‘Zamansız virüsler salgın başlatabilir’

Binlerce yıldır donmuş toprakta saklı olan eski virüslerin hayatta kalabileceği ve bakteri benzeri konakçıların üçte birini öldürerek baskın türler haline gelebileceği teorisi bir süredir gündemdeydi. Bu teori, şimdiye kadar bilim kurgu “hikâyeleriyle” sınırlıydı. Teorinin gerçek olabileceğine ilişkin açıklama ise virüs benzeri patojenlerin yüzde 3’ünün buzdan dünyaya sızdıktan sonra baskın hale gelip gelmeyeceğini bulmak için bilgisayar simülasyonlarını kullanan Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’ndeki araştırmacılar tarafından yapıldı. Bilim insanları, donmuş toprakta kalarak “zamanda yolculuk yapan” patojenlerin buzların erimesiyle dünyaya sızabileceğini ve bir sonraki salgını tetikleyebileceğini açıkladı.

Sağlığa yönelik yeni tehditler

Yeni bulgular, zamanda yolculuk yapan patojenlerin oluşturduğu risklerin, ekolojik değişimin itici güçleri ve insan sağlığına yönelik tehditler olabileceğini gösteriyor. “PLOS Computational Biology”de yayımlanan çalışmada, modern konakçıların direncini kaybetmiş olabileceği de varsayılırken, bu durumda donmuş topraktan sızan istilacı patojenlerin yayılmak için daha avantajlı olacağı belirtildi.  

46 bin yıllık solucanlar dirildi

Bilim insanları, 46 bin yıldır Rusya’nın Sibirya bölgesinde donmuş toprağa gömülü solucanları hayata döndürmeyi başardı. Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nden Prof. Teymuras Kurzchalia’nın yanı sıra bir profesörün daha katıldığı araştırmada, Sibirya’da yüzeyden 40 metre aşağıda yaşadığı belirtilen solucanların, kayıtlara ilk kez geçtiği ve bu türe “Panagrolaimus kolymaensis” adının verildiği belirtiliyor. Kurzchalia, solucanların “kriptobiyoz” olarak bilinen hareketsiz bir halde hayatta kaldıklarını kaydetti. Kriptobiyotik durumdaki organizmalar, su veya oksijenin tamamen yokluğuna, yüksek sıcaklıkların yanı sıra donma veya aşırı tuzlu koşullara dayanabiliyor. Kurzchalia, metabolik hızlarının tespit edilemeyecek bir düzeye düştüğünü, böylelikle “ölüm ve yaşam arasında” bir durumda kaldıklarını söyledi.

“İnsan hayatı durdurulabilir ve sonra baştan başlayabilir. Bu önemli bir bulgu. Ancak gidilecek daha çok yol var” diyen Kurzchalia, daha önce bu durumdan yeniden canlanan diğer organizmaların bin yıl yerine onlarca yıl hayatta kaldıklarını da sözlerine ekledi.

Tek başına üreyebiliyor

Uzunluğu 1 milimetreden daha kısa olan minik solucanlar, toprak yavaş yavaş ısıtılarak alındı ve büyümeleri için besleyici gıdalarla dolu bir kapta hayata döndürüldü. 46 bin yıllık solucanın üremeyi başardığı, yavruları üzerinde araştırmaların sürdüğü kaydediliyor. Zira bu solucanlar tek başına üreyebiliyor.