08.10.2022 - 13:14 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sekizinci ayını doldurmaya hazırlanırken Vladimir Putin, 70'inci düğumgününden bir gün sonra en ağır darbeyi yedi. Putin'in 2014'te el koyduğu Kırım Yarımadası'nı Rusya'ya bağlayan devasa köprüde bu sabah büyük bir patlama meydana geldi.
Ukraynalılar arasında Kremlin'in işgalini sembolize eden 'nefret köprüsü'ndeki patlama, dünyada ilk haber oldu. Rus medyasına yansıyan ilk haberlere göre, Kerç Boğazı üstündeki köprüde bir kamyon infilak etti. Analistler, Ukraynalıların bomba yüklediği bir kamyonun köprü üstünde patlatıldığını tahmin ediyor.
Sabaha karşı onlarca kilometre uzaklıktan duyulan patlamayı gökyüzüne yükselen siyah dumanlar izledi. Sosyal medyaya yansıyan ilk görüntüler, köprünün bir bölümünün Karadeniz sularına gömüldüğünü, trenlerin geçtiği bölümde ise devasa bir yangın çıktığını gösterdi. Görgü tanıkları, patlamamın sabah 06.00 sularında bir tren köprüden geçerken gerçekleştiğini söylüyor.
Patlamanın duyulmasıyla birlikte Kırım'da büyük bir panik yaşandı, yarımada sakinleri akaryakıt bulamacakları endişesiyle benzin istasyonlarına akın etti.
Kırım'daki en büyük iki şehirden biri olan Sivastopol'da yiyecek ve akaryakıt satışı yasaklandı. Durumu önce inkar eden Rusya'nın atadığı yöneticiler, saatler sonra bu kez yasağın askıya alındığını açıkladı.
Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, köprüdeki yangını söndürmeye çalışan helikopterlerin fotoğraflarını dünyaya geçti. Rus medyası ise, köprüdeki trafiğin de durdurulduğunu yazdı.
Kremlin medyası tarafından Vladimir Putin'in en prestijli projesi olarak sunulan ve Rusya'nın dünya sahnesine dönüşünün sembollerinden biri olan köprü, Mayıs 2018'de Rusya'nın gövde gösterisiyle açıldı. Rus lider Putin bizzat gelip açılışını yaptığı köprüdeki tören, Rus televizyonları tarafından canlı olarak yayınlandı.
19 kilometre uzunluğundaki köprünün üstündeki demiryolu hattı ise, yine Putin tarafından bir yıl sonra açıldı. Putin, 3,6 milyar dolara malolan köprü üzerinden geçen ilk yolcu treninin kaptan köşkünde de medyaya görüntü verdi.
Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'nin danışmanı Mykhailo Podolyak, köprüdeki patlamanın ardından paylaştığı Twitter mesajında saldırının arkasında Kiev yönetiminin olduğunu ima etti:
"Kırım, köprü ve başlangıç. Yasa dıış olan her şey yok edilmeli, çalınan her şey Ukrayna'ya geri dönmeli ve Rus işgalcilere dair her şey sınır dışı in elindeki her şey kovulmalı."
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi sekreteri Oleksiy Danilov ise, Marilyn Monroe'nun söylediği 'Happ birthday, Mrs. President' şarkısıyla birlikte yanan köprünün videosunu "Günaydın, Ukrayna" mesajıyla paylaştı. 1950'li ve 60'lı yıllarda bütün dünyayı kasıp kavuran Marilyn Monroe, dönemin ABD Başkanı John F. Kennedy'nin doğum gününde ünlü şarkıyı seslendirmişti.
New York Times'a konuşan üst düzey bir Ukraynalı yetkili ise, Kerç Köprüsü'ne saldırı düzenlendiğine dair haberleri reddetmedi ancak doğrulamadı da. İsmini vermeyen yetkili, "Putin mutlu olmalı, Herkes doğum gününde bu kadar pahalı bir hediye almaz" dedi.
Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki belediye binası duvarında yer alan büyük posta pulu, bu sabah hayli popüler. Kievliler, Kırım'daki Kerç Köprüsü üstündeki patlamaları gösteren posta pulu önünde fotoğraflar çektiriyor.
Kerç Köprüsü hem Ukraynalılar hem de Ruslar arasındaki sembolik öneminin yanı sıra, işgalden önce Rusya'yı Kırım Yarımadası'na bağlayan tek noktaydı. Köprünün havaya uçmasıyla Rus güçleri artık yalnızca Krasnodar-Melitopol arasındaki demiryolu hattını kullanabilecek ve bu da Ukraynalıların yeni bir saldırı düzenleme ihtimalini artırıyor.
Kerç Köprüsü üstündeki demiryolundan Ukrayna işgali için vagon vagon silah ve askeri ekipman taşındığı biliniyor.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Putin'in köprüdeki 'acil durum' konusunda bilgilendirildiğini ve bir soruşturma talimatı verdiğini aktardı.
Rusya Soruşturma Komitesi, patlamada üç kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kerç Boğazı'ndan iki erkek ve bir kadının cesedinin çıkarıldığını aktaran komite, kimlik tespit işlemlerinin başladığını belirtiyor. Açıklamada, hayatını kaybeden üç kişinin muhtemelen patlatılan kamyonun yanındaki otomobilde seyahat ettiği kaydedildi.
Rus gizli servisi ve polis, köprüde infilak eden kamyonun sahibinin Krasnodar'da yaşadığını tespit etti, aracın güzergahı inceleniyor.
Kırım'daki Rus yöneticiler, köprüdeki hasarın büyük olmadığını ve kısa sürede giderileceğini savunuyor.
Putin'in en yakınındaki isimlerden, Rusya'nın eski devlet başkanı Dmitry Medvedev, Temmuz ayında Ukrayna'nın Kırım'ı hedef almasının Kiev için 'kıyamet' anlamına geleceği tehdidini savurmuştu.
Bir Rus Telegram hesabı ise, Moskova'nın bugün doğrudan Kiev'i hedef alan bir nükleer saldırıyla Kırım'daki patlamaya yanıt vermesini istedi. Söz konusu hesap, eğer böyle bir karşılık verilmezse Ukraynalıların iki hafta içinde Kırım'ı geri alacağını yazdı.
Köprü saldırısı, aynı zamanda cephe hattında Ukraynalıların ilerleyişinin hızla sürdüğü bir zaman diliminde gerçekleşti. Ağustos ayı sonunda karşı taarruza geçen Ukrayna ordusu, Eylül ayı içerisinde doğudaki Harkov bölgesini kısa sürede Rus işgalcilerden temizledi. Ekim ayına girilmesiyle bu kez güneydeki Herson'da Ruslar kayıplar yaşamaya, Ukraynalılar özellikle Dinyeper Nehri'nin kuzeyini geri almaya başladı.
BBC Rusya editörü Steve Rosenberg, köprünün yalnızca stratejik öneminin bulunmadığını, Rusya ana karası ile Kırım Yarımadası arasıdaki tek bağlantı olduğunu hatırlatıyor:
"Birçok bakımdan, Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhakının sembolü. İnşa edilmesiyle, Kremlin Rusya ve Kırım'ın sonsuza kadar bağlandığını göstermeye çalıştı. 2018'de köprü açıldığında, Rus resmi medyası onu 'Yüzyılın inşaatı' diye selamladı. Rus yetkililer, defalarca köprünün havadan, karadan ve denizden gelebilecek muhtemel tehditlere karşı çok iyi korunduğunu söylediler. Bu, Kremlin'in 'özel askeri operasyon' adını taktığı Ukrayna işgalinde Rusya için iyi bir hafta değil. Ruslar işgal ettikleri toprakları yitirmeyi sürdürürken, Moskova'daki televizyonlara çıkan sunucular ve konuklar durum hakkında giderek artan bir kıyamet ve kasveti ifade ediyorlar. Ve şimdi de, kilit köprüde bir patlama oldu."
Ukrayna lideri Zelenskiy, Perşembe günü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, Ekim ayı başından itibaren Herson'da 500 kilometrekareyi aşkın bir toprağı Ruslardan kurtardıklarını duyurdu.
İşgalin ilk günlerinde Rusların eline geçen Herson, Kırım Yarımadası'nın hemen kuzeyinde yer alıyor ve Ukraynalılar haftalardır Kırım ve Herson arasındaki bağlantıyı koparmaya çalışıyordu. Dinyeper Nehri üstündeki köprüleri ABD'nin gönderdiği HIMARS füze sistemleriyle vuran Ukraynalıların, Kerç Boğazı üstündeki Rus köprüsünü hedef almasını kimse beklemiyordu.
Köprü, Ukrayna’ya ait bölgeden yaklaşık 200 kilometre uzaklıkta. İngiliz The Guardian gazetesi, haberinde ortaya çıkan ilk görüntülerin belirgin bir füze saldırısına işaret etmediğini yazdı.
Bir patlayıcı uzmanı BBC’ye yaptığı açıklamada, yangının büyük olasılıkla füzeden kaynaklanmadığını belirti.
Uzman “Açıkça görülebilen bir patlama ve yolun üzerinde şarapnel hasarı olmaması havadan atılan bir silah olmadığına işaret ediyor” dedi ve ”yerden düzenlenen iyi planlanmış bir saldırının söz konusu olabileceğini belirtti.