Slovakya'da eski hükümetin Ukrayna'ya jet hibesinin yasa dışı olduğu iddia edildi

Slovakya'nın görevdeki hükümeti, geçtiğimiz yıl Eylül ayında yapılan erken seçimlere kadar geçici olarak ülkeyi yöneten Eduard Heger hükümeti hakkında Ukrayna'ya savaş uçağı hibesinin yasadışı yollardan gerçekleştirildiği gerekçesiyle suç duyurusunda bulunacağını açıkladı.

Slovak medyasında yer alan habere göre, Savunma Bakanlığı Devlet Sekreteri Igor Melicher, eski Başbakan Heger ve Savunma Bakanı Jaroslav Naď hakkında toplam dört resmi rapor hazırladı.

Melicher geçtiğimiz Cuma günü düzenlediği basın toplantısında, "Bu iki beyefendi Slovakya'yı herhangi bir düşmanın yapabileceğinden daha iyi silahsızlandırmayı başardı" ifadelerini kullandı. 'Jaroslav Naď'un anavatanı Slovakya'ya ihanet ettiğine inanıyorum" diye ekledi.

Anlaşmazlık, Slovakya'da Rusya yanlısı popülist Robert Fico liderliğinde bir koalisyon hükümeti kurulmasını sağlayan son seçimlerden önce Ukrayna'ya bağışlanan 13 MiG29 savaş uçağı üzerinde yoğunlaşıyor. Slovak polisi bağışlanan MiG'lerle ilgili daha önce yapılan bir suç duyurusunu reddetmişti ancak Melincher jetlerin teslim edilmesinin ülke yasalarına aykırı olduğu konusunda ısrar ediyor.

Mevcut hükümet, önceki yönetimin jetleri Ukrayna'ya göndermek için anayasal yetkisi olmadığını çünkü jetlerin gönderilmesi kararı alınmadan önce güvensizlik önergesi verildiğini iddia ediyor. Ukrayna'ya jet sevkiyatı parlamento onayı olmadan gerçekleştirilmişti ancak dönemin hükümeti aldığı hukuki tavsiyenin tamamen askeri amaçlı olduğu için parlamentodan geçmesine gerek olmadığını öne sürmüştü.

Fico'nun hükümeti ise bu analizin yaptırılıp yaptırılmadığına bile itiraz ediyor ancak eski yetkililer birden fazla departmanın bunu onayladığını söylüyor. Ancak Melicher, bakanlıktayken ele geçirdiğini iddia ettiği belgelerdeki karşı imza eksikliğinin ihtiyaç duyduğu kanıt olduğunu düşünüyor.

Melicher, "Suç raporu, Savunma Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı'nın yanı sıra diğer merkezi devlet yönetimi organlarında bulduğumuz birçok olgu ve kanıtla desteklenecek" dedi. Bu olay, Slovakya'da ciddi bir siyasi gerilimin yaşandığı sırada meydana geldi. Fico, Mayıs ayında ülkeyi şoke eden bir suikast girişimini atlatmış olsa da son derece bölücü bir figür olmaya devam ediyor.

Slovakya'nın Ukrayna savaşına verdiği desteği azaltma vaadiyle seçime giren Fico, Rusya yanlısı Slovak Ulusal Partisi'ni de içeren bir koalisyon hükümeti kurdu. Fico hükümetinin uyguladığı çeşitli tartışmalı politikalar arasında bağımsız medyaya yönelik agresif bir baskı da yer alırken, hükümet karşıtı söylem ve siyasi muhalefetin Rus tarzı bir şekilde kısıtlanmasından endişe duyan vatandaşlar protesto gösterileri düzenliyor.

Rusya'nın top ve füze kapasitesiyle mücadele etmek isteyen Ukrayna'ya çok sayıda destekçi ülke hem modern savaş uçakları hem de bunları kullanmak için bilgi birikimini sundu. Aralarında Hollanda, Danimarka, Belçika ve Norveç'in de bulunduğu çeşitli ülkeler tarafından bağışlanan ABD yapımı F-16'lar da önemli katkılar arasında yer aldı.

Ukraynalı pilotlar ve yer ekipleri, Ukrayna'nın kullandığı Sovyet dönemi uçaklarından çok daha uzun bir menzile sahip olan ancak aynı zamanda çok daha karmaşık olan bu uçakları kullanmak ve bakımını yapmak için aylarca eğitim aldı.

F-16'ların Ukraynalıların şu anda Rus hava sahası içinden sivil bölgelere fırlatılabilen uzun menzilli yıkıcı silahlar olan süzülme bombalarını fırlatmak için kullanılan Rus uçaklarını imha etmelerini sağlayacağı umuluyor. Sadece küçük bir yer destek ekibine ihtiyaç duyan ve özellikle Rus karadan havaya füze sistemlerine saldırmak üzere tasarlanmış olan İsveç'in Gripen jetinin planlanan teslimatı, çok yakında Ukrayna'da hizmete başlaması beklenen F-16'lara yer açmak için durduruldu.

Bu arada, Slovak savaş uçakları gibi MiG savaş uçakları, ülkenin onlarca yıldır kullandığı Sovyet tarzı silah sistemiyle uyumlulukları ve mevcut pistlere uygunlukları nedeniyle Ukrayna hava kuvvetleri cephaneliğinde popüler bir eklenti olmaya devam ediyor.