Son dakika... Putin referandum planını ilan etti

Rusya, sekiz yıl önce Ukrayna toprağı Kırım'da uyguladığı taktiği bir kez daha hayata geçiriyor. 24 Şubat tarihinde Ukrayna'yı işgale girişen Vladimir Putin, üç bölgede referanduma gidiyor.

Salı günü önce Donbas'taki Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrol ettiği Lugansk ve Donetsk'ten referandum açıklaması geldi. Kağıt üstünde iki yönetim kuran söz konusu bölgeler, Rusya'ya katılmak için oylama yapılacağını duyurdu.

Saatler sonra ise bu kez güneydeki Herson'da referanduma gidileceği duyuruldu. Herson, işgalin ilk günlerinde Rusların eline geçmişti ve Kırım'ın hemen kuzeyinde yer alıyor.

RUS BORSASINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ

Rusya borsası Ukrayna’nın doğusundaki Luhansk'ta Rusya’ya katılmak için referandum düzenleneceğine dair haber sonrası Ukrayna'yı işgal ettiği Şubat ayından bu yana en büyük düşüşü kaydetti.

Ukraynalıların karşı taarruzları nedeniyle daha önce planlanan referandumlar yapılamamıştı.

Ukrayna ordusu, Ağustos ayının sonunda Herson'da karşı saldırı başlattı. Ancak asıl sürpriz, doğuda, Rusya sınırında bulunan Ukrayna'nın en büyük ikinci kenti Harkov'daki karşı taarruz oldu. Ukrayna birlikleri, günler içinde neredeyse Harkov bölgesinin tümünü Rus işgalcilerden temizledi.

Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalarda Kırım dahil işgal altındaki tüm toprakları kurtaracaklarını yinelemişti.

KIRIM TAKTİĞİ

Herson, Donetsk ve Lugansk'taki referandumlar 23-27 Eylül tarihlerinde gerçekleşecek.

Halihazırda Rus işgalciler Herson bölgesinin yüzde 95'ini kontrol ediyor.

Kremlin, Herson'un yanı sıra Avrupa'nın en büyük nükleer santraline ev sahipliği yapan Zaporijya bölgesinde yaz sonunda referandum planlıyordu. Hazırlıkları aylardır süren referandum, Ukrayna'nın karşı taarruzuna takıldı.

Moskova, 2014 yılında Birleşmiş Milletler (BM), Batılı ülkeler ve Türkiye'nin de tanımadığı bir referandumla Kırım'ı ele geçirmişti. Kırım'daki 'sonucu baştan belli' referandumda, seçmenler oy pusulasındaki iki seçenekten birini işaretlemişti:

• Kırım’ın Rusya Federasyonu’na bağlanmasını onaylıyor musunuz?
• 1992 Kırım Anayasası'nın yeniden yürürlüğe girmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın parçası olma statüsünü destekliyor musunuz?

1 milyon 300 bin civarında seçmenin kayıtlı olduğu bölgenin yüzde 58’ini Ruslar, yüzde 25’ini Ukraynalılar, yüzde 13’ünü Kırım Tatarları, geri kalanını da diğer etnik gruplar oluşturuyordu. Kırım Tatarlarının boykot ettiği referandumda, Moskova beklendiği gibi istediği sonucu almıştı.

KIRILMA NOKTALARI

 Yedinci ayını doldurmak üzere olan Ukrayna'daki savaşta, birkaç kez kırılma noktası yaşandı. Bunlardan ilki, Rus işgalcilerin birkaç haftada Kiev çevresinden püskürtülmesiydi. Moskova, işgalin ilk günlerinde Kiev'i ele geçirip Ukrayna'da tamamen bir kukla rejim kurmayı hedefliyordu.

İlkbaharda Rus güçleri neredeyse haritadan sildikleri Azak Denizi kıyısındaki liman kenti Mariupol'ü işgal ederek Kırım ve Donbas arasındaki kara bağlantısını kurdu.

Doğu cephesinde ise kardeş şehirler Severodonetsk ve Lysychansk'ın el değiştirmesiyle Lugansk bölgesi tamamen Rusların kontrolüne geçti.

Özellikle Amerikan HIMARS füze sistemlerinin Ukrayna'ya ulaşmasıyla, yaz başında tablo değişti. Ukraynalılar önce Donbas'taki Rus ilerleyişini durdurdu, ardından da yaz sonuna doğru karşı taarruza geçti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Amerikan PBS televizyonuna verdiği röportajda Rusya lideri Vladimir Putin'in savaşı bitirme arzusu içinde olduğunu söyledi.

Moskova'dan geride kalan yedi ayda çelişkili açıklamalar geldi. Kremlin, bazen Ukrayna yönetimini değiştirmek istediğini ve tüm ülkeyi işgal etmeyi amaçladığını açıkladı. Kimi zaman da, Kremlin yalnızca Donbas bölgesinin işgal edileceğini söyledi.