Aşırı sıcak burun kanamasını tetikler

DİDEM SEYMEN İstanbul - Burun kanaması kendiliğinden olan, normal ve fizyolojik bir durum değildir. Kanamanın altında yatan nedenler mutlaka araştırılmalıdır. Kimi zaman burun dışına (ön burun kanamaları), kimi zaman da içe ve genze (arka burun kanamaları) doğru gerçekleşen burun kanamalarının; şiddeti ve miktarı ne olursa olsun, özellikle tekrarlıyorsa nedeni mutlaka araştırılmalıdır. Bunlar burnun iç yapısıyla ilgili bozukluklar, travmalar, enfeksiyon hastalıkları, rinitler, çevresel etkenler ve sistemik hastalıklar olarak sıralanabilir.

Çatlamalar da sebep olur

Burun kanamaları, travmanın yanı sıra; burun mukozasına bağlı problemlerden dolayı da olabilmektedir. Burnun içini, sağladığı nemle koruyan mukozal örtü herhangi bir sebeple zedelendiğinde veya salgı işlevini yerine getiremeyerek kuruluğa neden olduğunda; ince bir yapıya sahip olan mukozanın hemen altında bulunan damarlarda kanama meydana gelebilir.

Burun damarlarında zedelenme ve çatlamalara bağlı gelişen kanamalara zemin hazırlayan başlıca faktörlerden bazıları; kuvvetli burun sümkürme, burun karıştırma, burun-yüz travmaları, sıcak havalar, akut üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik rinit (saman nezlesi), diğer rinitler (sıklıkla yaş, gebelik ve çevresel etmenlere bağlı) veya kronik sinüzit gibi rahatsızlıklardır. Öte yandan burun kemiğindeki eğrilikler de burun kanamalarının altında yatan sebeplerdendir.

Aşırı sıcak ve kuru havalar burun kanamalarını tetikleyebilir. Yaz aylarında burun kanamaları can sıkıcı olabilir, ancak nedenlerini anlamak ve önleyici tedbirler uygulamak, bunların oluşumunu en aza indirmeye yardımcı olabilir. Su içerek, burun kanallarını kuru havadan ve güneşe maruz kalmaktan koruyarak ve gerektiğinde zamanında tıbbi yardım alarak, bireyler yaz aylarında burun kanamalarını etkili bir şekilde yönetebilirler.

Bazı kimyasalların olduğu ortamlar, tozlu ve kirli hava gibi bazı çevresel faktörler de burun kanaması nedenleri arasında sıralanabilir. Tüm bu nedenlerin yanı sıra; sigara kullanımı da burun mukozasının doğal yapısını bozduğundan kanamalara zemin hazırlamaktadır.

Yaşlılarda daha sık görülür

Burun kanaması farklı bir hastalık habercisi olabilir. Özellikle hipertansiyon hastalarında, kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerde, kanama-pıhtılaşma bozukluklarında, kan hastalıklarında (lösemi vs) burun kanamaları sık tekrarlayabilir. İlerleyen yaşla birlikte yandaş hastalıkların artması ve burun salgısının azalması, burun kanamalarının daha sık görülmesine neden olmaktadır. Çocuklarda ise burun mukozası ve damarları yetişkinlere göre daha ince ve hassas olduğundan, kanamalar daha sık izlenmektedir. Burun kanamaları, çocuklarda travma, burun karıştırma ve buruna yabancı cisim sokma gibi nedenlerle erişkinlere nazaran daha sık görülebilmektedir.

Burun kanamasında öncelikle yapılması gerekenler şunlardır: 

■Panikle birlikte kanama şiddetlenebileceğinden hasta sakinleştirilmelidir

■Hastanın serin bir yere geçmesi sağlanmalıdır

■Oturtulduktan sonra baş hafifçe öne doğru eğilmelidir

■Burun kanatları baş ve işaret parmaklarıyla sıkıştırılıp 5-10 dakika beklenmelidir

■Bu esnada yüze soğuk su veya buz uygulamak da faydalı olabilir

Ancak kanama daha uzun sürüyorsa ve/veya şiddetliyse vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Yine tekrarlayan burun kanamalarında da bir uzmanın görüşü alınmalıdır. Özellikle eşlik eden; vücutta sık tekrarlayan morarmalar ve çürükler, başka yerlerden kanamalar (örn: idrar yolu kanamaları), yoğun halsizlik gibi semptomların varlığında altta yatan nedenin araştırılması önemlidir.