Rusya için casusluk yapan FBI ajanı Robert Hanssen nasıl yakalandı?

FBI bunu bazı insanların hayatına mal olan bir ihanet olarak değerlendirdi. Hanssen'i yakalamak için 300 ajanı içeren bir operasyon düzenlendi. Bu ajanlardan ikisi bunu nasıl başardıklarını anlatıyor.

Aralık 2000'de FBI ajanı Richard Garcia'yı, Rusya masasını denetleyen bir meslektaşı ziyaret etmiş, Hanssen'i tanıyıp tanımadığını sormuştu. Garcia bu soruyu "Hayır" diye yanıtladığında, yetkili, "Güzel, çünkü tanımak üzeresin" demişti.

Birkaç ay sonra, kısmen Garcia'nın gizli çalışmaları sayesinde, tüm ülke de tanıyacaktı onu. Hanssen'in Şubat 2001'de tutuklanması istihbarat camiasında şok etkisi yarattı ve çifte yaşamının boyutları manşetlere taşındı.

20 yılı aşkın bir süre sonra, Pazartesi günü yetkililer, ömür boyu hapis cezasını çektiği Colorado'daki maksimum güvenlikli hapishanedeki hücresinde Hanssen'in hareketsiz bir şekilde bulunduğunu açıkladı. 79 yaşındaki Hanssen'in doğal nedenlerden öldüğü düşünülüyor.

Şu anda 70 yaşında olan ve FBI'dan emekli olan Garcia bu habere "İyi ki kurtulduk" ifadesiyle tepki verdi.

ÖLÜMLERLE SONUÇLANAN CASUSLUK

Robert Hanssen üniversitede Rusça eğitimi almış ve 1976'da FBI için çalışmaya başlamıştı. 1985 yılından itibaren ABD hükümetine zarar verecek şekilde Sovyetler Birliği ve daha sonra Rusya'ya çok gizli belgeler satmış ve gizli casusların kimliklerini ifşa etmişti.
Suçlarını özetleyen 100 sayfalık yeminli ifadeye göre, Hanssen'in casusluğu, bilgi aldığı üç ABD kaynağının tutuklanıp hapse atılmasına ve ikisinin de idam edilmesine neden oldu.

Hanssen'in ilettiği çok gizli belgelerden bazıları, Sovyetler Birliği'nin Amerikan nükleer programları hakkında istihbarat toplama girişimlerine ilişkin bir ABD istihbarat değerlendirmesini de içeriyordu. Hanssen, Sovyet gizli istihbaratı KGB'ye ve Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra da SVR adını alan Rus istihbaratına bilgi verdi.

KÖSTEBEĞİN TESPİTİ

ABD istihbarat yetkilileri 1990'lardan beri içlerinde bir casus olduğundan şüpheleniyorlardı, ancak Hanssen'i tespit etmeleri birkaç yıl aldı.

ABD için çalışan bir Rus ajanı, Virginia'daki adamları hakkındaki Rusya'nın tuttuğu dosyayı ele geçirdi. ABD istihbarat yetkilileri, Hanssen'in adamlarıyla yaptığı bir telefon görüşmesinin kaydını ve istihbarat materyallerini bırakmak için kullandığı çöp torbalarının üzerindeki parmak izlerini elde etti.

Kasım 2000'de hedef kesin olarak belirlenmişti ama şimdi bunu kanıtlamaları gerekiyordu.

FBI, Hanssen'i çalıştığı Dışişleri Bakanlığı'ndan transfer ederek FBI ajanlarının onu takip edebileceği düzmece bir görev yarattı.
Karşı İstihbarat Bölümü'nün eski müdür yardımcısı Debra Evans Smith, FBI'ın davayla ilgili bir özetinde, "Onu mahkum etmek için yeterli kanıt elde etmeye ve suçüstü yakalamaya çalışıyorduk" diye anlatıyor.

YAKALANMA VE HÜKÜM GİYME SÜRECİ

FBI'a göre Şubat 2001'e kadar 300 ajan bu dava üzerinde çalıştı. Hanssen'in bir başka istihbarat materyali bırakma girişiminde bulunmasını bekliyorlardı ve sonunda bunu başardı.

Hanssen Şubat 2001'de Virginia'daki Foxstone Park'ta tutuklandı ve casuslukla suçlandı. Kendisine yöneltilen 15 farklı suçlamayı kabul etti ve şartlı tahliye imkanı olmaksızın ömür boyu hapse mahkum edildi.

FBI Başkanı Louis Freeh, Hanssen'in faaliyetlerini "hukukun üstünlüğüyle yönetilen bir ülkeye karşı akla gelebilecek en haince eylem" olarak nitelendirdi.
Bu dava, ABD'nin Soğuk Savaş'taki rakibi Rusya ile ilişkilerinin bozulmasına neden oldu; Başkan George W. Bush çok sayıda Rus diplomatı sınır dışı etti.

Hanssen, Colorado eyaletine bağlı Florence kentindeki yüksek güvenlikli cezaevine gönderildi ve ölümüne kadar yirmi yılı aşkın bir süre burada kaldı. Bu tarihi dava, davaya dahil olan herkesin hayatını değiştirdi.