Tarihi Peregrine-1 fırlatılışı: NASA 50 yıl sonra Ay'a geri dönüyor!

Derleyen: Ayşe Kısakürek
Apollo görevlerinden bu yana ilk kez bir Amerikan uzay aracının Ay'a iniş yapması bekleniyor. United Launch Alliance, yeni Vulcan Centaur roketini 8 Ocak Pazartesi günü Florida'dan fırlatarak 'Peregrine' adlı tarihi görevini başlattı.

Robotik iniş aracı, 50 yıl sonra ABD'nin Ay'a yumuşak inişini gerçekleştirmek amacıyla Dünya'nın uydusuna doğru yola çıktı. Misyon, insanlığın evreni keşfetmesinde bir dönüm noktası olabilir.

Peregrine bir NASA uzay aracı değil, Pittsburgh merkezli özel bir şirket olan Astrobotic tarafından geliştirildi. Astrobotic, NASA'nın yeni Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) programının parçası olarak önümüzdeki birkaç yıl içinde uzay ajansı için ay teslimatlarını gerçekleştirmek üzere seçildi. 

Misyon buna göre, NASA ile yapılan 79.5 milyon dolarlık sözleşme kapsamındaki operasyonlardan ilki olma özelliğini taşıyor. 

'HER ŞEY MÜKEMMEL GÖRÜNÜYOR'

United Launch Alliance (ULA) misyon yetkilisi Eric Monda, Vulcan ilk kez havalandıktan sonra şirketin fırlatma kontrol odasından "Her şey yolunda, mükemmel görünüyor" dedi.

Vulcan Centaur, 50 yılı aşkın süredir Ay'a gönderilen ilk Amerikan aracı. Yanı sıra başka bir başarıya da imza atması bekleniyor. Buna göre, uzay aracı eğer başarılı bir şekilde iniş yapabilirse, bu, uzay ajansları dışında özel bir firmanın Ay ve hatta Dünya dışına indirdiği ilk araç olacak kayıtlara geçecek. 

United Launch Alliance, Lockheed Martin ve Boeing arasında bir ortak girişim olarak kuruldu. Şu anda pahalı ama güvenilir olan ve ABD hükümeti adına çok gizli fırlatmalarda kullanılan Atlas V ve Delta IV roketleriyle fırlatmalar gerçekleştiriyor.

SPACEX ROKETLERİNE RAKİP OLABİLİR

Görev başarılı olursa, ABD için önemli bir teknoloji haline gelebilir ve SpaceX'in popüler roketlerine rakip olabilir.

NASA için çalışan bilim insanı Paul Niles, "Araçlarımızdan üçü, farklı teknikler kullanarak Ay'daki uçucu maddeler hakkında veri toplayacak. İki araç, Ay yüzeyindeki radyasyon ortamına ilişkin perspektif sunacak ve insanlı görevleri Ay'a ulaştırmak için daha iyi hazırlanmamız konusunda yardımcı olacak. Ayrıca mineralojisini değerlendirerek yüzeyin bileşimi hakkında bilgi edineceğiz" dedi.

Roket ayrıca, NASA'nın seçtiği ABD'li Astrobiotic şirketi tarafından üretilen Peregrine adlı özel bir aya iniş aracını da taşıyor. Bunlar arasında Ay gezginleri ve Ay yüzeyini inceleyecek bazı ekipman da dahil olmak üzere bir dizi bilimsel deney aracı yer alıyor.

EVEREST DAĞI'NDAN BİR PARÇA VE İNSAN KALINTILARI

Öte yandan Uzay aracı, NASA'ya teslim edeceği beş bilimsel yükün yanı sıra diğer müşteriler için de kilogram başına 1.2 milyon dolar maliyetle kargo taşıyor.

Bu kargolar arasında; fiziki bir bitcoin, Everest Dağı'na ait ait küçük bir parça, sanat ve arşiv koleksiyonları gibi yükler yer alıyor. En çok dikkat çeken 'kargo'lardan biri ise, ünlü uzay serisi Star Trek'in yaratıcısı Gene Roddenberry'ye ait yakılmış insan kalıntıları.

Bu, Ay'ı 'birçok yerli kültürün maneviyatına ve mirasına derinden gömülü' olarak tanımlayan ve üzerine insan kalıntıları yerleştirmenin 'derin bir saygısızlık' olduğunu söyleyen bazı çevrelerce büyük eleştirelere yol açtı.