Kabul edemeyiz bunu da aşacağız

SON dönemde ABD ile yaşanan siyasi krizin neden olduğu kur dalgalanmalarını ve ekonomide yarattığı etkilerin değerlendirildiği toplantıdan, ortak çalışma kararı çıktı. Dokuz Eylül Üniversitesi’nin ev sahipliğinde; üniversitelerin rektörleri, akademisyenler, ekonomistler, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımıyla; Türkiye ekonomisi, döviz kurunda yaşanan dalgalanmalar, küresel piyasalar ve uygulanabilecek önlemler ele alındı.

‘Bizi krize çekiyorlar’

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Rektörlük binasında düzenlenen toplantıda katılımcılar adına açıklama yapan DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, “Dövizde yaşanan dalgalanmalar, ABD merkezli spekülatif hareketler, Türkiye ekonomisini krize sokma gayretleri ve durumdan kendine pay çıkarmak isteyen içerideki karanlık güçler, bu olumsuz sürecin halkalarını oluşturuyor. Buradaki temel amaç, refah ekseninde büyüyen Türkiye ekonomisini engellemeye, halkımızı ve onun seçilmiş meşru hükümetini dar boğaza sokmak” dedi.

‘Güçlü bir ülkeyiz’

Türkiye ekonomisinin 20 yıl önceki zayıflıklarını ya da zaaflarını ortadan kaldırdığını belirten Prof. Dr. Hotar, dövizde yaşanan dalgalanmaları, siyasi ve spekülatif girişimlerle değerlendirmek gerektiğini belirtti, “Bunu bir ekonomik savaş olduğunu söylemek mümkün. Bu süreci yönetenlerin şunu bilmesi gerekir ki; devletimiz faiz çetesi olarak tanımlanabilecek küresel yapılara da FETÖ elebaşını koruyup kollayanlara da asla izin vermeyecek. Milli ve yerli üretim hamlesini başlatan bir ülkede bu saldırıların çaresizce kabul edilmesi mümkün değil. Türkiye büyük ve güçlü bir ülke. Gerekli tedbirlerin alındığından ve alınacağından eminiz. Bizler de bu noktada tarafız. Tarafımız, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin çıkarlarıdır. Çünkü hepimiz aynı gemideyiz” diye konuştu.

Sonuç açıklanacak

Piyasaların negatif yönde beslenmeye çalışıldığını söyleyen Rektör Prof. Dr. Hotar, “Buradaki amaç, olumsuz algıları ve düşünceleri satın alabilmektir. Bu konuda ilgili kişi ve kurumların daha dikkatli olmasını arzuluyoruz. Hedefler ve çözümleri üzerine fikir alışverişinde bulunacağız. Daha sonra bu çalışmayı bir sonuç bildirgesi hazırlayarak kamuoyuyla paylaşacağız” dedi.

'Amaçları saldırı'

Prof. Dr. Nükhet Hotar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Ekonomide fakir fukaranın rızkının, finans lobilerine peşkeş çekilmesine göz yummadık. Döviz kurundaki gelişmelerin, ekonomik hiçbir temeli olmadığı, tamamen ülkemize bir saldırı mahiyeti taşıdığı herkesin ortak tespitidir” ifadelerini hatırlattı.

‘Sektör, Türk Lirası’yla ihracat yapmaya hazır’

Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Uçak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi modeline ihracat dünyası olarak tam destek verdiklerini açıkladı, “2018-2019 arası ekonomik dengeleme dönemi olacak. Hükümetimiz enflasyonla güçlü mücadele edecek, özellikle mali disiplin, cari açığın düşürülmesi ve piyasalarda güven ortamının iyileştirilmesi için hükümetimizin atacağı adımları destekliyoruz. Türkiye, 2023 yılı hedeflerine ulaşacak” dedi.

Yeni müttefikler

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dirayetli yönetimi ile bu krizi de soğukkanlı bir şekilde yönettiğini ve fırtınalı denizden gemiyi sağ salim limana ulaştıracağına inandıklarını anlatan Uçak, “Trump yönetimi, müttefiki Türkiye’de seçimle iş başına gelmiş hükümetle ilişkileri geliştirmek yerine, terör örgütleriyle iş birliğini tercih ettiğini defalarca ortaya koydu. Cumhurbaşkanımızın dediği gibi bizim yeni müttefiklerle yürüme zamanımız geldi. Yeni müttefiklerimizle Türk Lirası ile ticaret yapmak istiyoruz. Türk ihracatçısı olarak bunu hazırız” diye konuştu.

‘Tüm hamlelerini boşa çıkaracağız’

Pancar Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Asil, son günlerde yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmeleri değerlendi.

‘Millet olarak direneceğiz’

Pancar OSB’nin Türkiye Cumhuriyeti iktidarının yanında oldunu belirten Asil, “Ekonomimizi hedef alan, hiçbir siyasi ahlaka sığmayan yaptırımlarla ülkemizi zor durumda bırakmaya çalışan ABD’nin karşısında, millet olarak direneceğimizden ve tüm hamleleri boş çıkaracağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Biz de sanayiciler olarak alınacak tüm ekonomik tedbirlere katılacağımızın ve bu yolda hükümetimiz ile eş güdüm içinde yürüyeceğimizin teminatını veriyoruz” diye konuştu.

Çinliler, ABD yerine Türkiye’yi tercih etti

Çinli gıda firması Hangzhou Linan, daha önce ABD ve Şili’den satın aldığı kuru üzüm ve kuru inciri Türkiye’den ithal etmek için harekete geçti. Bu hafta içinde Türkiye’ye gelecek olan firma yetkilileri, yarın kuru üzüm için Manisa’da, cuma günü de kuru incir için Aydın’da incelemelerde bulunacak. Hangzhou Linan’ın Türkiye’deki üreticilerle bin ton kuru üzüm, 400 ton kuru incir alımı için anlaşma yapması bekleniyor.

Firmaya danışmanlık hizmeti veren Yavuz Selim Şen, Hangzhou Linan’ın almak istediği ürün miktarının Türkiye pazarı açısından çok önemli olduğunu belirtti. Şen, “Kuru üzümü Şili ve ABD’den alıyorlardı, biz onları Türk üzümüyle tanıştırdık, çok memnun kaldılar. İncir konusunda direkt ithalat yapmıyorlardı artık Türkiye’den incir de ithal edecekler” dedi. Şen, Uzak Doğu pazarlarının Türk firmaları için büyük ihracat potansiyeli taşıdığını ifade etti.

Türk diplomatların olumlu yaklaşımları sayesinde birçok Çinli firmanın Türkiye’yi ve Türkiye’deki fırsatları daha çok merak etmeye başladığına da dikkati çeken Şen, “Çin ile en önemli projeler arasında yer alan ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesinde lojistik olarak önemli bir noktada yer almamız Çinli firmaların Türkiye meraklarını daha da artırıyor. İlerleyen yıllarda daha çok Çinli firma Türkiye ile iş yapmak için ülkemize gelecek” diye konuştu.

‘Aç kalırız ama asla boynumuzu eğmeyiz’

Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz karşısında açıklanan birlik ve beraberlik mesajlarına, sağlıkçılardan da destek geldi. Sağlık Sen İzmir 1 No’lu Şube Başkanı Özgür Yıldırım, “Ülkemiz, birlik ve beraberlik içerisinde güzel yarınlara çıkmayı başaracaktır. Hükümetimizin açıkladığı ekonomik önlemleri destekliyoruz” dedi, sözlerini şöyle sürdürdü:

‘Biz kazanacağız’

“Türkiye bir ve bütün olarak hiç bir unsura boyun eğmeyecek. Aç kalırız ama boyun eğmeyiz. Herkesin ve her kesimin sorumluluk alması gerekiyor. Biz Sağlık Sen olarak dün olduğu gibi bugünde devletin ve milletin, sendikacılıkla yanındayız. Küresel emperyalizme ve taşeronlarına boyun eğmeyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da yanında olmaya devam edeceğiz. İnanıyoruz ki başaracağız ve kazanacağız.”

‘Güçlü Türkiye’den rahatsız oluyorlar’

AK Parti İzmir Milletvekili Necip Nasır, “Ekonomideki istikrarlı büyümeden rahatsız olan iç ve dış odakların yarattığı krizi, iş dünyasının desteğiyle el ele verip aşacağız”dedi.

EGE Bölgesi Sanayi Odası’nı (EBSO) ziyaret eden AK Parti İzmir milletvekili Necip Nasır, ABD’nin ekonomik saldırısının, hükümetin aldığı önlemler ve toplumsal dayanışmayla sonuçsuz kalacağını söyledi. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar ve Yönetim Kurulu üyeleriyle bir araya gelen Nasır, şöyle konuştu:

‘Bertaraf edeceğiz’

“Sanayi ve sivil toplum kuruluşlarının sorunlarının çözümü için bugüne dek var gücümüzle çalıştık. Milletvekili olarak da İzmir’in çıkarlarını ön planda tutan bir anlayışla aynı kararlılıkla yola devam edeceğiz. Yürütmede güçlü hükümet, yasamada güçlü meclis ile Başkanlık sistemine geçen Türkiye’nin istikrarlı büyümesinden rahatsız olanların yaratmaya çalıştığı ekonomik krizi de iş dünyasının desteğiyle bertaraf edecek güce sahibiz.”
AK Parti İzmir milletvekili Necip Nasır’a ziyaretinden dolayı teşekkür eden EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar da, gerçekleştirilen ekonomik saldırının kabul edilemez olduğunu, İzmir iş dünyası olarak bu saldırılara karşı topyekün karşı çıktıklarını ifade etti.

AK Parti İzmir Milletvekili Necip Nasır, EBSO üyeleriyle bir araya geldi, gündemi değerlendirdi.

Reformlar ivedilikle yapılmalı

İzmir’in önde gelen iş insanları, dile getirdikleri düzenlemelerin hayata geçirilmesiyle, son günlerde yaşanan olumsuzlukların aşılacağını belirtti.

Batı Anadolu Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (BASİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Seda Kaya Ösen, Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Ege Şube Başkanı Can Yavaş ve Kemalpaşa Sanayici ve İşadamları Derneği (KESİAD) Başkanı Haluk Meriç, Türkiye’nin ABD ile yaşadığı siyasi kriz ve dolar kurundaki dalgalanmayı değerlendirdi. Üç isim de ekonomi ve yargı da reform yapılmasının gereklilğine değindi.

İş dünyasının dile getirdiği reformların hayata geçmesi halinde, kırılgan hale gelen ekonominin toparlanacağını belirten BASİFED Başkanı Seda Kaya Ösen, “Bağımsızlığımızdan ödün vermeden, bir yandan başta yargı bağımsızlığı ve ekonomik düzenlemeler olmak üzere reform gündemine dönülmesi şart. Eğer bunlar gerçekleştirirsek irili ufaklı iç ve dış krizlerden bu kadar kolay etkilenmeyiz” dedi.

TÜGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Can Yavaş ise, ABD’nin yaptırım kararıyla birlikte uluslararası pazarda birçok iş insanını olumsuz yönde etkileyecek bir sürece girildiğini ifade etti, “Doların suni bir şekilde 7 liraya kadar yükselmesi üretime zarar verecek boyuta ulaştı. Uluslararası arenada Türkiye’nin imajına zarar verecek unsurların ortadan kaldırılması ve iş dünyasının talep ettiği ekonomik reformların hayata geçirilmesi en büyük beklentimiz. Hükümete bu konuda güveniyoruz” diye konuştu.

‘Duruşumuzu koruyalım’

‘Haklı duruşumuzu koruyalım’ KESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Meriç de, ABD’nin NATO müttefiki Türkiye’ye yaptırımlarının kabul edilemez olduğunu belirtti. Meriç, “Yargı bağımsızlığının ve hukuk üstünlüğünün sağlandığı bir ülkede böylesi bir krizin yaşanmayacağını biliyoruz. Haklı duruşumuzu koruyup, ekonomimizin daha fazla zarar görmemesi adına ivedilikle önlem alınmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Dövizini bozdurana ücretsiz yolculuk var

DENİZLİ’DE, Bakırlı-Gümüşer hattında çalışan minibüsçüler, döviz bozdurup makbuzunu gösteren yolculardan ücret almayacaklarını açıkladı. Yaşanan ekonomik savaş ortamında küçük esnaf olarak farkındalık yaratmak istediklerini belirten minibüsçüler, herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini dile getirdi.

Protesto ettiler

Minibüslere, “Dövizini bozdurup makbuzunu gösteren müşterilerimize aracım ücretsizdir” yazısı asıldı. Manisa’da da bazı vatandaşlar, dolar ve altınlarını bozdurdu. Manisa Sivil Dayanışma Platformu da döviz bürosu önünde, dolardaki artışı protesto etti. Ellerindeki broşürleri de vatandaşlara dağıtan platform üyeleri, herkesi Türk lirasına sahip çıkmaya davet etti.

Yerli malı tüketin

İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İESOB) Başkanı Zekeriya Mutlu, Türkiye’nin uluslararası siyesette ve ekonomide yaşadığı zor günleri değerlendirdi, esnaf ve tüketiciye önerilerde bulundu.

Döviz kurlarındaki hızlı artışın, ekonomik parametrelerle izah edilemeyeceğini, spekülatif bir atağın olduğunu ifade eden Mutlu, “Türkiye benzer sıkıntıları geçmişte yaşadı. Daha önce olduğu gibi, kenetlenip sıkıntılı günleri geride bırakacağımızdan hiçbir şüphem yok” dedi, sözlerini şöyle sürdürdü:

Herkes göreve

“Bu süreçte her kesime önemli görev ve sorumluluklar düşüyor. Esnaf sanatkarlarımız ve teşkilatları da, Ahilik öğretisinden aldıkları terbiye ile bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da devletinin ve milletinin yanında olacak, zorlu süreçte üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeye devam edecek. Esnafımıza da sınırlı sermaye yapılarını koruyabilmeleri, risk tehditlerini azaltabilmeleri için tasarruf yapmalarını öneriyorum. Dövizle ticaret yapmaktan, kira ödemekten, ihtiyaçlarını ithal ürünlerle karşılamaktan kaçınsınlar. Tüketiciler de bayram alışverişlerini AVM yerine, çarşılara gidip esnaftan yapsın. Alacakları ürünlerin yerli malı olanını tercih etsin. Şunu da hatırlatmak isterim, Türkiye’de üretilen ürünlerin barkodu 869 sayısıyla başlıyor. Vatandaşımız alışveriş yaparken bunu göz önünde bulundursun.”

‘Güven ortamı inşa edilmeli’

EGE Sanayiciler ve İşadamları Derneği (ESİAD) Başkanı Fadıl Sivri, son haftalarda yaşanan ekonomik sıkıntıların toplumsal dayanışmayla aşılacağını dile getirdi. İş dünyası olarak, gerekli önlemlerin hayata geçirilmesiyle, ekonominin sürdürülebilir büyüme sürecine süratle döneceğine ve daha dengeli bir rotaya oturacağına inandığını ifade eden ESİAD Başkanı Sivrei, “Esas olan reel sektörün üretim ve istihdamını korumak, buna bağlı olarak da bankacılık sektörünün sermaye yeterliliği ve aktif kalitesi açısından var olan iyi göstergelerini devam ettirmektir. Bunun için bankacılık sektörüne süre ve miktar açısından ihtiyacı olan likiditenin devamlılığının sağlanması önemlidir” dedi, sözlerini şöyle sürdürdü:

AB ile diyalog

“Türkiye’nin uluslararası sermayeden kendi payına düşeni almaya devam etmesi bir milli menfaat meselesi olarak görülmeli ve bu çerçevede yabancı yatırımcıya güven vermek açısından net adımlar atılmalıdır. Bu doğrultuda, Hükümetimizin doğru algı yönetimini inşa etmek üzere serbest piyasayı koruduğuna yönelik rahatlatıcı açıklamalarını ve yeni ekonomik programımızın hedeflere ulaşılması için gereken adımların atılmasını destekliyoruz. Ayrıca ülkemizin en büyük ekonomik ve ticaret ortağı olan Avrupa Birliği ile ilişkilerinin yeniden canlandırması ve gerek kamu gerekse özel sektör kurumları arasında işbirliğinin artırılmasının bu sürecin etkilerini en az hasarla atlatmamız için önemli olduğu kanaatindeyiz. Bu düşüncelerle, Amerika Birleşik Devletleri’nin Dünya Ticaret Örgütü ilkelerine aykırı bir şekilde aldığı tek taraflı ticari yaptırım kararlarının kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz. Bu krizin en kısa zamanda yapıcı bir diyalogla aşılmasını temenni ediyoruz.”

Akademisyenlerden ortak açıklama

Ege Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğretim üyeleri, ekonomi politikalarının hayata geçirilmesi ve uygulanmasında hükümetin yanında olduklarını açıkladı.

Son günlerde ekonomide yaşanan gelişmeleri değerlendirmek üzere Ege Üniversitesi (EÜ) Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak başkanlığında bir araya gelen İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğretim üyeleri, önlem politikalarının oluşturulması ve hayata geçirilmesi konusunda çalışmaya hazır olduklarını açıkladı. Ülkemiz, iş dünyasının potansiyeli, insan kaynağı, bilimsel birikimi ve köklü kurumlarıyla bu krizden de başarıyla çıkacak güce sahiptir. Ege Üniversitesi, bilgi birikimi ve akademisyenleriyle bu önlem ve politikaların oluşturulması ve hayata geçirilmesinde üzerine düşeni yapmaya hazırdır ifadelerinin kullanıldığı açıklama şöyle devam etti:

Kısa ve uzun vade önlemleri

“Bu krizin, ekonomi politikalarının değişmesi, kendi kaynak ve dinamikleriyle gelişen, istikrarlı bir şekilde büyüme için fırsat olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Kısa vadede, ihtiyaç halinde, piyasalar dışından devletler üzerinden ucuz maliyetli kredi bulunması yoluyla, özel sektör borçlarının devlet tarafından ödenmesi, özel sektörün devlete Türk lirası cinsinden borçlandırılması, kamu yatırımlarına ilişkin maliyet ve fiyatlamaların gözden geçirilmesi, ekonomi yönetiminin uluslararası piyasalara güven veren söylemleri sürdürmesi gibi önlemler sayılabilir. Ayrıca Merkez Bankası’nın araç bağımsızlığından hareketle, esnek kur rejimine sahip ekonomilerde para politikasının etkin biçimde uygulanabilirliğinin avantajlarının kullanması ve büyüme hedefinin yüzde 3’ün altına çekilip cari açığın kontrol altına alınması gerekiyor.

Alternatif politikalar

Orta ve uzun vadedeyse ekonominin yapısal reformuna odaklanan ve neoliberal ekonomi politikalarına alternatif politikalar değerlendirilmelidir. Bunlar arasında; Kısmi ithal ikamesi (seçilmiş alanlarda) modeli uygulanması, ithalatı caydırıcı ve korumacı önlemler alınması, ekonomide dolarizasyonun önüne geçmek için önlemler alınması, dış ticaretin karşılıklı ulusal paralar cinsinden yapılmasını öngören anlaşmaların yaygınlaştırılması, özellikle yüksek teknoloji alanında yatırım, üretim, Ar-Ge için etkin önlemler alınması, gerekirse bu alanda kamu yatırımlarının yapılması, KOBİ’lerin teknoloji odaklı gelişiminin desteklenmesi, tarımda teknoloji uygulamalarına ve kooperatifçiliğe özel önem verilmesi, sürdürülebilir ve yerli enerji kaynaklarının geliştirilmesi, ulaştırma sektörünün demiryolu ve denizyolu ağırlıklı olarak geliştirilmesi, ekonomik planlamaya ve spekülatif sermaye akımlarının kontrolüne dayalı bir modele geçilmesi gibi önlemler sayılabilir.”