15.05.2022 - 13:17 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
ABD'nin New York eyaletinde 10 kişiyi bir süpermarkette acımasızca öldüren beyaz katil, saldırıyı bir sosyal medya uygulamasından canlı yayınladı. New York'a bağlı Buffalo şehrinde gerçekleşen saldırının görüntüleri, 18 yaşındaki Payton Gendron'un otomobilinden bir süpermarketin önünde inmesiyle başlıyor.
Irkçı sloganlar atan saldırgan süpermarketin önünde hiçbir şeyden habersiz duranlara elindeki otomatik tüfekle ateş açıyor ve birkaç kişi oracıkta can veriyor.
Kurbanlara yakın mesafeden de ateş açan Payton Gendron, daha sonra süpermarketin içine giriyor ve kurşun yağdırmaya devam ediyor. Kendini korumak için yere yatan müşterileri vuran katilin üstünde askeri üniforma bulunduğu bildiriliyor.
Saldırının canlı yayınlandığı sosyal medya platformu Twitch, kısa süre sonra görüntüleri kaldırdı.
Süpermarkette kurşunlara hedef olanlardan üçü ise yaralı olarak hastanelere taşındı.
Buffalo polisi, süpermarketin girişinde silah seslerinin duyulmasıyla tesiste güvenlik görevlisi olarak çalışan eski bir polis memurunun saldırgana ateş açtığını ancak Payton Gendron'un giydiği kurşun geçirmez yelek nedeniyle saldırıya devam ettiğini belirtiyor.
Saldırıda hayatını kaybedenler arasında, söz konusu güvenlik görevlisi de var. Saldırıda vurulanların tümü siyah Amerikalı.
Süpermarketin yöneticisi Shonnell Harris, dışarı doğru kaçmaya çalışırken 70 kadar silah sesi duyduğunu söylüyor.
Saldırının başladığını verandasından gören emekli itfaiyeci Katherine Crofton ise, "Kadınları vurduğunu gördüm. Doğrudan süpermarkete girdi. Sonra diğerlerini vurdu. Yere çömeldim çünkü bana doğru ateş açarsa ne yapacağımı bilmiyordum" dedi.
Silah satın almanın fazlasıyla kolay olduğu ABD'yi sarsan saldırıda, Payton Gendron'un ailesiyle birlikte yaşadığı Conklin'den saatlerce araç kullanarak Buffalo'ya ulaştığı açıklandı. Conklin, New York-Pennsylvania sınırında yer alan yaklaşık 5 bin kişinin yaşadığı küçük bir kasaba.
Basın toplantısı düzenleyen Şerif John Garcia, saldırıdan sonra intihar etmeyi deneyen ancak polisin teslim olması için ikna etmeyi başardığı Gendron'u 'saf kötü' olarak tanımladı.
19 Mayıs tarihinde birinci dereceden cinayet suçlamasıyla mahkemeye çıkarılacak Payton Gendron, New York Devlet Üniversitesi'nde bir öğrenci.
Dahası, geçen yıl Haziran ayındaki lise mezuniyet töreninde sınıf arkadaşlarını vurmakla tehdit ettiği ortaya çıktı. Okula askeri kamuflajla gelen ve Hitlervari tavırlar sergileyen saldırgan, bir süre psikiyatri tedavisi gördü.
Ancak tüm bunlar sorunsuz bir şekilde üç silah satın almasının önüne geçemedi.
10 kişiyi katlettiği saldırıdan önce ise 180 sayfalık bir Neo-Nazi manifestoyu internette yayımladı. Beyazların mutlak üstünlüğünü savunan Gendron, mevcut siyasilerin beyaz nüfusu azaltmaya çalıştığını ileri sürüyor. Faşist manifestoda 18 yaşındaki saldırgan elinden geldiğince çok siyah ABD'liyi öldürmeyi planladığını da söylüyor.
Manifestoda bahsi geçen bir internet sitesi de bulunuyor. Saldırgan, beyazların üstünlüğünü savunan grafikler ve silahlara ilişkin bilgilere 4chan adlı sitede rastladığını yazdı.
FBI'dan şimdiye kadar söz konusu manifestoya ilişkin bir yorum gelmedi.
Sivillerin 390 milyondan fazla silaha sahip olduğu ABD'de, bir insana birden fazla silah düşüyor. Ülkede her yıl silahlı saldırılarda intiharlar dahil 40 bin insan hayatını kaybediyor.
Başkan Joe Biden, geçen ay sabıka soruşturması olmadan ve seri numarasız satılan silahların satışını yasaklayacaklarını duyurdu. Söz konusu silahlar, ABD'de 'hayalet silah' olarak nitelendiriliyor. ABD polisi, geçen yıl 20 bin 'hayalet silah' ele geçirdi.
Buna karşın, isteyen her Amerikalı dükkanlardan yasal şekilde silah satın alabiliyor. Beş yıl önce yapılan bir araştırmada, Amerikalıların yüzde 40'ı ya silahlarının olduğunu ya da silah olan bir evde yaşadıklarını söyledi.
ABD'de cinayet ya da kasıtsız adam öldürme oranları, gelişmiş ülkeler arasında en yükseği. Ülkede 1982'den beri en az dört kurbanın olduğu 90 kitlesel silahlı saldırı meydana geldi. Ancak kitlesel saldırıda hayatını kaybedenlerin sayısı toplam sayının ufak bir kısmını oluşturuyor.
Yalnızca 2016'da 11.000'den fazla kişi silahlı saldırılarda öldürüldü. Bu, ülkede işlenen kasıtlı ya da kasıtsız adam öldürme suçlarının 3'te 1'ini oluşturuyordu.
Silah edinmenin yaygın olmadığı ülkelerde yaşayanlar için, ABD'de silahların ne kadar ucuz olduğunu görmek şaşırtıcı olabilir. 200 dolara tabanca ya da 1500 dolara otomatik tüfek satın alınabiliyor.
Her kitlesel saldırının ardından gelen silah kontrolü çağrılarına ise, beklendiği gibi NRA karşı çıkıyor. Ulusal Tüfek Derneği (NRA), ABD'de her türlü silah kontrolüne karşı.
Silahların ülkeyi daha güvenli yaptığını savunan dernek, ABD'deki en güçlü lobi gruplarından biri. Öyle ki, Kongre üyelerini etkileyebilecek bütçeye sahip.
ABD'de silah sahibi olduğunu söyleyen beş kişiden biri NRA üyesi ve dernek özellikle Cumhuriyetçilerin tabanından destek görüyor.
Dernek, silah politikalarını desteklemek için yılda ortalama 3 milyon dolar harcıyor. NRA ayrıca, silah kontrolüne karşı olan siyasetçilerin seçim kampanyalarına milyonlarca dolar akıtıyor.