23.08.2023 - 16:00 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr-BBC Türkçe
Üç gün önce Rusya’ya ait uzay aracı Ay yüzeyine iniş için yörüngeye girdiği sırada kontrolden çıktı ve çakıldı. Luna-25 isimli uzay aracı Ay’ın güney kutbuna yumuşak iniş yapma amacıyla yola çıktı. Aracın Pazartesi günü inişe başlaması amaçlanıyordu. Bu Rusya’nın yaklaşık 50 yıl sonra Ay’a ilk seyahatiydi.
Luna - 25, başarabilseydi Ay’ın güney kutbuna inen ilk uzay aracı olacaktı. Uzay aracında astronot bulunmuyordu. Aracın iniş öncesi yörüngeye yerleşme sırasında kontrolden çıktığı kaydedildi. Ay’ın bu bölgesinde değerli madenlerle birlikte donmuş halde su bulunabileceği düşünülüyor.
Rusya’nın uzay ajansı Roscosmos, Luna - 25 ile temasın Cumartesi öğleden sonra kesildiğini duyurdu. Açıklamada, aracın yörüngeye doğru ilerlemekte olduğu sonrasında ise “Ay yüzeyine çarpma nedeniyle yok olduğu” ifade edildi.
Ajansların son dakika koduyla geçtiği gelişmede ise Hindistan'ın 14 Temmuz'da fırlattığı Chandrayaan3 (Göz bebeği) ay yüzeyine başarıyla indi. Bu başarı ile Hindistan, Ay'a yumuşak iniş gerçekleştiren dördüncü ülke oldu. Chandrayaan-3'ün hedeflerinden biri, bilim insanlarının gelecekte Ay'da insan yerleşimini destekleyebileceğini söylediği su bazlı buzları keşfetmek. Ay'a daha önce ABD, Sovyetler Birliği ve Çin yumuşak iniş gerçekleştirdi. Ancak bu ülkelerin hepsi ekvator çizgisine yakın bir yere inmişti.
Hindistan'ın uzay seferi sosyal medya gündeminde de ilk sırada. Eski adıyla Twitter, yeni adıyla X platformunda Chandrayaan3 etiketiyle yüz binlere mesaj paylaşılırken, IndiaOnTheMoon (Hindistan Ay'da) ve MoonLanding (Ay'a iniş) etiketleri de üst sıralarda yer aldı.
Hindistan'ın 2019'da Chandrayaan-2 misyonunu güney kutbu yakınına indirme girişimi başarısızlıkla sonuçlanmıştı ve araç Ay’ın yüzeyine düşmüştü. Artık tüm gözler Chandrayaan-3'te. Ülkenin 2008 yılındaki ilk Ay misyonu olan Chandrayaan-1, çok kuru olan Ay yüzeyinde su moleküllerinin varlığını keşfetmiş ve Ay'ın gündüzleri bir atmosfere sahip olduğunu tespit etmişti.
Yumuşak inişte başarısız olmasına rağmen Chandrayaan-2 tamamen faaliyet dışı kalmadı. Araç bugün bile Ay'ın etrafında dönmeye devam ediyor ve Vikram iniş aracının Dünya'ya analiz için görüntü ve veri göndermesine yardımcı olacak. İniş aracı ve keşif aracı, "Ay yüzeyinin fiziksel özelliklerini, yüzeye yakın atmosferini ve yüzeyin altında olup bitenleri incelemek için tektonik aktiviteyi" keşfetmeye yardımcı olacak beş bilimsel araç taşıyor.
Çarşamba günü bilim insanları, iniş aracının hızını yavaş yavaş azaltarak, uzay bilimcilerin “düz olmayan, kraterler ve kayalarla dolu" olarak tanımladığı bir alanda yumuşak iniş yapabilmesi için karmaşık bir dizi manevra kullanacak. İndiğinde, altı tekerlekli keşif aracı hareket etmeye başlayacak ve Ay yüzeyindeki kayaların ve kraterlerin etrafında dolaşarak gönderilecek önemli verileri ve görüntüleri toplayacak.