Uzmanlara sorduk: YPG'nin rejim hamlesi ne anlama geliyor?

Terör örgütü YPG/PKK, Türkiye'nin Menbiç'e yapacağı operasyonu engellemek için, Suriye Rejimi'ne "Menbiç'i koruma" çağrısı yaptı. Bu adımın, Moskova'daki Türkiye-Rusya görüşmesinden hemen önce atılması dikkat çekti. Konuyu Milliyet'e değerlendiren uzmanlar, şunları kaydetti:

"Türkiye bu adımları tanımayacaktır"

SETA Dış Politikalar Direktörü Can Acun:

“ABD'nin çekilmesiyle ortaya çıkan güç boşluğu, YPG ve rejimin tekrar bir araya gelmesini sağladı. PKK, özellikle Arapların yoğun olduğu Menbiç gibi yerleri, rejime devrederek, rejim ve Türkiye'yi karşı karşıya getirmeyi amaçlıyor. Hem de kendi unsurlarını güvence altına almak için bir hamle yaptığı görülüyor.

Şu an için Menbiç'te bir askeri bir sevkiyat ve giriş söz konusu değil. Daha çok sembolik bir şekilde rejim bayraklarını belli noktalara asarak, bir oldu-bitti yaratmak ve Moskova'daki görüşmeler öncesinde Türkiye'ye karşı hem Rusya'nın, hem rejimin elini güçlendirmek için böyle bir hamle yapmış durumdalar. Ancak Türkiye bu de facto adımları hiç bir şekilde tanımayacaktır. Türkiye bu bağlamda çok kararlı bölgeye tarihinin en büyük askeri sevkiyatlardan birisini gerçekleştirmiş durumda. Terörle, PKK'yla arasına kim girmeye çalışırsa çalışsın, Türkiye gerekli adımları atacaktır.”

"Kilit ülke Rusya"

“Rusya'nın ABD'nin daha önce düştüğü hataya düşmemesi gerektiğini ve rejime alan kazandırabilmek adına PKK'ya bir güvenlik şantiyesi oluşturmaması gerektiğini düşünüyorum. Aksi takdirde Astana süreci yıpranacak ve Türkiye-Rusya ilişkileri ciddi anlamda gerginlik olacaktır. Rejim Rusya'dan izin almadan, onun desteğini arkasına almadan Türkiye'ye karşı bir askeri hamle yapabilme kabiliyetine sahip değil. Rejimin 7-8 yıllık savaş sonrasında yıkıma uğramış insan kaybı ve teknik donanımını kaybetmiş unsurlarının Türk ordusu karşısında PKK'yla birlikte direnebilmesi mümkün değil. Burada kilit ülke Rusya. Rusya, Türkiye ile ilişkilerini iyi yürütmek istiyorsa bu anlamda Türkiye'nin askeri harekatlarını engelleyecek şekilde adım atmamalı.”

"Anlaşma sağlansa bile Menbiç'te PKK varlığı devam edecek"

“Eğer Menbiç'te terörle mücadele bağlamında içeriye girilemez, bu alan rejimin kontrolüne girerse Fırat'ın doğusundaki tüm bölgeler içinde aynı senaryo hayata geçirilecektir. Menbiç'te bir oldu-bittiye izin verilmemeli. Burada Türkiye'nin kararlılığı test ediliyor. Ancak Afrin'de de benzer şekilde Türkiye'nin kararlılığını, aynı unsurlar test etmeye çalıştılar sonrası onlar için hiç hayırlı bitmedi, ağır yenilgi aldılar. Menbiç'in tamamen rejime devredilmesi söz konusu olmayacak. Anlaşma sağlansa bile Suriye ordusu içeri girse bile PKK varlığı devam edecektir. Dolayısıyla Türkiye'nin böyle bir şeye izin vermesi ulusal güvenliği açısından birinci dereceden tehdidin devam etmesi demektir. Bu noktada Türkiye'nin geri adım atmayacağını düşünüyorum.”

"Türkiye'yi durdurmaz"

Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Suriye Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan:

“ABD'nin bıraktığı boşluğu, kimin dolduracağı konusunda Şam ile Ankara arasında bir rekabet söz konusu. Burada hamle zamanlaması önemli. İlk hamleyi yapanın burada avantajı ele geçireceğini söyleyebiliriz. Bu nedenle Türkiye, son bir kaç gündür, hem sınırda hem de Menbiç çevresinde askeri konuşlanmasını artırdı. Rejimin askeri anlamda bu boşluğu dolduracak kapasitesi söz konusu değil ama YPG ile anlaşarak, çatışmadan bu bölgelere geri dönmeye çalışıyor.

Rejim, Menbiç'e ya da Fırat'ın doğusuna geçecek olursa, burada YPG'ye koruma sağlamak için mi giriyor? Yoksa YPG'nin kurmuş olduğu yapılanmayı ortadan kaldırıp yeniden Şam'ın oteritesini mi tesis edecek? Tabii ilk seçenek olursa Türkiye'nin güvenlik kaygıları olduğu gibi kalacaktır. ABD'nin Türkiye'yi durduramadığı bir ortamda Şam'ın YPG'ye bir koruma kalkanı oluşturması Türkiye'yi durdurmayacaktır.”

"Çatışmacı döneme gidebilir"

“Türkiye ile Rusya'nın yapacağı görüşmeler çok kritik. Eğer Türkiye ve Rusya ortak bir zeminde anlaşırsa, Şam'ın ve Türkiye'nin nerelere gireceğine ilişkin bir koordinasyon sağlanabilir. Ama eğer Rusya, ABD'nin çekildiği tüm bölgelere rejimin girmesi yönünde ısrarını sürdürür ve YPG'ye koruma kalkanı olacak şekilde ısrarcı olursa, bu sefer Astana süreci ile Türkiye Rusya iş birliği büyük bir risk altına girecek.

Herkes için kazan-kazan formülü şu şekilde olabilir. Türkiye'nin öncelikle kendi sınır güvenliğini sağlaması açısından Cerablus'tan Irak sınıra kadar sınır hattının Türkiye ve müttefiklerine bırakılması, Türkiye'nin buradaki operasyonunu gerçekleştirmesi. Menbiç yine aynı şekilde Türkiye'nin desteklediği unsurlara bırakılması. Ama Türkiye ve ÖSO'nun operasyonlarının Fırat'ın doğusundaki derinlikli alanlara yayılmaması ve bu noktada rejimin YPG'nin elindeki bölgeleri geri alması. Bütün tarafların kabul edebileceği ara bir formül olarak öne çıkabilir. Ama taraflar daha maksimalist taleplerini gündeme getirirse daha çatışmacı bir döneme doğru gidebilir Suriye'de.”