olması da çok önemlidir.  

Deneyim en önemli kriter olmalı 

Bu yöntemin deneyimli cerrahlar tarafından uygulanması şarttır. Bir cerrah ancak 80 uygulamadan sonra yeterli deneyime ulaşabilmektedir. Bu nedenle bu hastalar için doğru hekim ve doğru hastane seçimi çok önemlidir. 

Hipokrat “İlaçların tedavi edemediğini, bıçak tedavi eder, bıçağın tedavi edemediğini ateş tedavi eder, Ateşin tedavi edemediği, tedavi edilemez” demiş. Tıp, hala Hipokratın yolunda yürüyor...