Türk uzmanın hayati buluşu
31.07.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
PELİN AYKIN
ABD’de görev yapan Canan Dağdeviren ekibiyle birlikte, meme kanserini çok erken teşhis edecek yeni bir ultrason cihazı tasarladı. Cihaz sütyene takarak kullanılacak.
DERLEYEN: PELİN AYKIN- ABD’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev yapan Türk bilim insanı Canan Dağdeviren ve ekibi, meme kanserini daha erken tespit edebilecek sütyene takılabilen bir ultrason tarayıcı tasarladı. Hakemli “Science Advances” dergisinde yayımlanan çalışmanın kıdemli yazarının MIT Medya Laboratuvarı’nda doçent olan Türk bilim insanı Canan Dağdeviren olduğu bildirildi. Dağdeviren bu proje için ilhamını, düzenli olarak kanser taramaları yaptırmasına rağmen 49 yaşında ileri evre meme kanseri teşhisi konulan ve 6 ay sonra hayatını kaybeden halası Fatma Çalışkanoğlu’ndan aldığını söyledi.
Halasından etkilendi
Halasının başında sütyene dahil edilebilecek ve meme kanseri riski yüksek kişilerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının şemasını çizdiğini belirten Dağdeviren, “Amacım, aralıklı kanser geliştirme olasılığı en yüksek olan insanlara hizmet vermek. Hedefimiz, daha sık taramayla hayatta kalma oranını yüzde 98’e kadar artırmak” dedi. “Aralık kanserleri” olarak bilinen, düzenli olarak planlanan mamogramlar arasında gelişen meme tümörleri, tüm meme kanseri vakalarının yüzde 30’unu oluşturuyor.
Teşhis sütyeninin farkı nedir?
*Dağdeviren, “teşhis sütyeni” vizyonunu gerçekleştirmek için kişinin istediği zaman görüntüleme yapmasını sağlayan mini ultrason cihazını tasarladı.
*Bu tarayıcı, bilinen ultrason teknolojisine dayanıyor ama minik olmasını sağlayan yeni bir piezoelektrik malzeme içeriyor.
*Cihazın giyilebilir olması için petek benzeri açıklıklara sahip esnek bir parça tasarlandı.
*Bu parça, mıknatıs yardımıyla ultrason tarayıcının ciltle temasını sağlayan açıklıkları olan bir sütyene takılabiliyor.
*Cihazı “giyen” kişi meme dokusunu farklı açılardan görüntüleyebiliyor.
*Yeni cihazla kaliteli görüntü elde etmek mümkün. Ayrıca kişinin mini ultrason cihazını kullanabilmesi için uzmanlık gerekmiyor.
İlham veren bir bilim insanı
Ankara’daki Hacettepe Üniversitesi’nden fizik mühendisi olarak mezun olan Canan Dağdeviren, ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Media Lab’da çalışmalarını sürdürüyor. Dağdeviren aynı zamanda ABD’de bulunan ve dünyanın en saygın eğitim kurumlarından biri olan Harvard Üniversitesi’nde genç akademi üyesi. Harvard Üniversitesi’ne “Genç Akademi Üyesi” olarak kabul edilen ilk Türk olan Dağdeviren’in giyilebilir kalp pili, cilt kanseri testi ve Parkinson hastalığının tedavisi için beyin iğnesi gibi dünyada ses getiren icatları bulunuyor.
