WSJ: Çin dünya çapında deniz tabanlarını haritalandırıyor, amaç: savaşta avantaj
12.03.2025 - 08:44 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Wall Street Journal "Çin dünya çapındaki deniz tabanlarını haritalandırarak olası savaşlarda avantaj sağlamanın peşinde" dedi ve detayları aktardı. Pekin yönetiminin uzak sulardaki keşifleri güvenlik endişeleri ve tepkilere yol açıyor. Toplanan veriler derin deniz madenciliğinden, istihbarata hangi konularda Çin'e avantaj sağlayabilir?
Çin, kıyılarından çok daha uzak sularda deniz keşiflerini hızla genişletiyor. The Wall Street Journal'ın haberine göre araştırma gemilerinden oluşan bir filo, Pekin'e hem bilimsel hem de askeri açıdan değerli istihbarat sağlıyor. Bu durum, WSJ'ye göre Çin'in deniz gücünü artırırken ABD'nin müttefiklerine de tehdit oluşturuyor.
Çin'in bu filoları Japonya, Hindistan ve diğer ülkelerden tepkilere neden oldu, ancak Pekin, deniz tabanını haritalandırmak için uzun süreli misyonlar başlatmaktan vazgeçmedi.
ÇİN'İN TOPLADIĞI VERİLER
Habere göre toplanan veriler bilimden derin deniz madenciliğine kadar birçok alanda kullanılabiliyor. Ancak, Çin hükümetinin sivil araştırmaları askeri amaçlar için kullanması, ABD müttefiklerini endişelendiriyor.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’ndeki (CSIS) Çin Güç Projesi kıdemli araştırmacısı Matthew Funaiole "Eğer bu veriler Çin ordusu için değerliyse ve erişim sağlamak isterlerse, bunu elde edeceklerdir, bu konuda bir engel yok" diyor.
HİNT DONANMASI UZAKLAŞTIRDI
Hindistan Donanması, 2019'da bir Çin araştırma gemisini bölgeden uzaklaştırdı. Ancak daha fazla gemi geri döndü. Son haftalarda, Çin'in en gelişmiş araştırma gemilerinden ikisi olan Xiang Yang Hong 01 ve daha yeni olan Dong Fang Hong 3, doğu Hint Okyanusu’nda geniş alanları sistematik olarak taradı.
OKYANUSLARI HARİTALANDIRIYORLAR
Pekin, çevresindeki ülkelerin Münhasır Ekonomik Bölgeleri (EEZ) etrafında haritalandırma yapmak için bu gemileri gönderiyor. Örneğin, Xiang Yang Hong 01 gemisi 26 Ocak civarında Çin’in Hainan eyaletinden ayrıldı ve 6 Şubat ve 28 Şubat tarihlerinde Hindistan’ın doğu EEZ bölgesine girdi. Dong Fang Hong 3 ise Şubat ortasında Qingdao’dan yola çıktı.
Çin’e ait sivil gemiler dünyanın dört bir yanına keşif gezileri düzenliyor, herhangi bir zamanda aktif olarak görevde olan gemi sayısı en az 10.
Bu gemiler; akıntılar, sıcaklık ve tuzluluk gibi veriler topluyor. Deniz tabanının ayrıntılı taramaları ise mayınların görünürlüğü ve sonarların doğruluğu hakkında bilgi sağlayabiliyor. Ayrıca, çıkarılabilecek mineralleri belirlemek için de kullanılıyor. Çin, savunma sanayi, elektrikli araçlar ve diğer teknolojiler için kritik mineralleri elde etme yarışında şimdiden öne geçmiş durumda ve Batılı ticari çabaların yetişmesine izin vermiyor.
DERİN DENİZ MADENCİLİĞİ YARIŞI
Geçtiğimiz ay Çin ve Cook Adaları, okyanus araştırmaları için ortaklık anlaşması imzaladı. 700 bin mil karelik bir EEZ'ye sahip olan Cook Adaları, derin deniz madenciliği için izin veren birkaç ülkeden biri.
Cook Adaları'ndaki kobalt bakımından zengin deniz tabanı nodülleri, savunma ve enerji sektörleri için stratejik öneme sahip. Yeni Zelanda, bu anlaşmanın kendisinden habersiz yapıldığını belirterek tepki gösterdi.
İki hafta sonra ise Çin’in deniz tatbikatları Yeni Zelanda’yı tekrar alarma geçirdi. Yeni Zelanda Savunma Bakanı bunu “uyandırma çağrısı” olarak nitelendirdi.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Pasifik İşleri uzmanı Graeme Smith, "Büyük Çin gemilerinin Pasifik sularına girip deniz tabanını kazması fikrinde bir güvenlik unsuru var," derken ekliyor: "Bu madenciliği yapmak için, suyun altındaki her şeyi çok iyi haritalandırmanız gerekiyor."
64 ARAŞTIRMA VE KEŞİF GEMİSİ
CSIS'nin araştırmasına göre, Çin devlet kurumları, kolluk kuvvetleri, üniversiteler ve devlet işletmeleri tarafından işletilen 64 araştırma ve keşif gemisinin yüzde 80'inden fazlasının askeri limanları ziyaret etmesi gibi olaylar tespit edildi. Bu, gemilerin "Pekin’in jeopolitik gündemini ilerletme" faaliyetlerine dahil olduğunu gösteriyor.
Çin, deniz araştırmalarının Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne tamamen uygun olduğunu söylüyor. Ancak bu misyonlar en az altı ülkenin tepkisine neden oldu.
GİZLİ VERİLERE YENİ TALEP
Deniz tabanını ve sesin farklı derinliklerde nasıl yayıldığını anlamak, denizaltıların bulunup bulunamayacağını belirlemek için kritik öneme sahip. "Okyanusun şekli ve yapısını anlamak, akustiği anlamak açısından önemli," diyor Yale Üniversitesi Paul Tsai Çin Merkezi'nde kıdemli araştırmacı Peter Dutton.
ABD Donanması da askeri amaçlarla deniz araştırmaları yapıyor. Ancak uzmanlar, ABD’nin bu çalışmaları bilimsel araştırmalardan daha net şekilde ayırdığını söylüyor.
Çin ise sahil devletlerinden izin almadan okyanus araştırmalarını artırarak WSJ'ye göre ABD’nin tavrına yaklaşmaya başladı.
KEŞFETYENİ
Survivor'dan geçtiğimiz günlerde elenen isim Serenay Aktaş olmuştu. Instagram'dan takipçileriyle soru cevap yapan Serenay Aktaş kendi Survivor kadrosunu kurdu.
