Rusya uzayda liderliğe hazırlanıyor

38 yaşındaki kozmonot Sergey Volkov, Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü yakınlarında kendi adına diktiği bir ağacı suladıktan sonra kameralara poz veriyor. Volkov’un ağacı, Baykanur’daki Kozmonotlar Bulvarı’nı süsleyen 100’den fazla ağaçtan biri. Bu ağaçların her biri, üsten uzaya uçan kozmonotlar tarafından dikilmiş. Geleneği başlatan ise dünyanın ilk kozmonotu Yuri Gagarin. Babası da kozmonot Aleksandır Volkov olan Sergey Volkov, Gagarin’in uzaya çıkan ilk insan olmasının 50. yıldönümünün çok özel bir gün olduğunu söylüyor. Volkov, "Bu, ülkemizin zafer günüdür. 50 yıl önce uzaya insanlı uçuşları başlatan Sovyetler Birliği’dir." diyen Volkov, tüm olumsuzluklara rağmen programı sürdürebildiklerini ve ekipte genç kozmonotların olduğunu söylüyor. Volkov "Uzay yolculuğunun 50 yıl sonra da mümkün olması ve bizim hala bu alanda çalışabiliyor olmamız büyük bir başarı” şeklinde konuşuyor.

1990'lı yıllarda ağır kriz yaşandı

Moskovalı uzay araştırmacısı Andrey İonin, sektörün büyük zorluklara göğüs germek zorunda kaldığı yılların da olduğunu hatırlatıyor. "1990’lı yıllar Rusya için çok zordu" diyen İonin "Sovyetler Birliği döneminde uzay yolculuğu teknolojileriyle ilgili tüm siparişler devletten geliyordu. O dönemde siparişler yüzde 95 oranında azaldı” ifadelerini kullanıyor.

Soyuz kozmonot değil turist taşıdı

Rusya, parasızlıktan uzay turizmciliğine başladı. 2001 yılında ilk uzay turisti olarak ABD’li milyarder Dennis Tito uzaya uçtu. Fakat Soyuz uzay kapsüllerine sadece üç kişinin sığması nedeniyle, ilerleyen yıllarda uzaya turist taşınması, kozmonotların yerde kalması anlamına geldi. Bunun hoş bir tecrübe olmadığını anlatan Sergey Volkov, "Özellikle benimle aynı yıl eğitime başlayanlar bu uygulamadan önemli ölçüde etkilendiler. 10 yıl eğitim gördük, sonra kapsüldeki yerimizi paralı turistlere bırakmak zorunda kaldık. Fakat o dönemde gerçekten parasızlık içinde olduğumuzu da belirtmek lazım. Bu yüzden uzay turisti Tito bir can simidi oldu, gerçekten paramız yoktu” diyor.

İki ana sorun

Uzay araştırmaları hakkında Moskova’da çıkan “Nowosti kosmonawtiki” adlı derginin yayın yönetmeni İgor Marinin, günümüzde durumun daha iyi olduğunu söylüyor. Özellikle birçok ülkenin uydularını Rus roketleri ile uzaya göndermek istemesi sayesinde sektörün canlandığını belirten Marinin, uzay yolculuklarının iki ana sorunla karşı karşıya olduğuna dikkat çekiyor. "Öncelikle bir yönetim sorunu var. Hiçbir yönetici, insanları heyecanlandıracak, dev hedefler belirlemiyor. Mesela Mars'a uçuş böyle bir hedef olabilir" diyen Marinin, ikinci sorunun ise personel olduğunu söylüyor: "Bu sektörün tercih edilmesi için dolgun ücret şart. Sovyetler Birliği döneminde uzaycılıkta çalışan mühendisler, diğer sektörlerdeki meslektaşlarına oranla yüzde 20 ila 30 daha fazla para kazanırlardı. Ülkede yeteri kadar beyin var, ama sektör bu beyinlere cazip gelmiyor.”

Ancak bu durum gelecek yıllarda değişebilir. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), uzay mekikleri eskidiği gerekçesiyle bu programa son vermeye hazırlanıyor. Bu da Rusya için büyük bir fırsat, zira ABD’nin astronotlarını Uluslararası Uzay İstasyonu’na taşıyacak uzay gemisi bulunmuyor. NASA artık Rusya’nın nakliyat kapasitesine bağımlı olacak. Bu alandaki tekelinin bilincinde olan Rusya da Amerikalı astronotların taşınacağı uçuşların fiyatını ikiye katlayarak 55 milyon dolara çıkardı.