26.01.2022 - 13:29 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dünyanın kilitlendiği Ukrayna geriliminde son 24 saat fırtına gibi geçti. ABD lideri Joe Biden yaptırımlarla doğrudan Rus mevkidaşı Vladimir Putin'i hedef alabileceklerini söylerken, Ukrayna'nın başkenti Kiev'e inen bir uçak ise kıyameti kopardı.
Ukrayna'yı işgal hamlesinin tüm dünya için ciddi sonuçları olacağını kaydeden ABD Başkanı Biden, "Rusya tüm askerleriyle Ukrayna'ya girerse bu İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en büyük işgal olur ve bu durum dünyayı değiştirir. Hiçbir NATO üyesi, NATO'nun kendilerine yardıma gelip gelmeyeceği konusunda endişe duymasın" dedi.
Joe Biden, işgal operasyonunun başlaması halinde Rusya lideri Putin'e yaptırım uygulayabileceklerini açıkladı. Biden gazetecilerin 'Putin'e yaptırım uygular mıydınız?' sorusuna 'Uygulardım' yanıtını verdi.
Yabancı liderlere doğrudan yaptırım uygulanması, nadir görülen ancak örneği olan bir durum. Yaptırım uygulanan dünya liderleri arasında Venezuela lideri Nicolas Maduro, Suriye lideri Beşar Esat ve Libya'nın eski lideri Muammer Kaddafi yer alıyor.
KIYAMETİ KOPARAN FOTOĞRAFLAR
Halihazırda Washington yönetiminin Ukrayna'ya asker gönderme planı bulunmuyor ancak silah taşıyan Amerikan uçakları Kiev'e inmeye devam ediyor. ABD, 200 milyon dolarlık güvenlik anlaşmasının üçüncü sevkiyatını gerçekleştirdi, silah ve mühimmat taşıyan bir uçağı daha Kiev'e gönderdi.
Uluslararası haber ajansları Associated Press (AP) ve Agence France-Presse (AFP), Kiev'deki Boryspil Havalimanı'ndan çok sayıda fotoğrafı dünyaya servis etti. Fotoğraflarda, aralarında Javelin füzelerinin de bulunduğu çok sayıda silahın uçaktan indiren çalışanlar görülüyordu.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov, Twitter hesabından "Javelinler Kiev'de! Toplam ağırlığı yaklaşık 80 tonu bulan yeni askeri yardım kargosunda füzeler ve fırlatma rampaları var. Dördüncü büyük uçan kuşu yakında bekliyoruz. Stratejik ortağımıza teşekkürler" mesajını paylaştı.
Silah taşıyan ABD uçağı Moskova tarafında kıyameti kopardı, Rusya'nın Washington Büyükelçiliği sosyal medya hesaplarından zehir zemberek mesajlar paylaştı. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un Kiev rejimine verdiği askeri destekle neredeyse her gün böbürlendiğini kaydeden büyükelçilik, "ABD bunu ölümcül silahlarının Ukrayna'daki militan ve teröristlerin eline düşeceğinin farkında olarak yapıyor" ifadesini kullandı.
Geçtiğimiz yıl Ukrayna'ya 650 milyon dolardan fazla askeri yardım yapan ABD'nin, Rusya'nın Kırım'ı ilhak ettiği 2014 yılından bu yana gönderdiği yardımların toplam tutarı 2,7 milyar doları buluyor.
NATO MOSKOVA'YA YAZILI TEKLİF GÖNDERİYOR
CNN International yayınına katılan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise, ittifakın Rusya'ya hafta bitmeden yazılı bir teklif göndereceğini söyledi.
İlk olarak 2021'in ilkbahar aylarında Ukrayna sınırına ordu konuşlandıran Rusya lideri Vladimir Putin, yılın son günlerinde bir kez daha 100 bini aşkın askeri harekete geçirdi. Moskova ayrıca, NATO'dan Ukrayna'nın ittifaka üye yapılmamasını da içeren yazılı güvence istiyor.
NATO, hafta başında dört ülkenin savaş gemileri ve jetlerini yola çıkaracağını doğruladı. Buna göre, Hollanda ordusu iki F-35 jetini Bulgaristan'a indirecek. İspanya da yine Bulgaristan'a savaş uçağı, Karadeniz'e ise savaş gemisi gönderecek. Danimarka'ya ait bir fırkateyn Baltık Denizi'nde seyredecek ve yine Danimarka ordusu dört F-16'yı Litvanya'ya konuşlandıracak.
Fransa'nın Romanya'daki NATO birliklerine asker yollaması beklenirken, ABD'nin asker sayısına dair ilk kez net bir rakam ortaya çıktı. Pentagon 8 bin 500 askerini alarm durumuna geçirdi, Beyaz Saray işgalin ne zaman gerçekleşeciğine dair bir tahmin yapmanın zor olduğunu vurgulayıp "Putin'in kafasından geçenleri okuyamıyoruz" açıklamasını yaptı.
RESMİ HESAP PAYLAŞTI
ABD'nin 8 bin 500 askerini alarma geçirmesi, NATO'nun dört ülkeden savaş gemileri ve jetlerin Doğu Avrupa'ya gönderileceğini duyurması üzerine Rusya lideri Putin Avrupa'nın göbeğinde bir tatbikata girişti. Rus ordusu, 20 savaş gemisini Avrupa'nın göbeğindeki Rusya toprağı Kaliningrad'dan Baltık Denizi'ne çıkardı. Ordu televizyonu Zvezda, aralarında yeni nesil gemiler Stoikiy ve Soobrazitelny'nin bulunduğu filonun tatbikat için 'acil' şekilde üslerinden ayrıldığını bildirdi.
Norveç Silahlı Kuvvetleri ise, kıyılarına yakın seyreden Rus savaş gemilerini izlediğini Twitter hesabından duyurdu. NATO üyesi Norveç'e ait bir P-3C Orion uçağı, Kuzey Kutbu çevresindeki Rus gemilerinin üstünde uçtu ve fotoğraflarını çekti. #WeAreNATO etiketiyle yapılan resmi açıklamada, Rus filosunun uluslararası sularda bulunduğu kaydedildi ve yakından izlendiği belirtildi.
NATO, bünyesindeki Acil Müdahale Gücü'nü "Son derece hazırlıklı ve teknolojik olarak ileri çokuluslu kara, hava, deniz ve özel operasyon Birlikleri bileşenleri" olarak tanımlıyor. Göreve hazırlık emrini alan birlikler; ek tugay muharebe ekipleri, lojistik personel, tıbbi destek, havacılık desteği ve istihbarat, gözlem ve keşif görevlerindeki kuvvetlerden oluşuyor. İttifakın Estonya, Litvanya, Letonya ve Polonya'da tanklar, hava savunma sistemleri, istihbarat ve gözlem sistemleriyle desteklenen 4 bin çok uluslu askeri yer alıyor.
MACRON PUTİN'E SOMUT BİR PLAN SUNACAK
Avrupa'da ise Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Fransa lideri Emmanuel Macron Ukrayna krizini masaya yatırdı. Kiev yönetimine destek veren iki lider, Rusya'ya net uyarılarda bulundu. Emmanuel Macron, "Bir saldırı olursa, misilleme de olacaktır ve (Rusya için) bedeli çok ağır olur" diye konuştu, Scholz ise, "Hepimiz olası bir askeri saldırının ciddi sonuçlara yol açacağı konusunda mutabıkız" dedi.
Fransa lideri Macron, Rus mevkidaşı Putin'le Cuma sabahı bir telefon görüşmesi gerçekleştirecek. Macron, Putin'e gerilimin azaltılması için bir somut plan sunacağı bilgisini verdi.
Almanya'nın diğer Batılı ülkelerin aksine Kiev'e silah göndermemesi konusuna da değinen Scholz, Berlin'in Ukrayna'ya başka yollardan destek olmayı tercih ettiğini söyledi. Ukrayna'daki ekonomik ve demokratik gelişimi etkin bir şekilde desteklediklerini belirten Scholz, Almanya'nın savaş bölgelerine silah göndermeyi reddetmek için tarihsel sebepleri olduğunu kaydetti.
Ancak Almanya'nın tavrı Kiev'de hayal kırıklığı yaratıyor. Ukrayna'nın Berlin Büyükelçisi Andrey Melnik, "Ukrayna, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük tehditle karşı karşıya. Ancak Almanya bizi yalnız bırakıyor" ifadesini kullandı.
BATI CEPHESİNDE TAM GÖRÜŞ BİRLİĞİ
Avrupalı müttefikleriyle Salı günü video konferans görüşmesi gerçekleştiren ABD lideri Joe Biden ise, Batı cephesinde tam bir görüş birliği olduğunu dile getirdi. Biden, "Çok iyi bir görüşmeydi. Avrupalı liderlerle tam görüş birliği içindeyiz" dedi.
ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Polonya, Avrupa Birliği ve NATO liderlerinin katıldığı video konferans buluşmasında, işgal gerçekleşirse Rusya'ya hızla 'benzeri görülmemiş' yaptırımlar uygulanması kararlaştırıldı.
ABD başta olmak üzere NATO ülkeleri, Rusya'nın askeri yığınak ve tatbikatları karşısında Ukrayna'nın da birlik üyesi yapılması ihtimalini daha yüksek sesle dile getirdikçe Rusya da buna itirazlarını artırıyor ve daha sert açıklamalar yapıyor.
Son aylarda yaşanan diplomasi trafiği ve liderlerin görüşmeleri de bugüne kadar sonuçsuz kaldı ve gerilim tırmandı.
2014'te Rusya ve Ukrayna sınırında yaşanan gerilim, Rusya'nın Ukrayna'ya bağlı Kırım yarımadasını ilhakıyla sonuçlanmıştı. Batı'dan Rusya'ya yönelik yaptırımlar gelmişti.
Aynı dönemde Ukrayna'nın doğusundaki, Rusya sınırındaki Donetsk'te de Rusya'dan destek alan Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşanmıştı.
Savaş 2015'te sona ermiş olsa da Temmuz 2020'deki ateşkese kadar çatışmalar devam etmişti. Yaklaşık 15 bin kişi hayatını kaybetti.