01.10.2022 - 14:01 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr / BBc Türkçe
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cuma günü Ukrayna'nın dört bölgesindeki egemen toprakları yasa dışı bir şekilde silip süpürürken bile, Ukrayna kuvvetleri, ülkenin doğusundaki stratejik bir demiryolu merkezi olan Lyman'ı kuşatmaya yaklaştı. Ukrayna, halen devam etmekte olan operasyonla doğudaki Lyman'ı Moskova için kritik öneme sahip kalenin etrafında Rus güçlerini kuşattı. Rusya'nın Lyman'daki kuvvetleri yaklaşık 5 bin ila 5 bin 500 askerden oluşuyordu, ancak Ukrayna'nın doğu kuvvetlerinin sözcüsüne göre, kuşatılan birliklerin sayısı kayıplar nedeniyle düştü.
RUSYA İKİ KÖYÜN KONTROLÜNÜ KAYBETTİ
Lyman'ın bulunduğu Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde Rusya'nın vekil yönetiminin lideri Denis Pushilin, cuma günü yaptığı açıklamada, kasabanın "yarı kuşatılmış" olduğunu söyledi ve ekledi:
Bu çok tatsız bir haber, ancak duruma aklı başında bir şekilde bakmalı ve hatalarımızdan sonuçlar çıkarmalıyız.
Pushilin ayrıca Telegram'da Rusya'nın Lyman'ın kuzey ve doğusundaki köyler Yampil ve Dobryshev'in kontrolünü kaybettiğini söyledi.
Ukrayna kuvvetlerinin Putin'in Ukrayna haritasını yeniden çizme girişimini gözardı ederek ilerlemesi, Rusya'nın Rus işgali altındaki topraklar üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırmak için karşılaştığı büyük zorlukların altını çizdi. Ayrıca, Putin'in nükleer tehditlerine rağmen, Ukrayna'nın boyun eğmediğini ve savaştaki cephelerin değişmediğini gösterdi.
RUSYA KÖŞEYE SIKIŞTI
Amerikan asıllı analitik bir grup olan Savaş Araştırmaları Enstitüsü'ne göre, Ukrayna ordusu şehri kuşatmak ve kalan Rus birliklerini engellemek amacıyla batıdan ve güneyden Lyman'ı kapattı. Lyman'dan çıkan yollar, Ukrayna tarafından veya topçu menzili içinde kontrol ediliyor gibi görünüyor ve bu da Rusya'nın olası geri çekilme planlarını zorlaştırıyor.
Lyman'ın kontrolü, Ukrayna'nın son haftalarda elde edilen askeri kazanımlar üzerine inşa edip edemeyeceğine dair bir test olarak görülüyor, ancak savaşın kesin sonucu hemen belli olmuyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'nin danışmanı Mykhailo Podolyak, Telegram'da Rus kuvvetlerinin Lyman'dan "çıkmak istemek zorunda kalacağını" söyledi.
RUSYA ŞEHİRDEN ÇEKİLDİĞİNİ RESMEN AÇIKLADI
Rusya Lyman şehrinden askerlerini çektiğini duyurdu. Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Lyman'da 5 bin Rus askerinin Ukrayna ordusu tarafından kuşatılması riski nedeniyle çekilme kararı alındığı bildirildi. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, askerlerin daha avantajlı hatlara çekildiğini belirtti.
PUTİN RESMEN İLAN ETTİ
Rusya'nın önemli topraklara sahip olduğu Donetsk eyaleti, Ukrayna ve Batı hükümetlerinin hileli olarak kınadığı son günlerde düzenlenen referandumların ardından Rusya'nın yasadışı olarak ilhak ettiği doğu ve güney Ukrayna'daki dört bölgeden biri.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin'de yaptığı konuşmada, Ukrayna'nın Herson, Zaporijya, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin resmen ilhakını açıkladı ve buraları Rusya Federasyonu'nun dört yeni bölgesi olarak ilan etti.
Bu bölgelere Moskova'nın atadığı temsilcilerin de katıldığı imza töreninde Putin, dört bölgenin Rusya'ya katılmasını "milyonlarca insanın kararı" olarak niteledi ve kendi başlattığı savaş için Ukrayna'ya "savaşı durdurma çağrısı" yaptı:
Kiev’deki yetkililerin ve onların Batı’daki gerçek yöneticilerinin beni duymasını ve bunları hatırlamasını istiyorum. Luhanks, Donetsk, Herson ve Zaporijya’daki halklar bizim vatandaşımız oluyor. Sonsuza dek. Kiev rejimine düşmanlıkları ve 2014’te başlattıkları savaşı sona erdirmeleri ve müzakere masasına dönmeleri çağrısında bulunuyoruz. Biz buna hazırız ama Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’daki halkların kararını tartışmayacağız. Rusya bu insanlara ihanet etmeyecek.
Putin’in sözlerine Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna’nın NATO’ya hızlandırılmış üyelik için başvurduğunu açıklayarak yanıt verdi. Zelenskiy ayrıca Ukrayna’nın Rusya ile müzakerelere hazır olduğunu, ancak bunu sadece “Başka bir Rus devlet başkanıyla yapacaklarını” söyledi.
Ukrayna'nın doğusu ve güneyinde Rusya'nın işgal ettiği dört bölgede geçen hafta yapılan tartışmalı referandumlarda büyük çoğunluk Rusya'ya katılma yönünde oy kullanmıştı.
Ukrayna ve Batılı müttefikleri, bu referandumları "düzmece" olarak nitelemiş ve Rusya'nın ilhak kararını tanımayacaklarını açıklamıştı. Bu nedenle oylamalar uluslararası gözlemcilerin denetiminde gerçekleşmedi.
Putin, dört bölgede yaşayan insanların kararlarını verdiğini belirterek, "Sonuçlar belli" dedi ve bunun "en doğal hakları" olduğunu söyledi; Federal Meclis'in Rusya Federasyonu'nun dört yeni bölgesini destekleyeceğinden emin olduğunu ekledi.
'NÜKLEER EMSAL' VURGUSU
BBC Moskova Editörü Steve Rosenberg, Putin’in konuşmasında, Batı’ya karşı hissedilir bir kinin öne çıktığını kaydetti. Rosenberg aynı konuşmadaki ikinci önemli noktanın da, Putin’in ABD’nin Japonya’ya karşı İkinci Dünya Savaşı’nda nükleer silah kullanmasıyla “emsal” oluşturduğunu söylemesi olduğunu değerlendirdi.
Putin, "ABD dünyada nükleer silahları kullanarak Japonya'nın Hiroşima ve Nagasaki kentlerini yıkıma uğratan ve emsal teşkil eden tek ülke" dedi.
Konuşmasında Rusya'nın geçmiş kuşaklarının bu topraklar için savaş verdiğini savunan Putin, Kiev ve Batı'daki herkesin, bu bölgelerde yaşayanların sonsuza dek Rus vatandaşı olacaklarını duymalarını istediğini, Kiev'deki yetkililerin "ortaya konan bu iradeye saygı duymaları gerektiğini" söyledi.
Putin, "halka güvenli bir yaşam sunmak için" Rusya'nın topraklarını tüm gücüyle koruyacağı, yıkılan köy ve kasabaları, altyapıyı, sağlık ve eğitimi yeniden inşa edeceği sözü verdi.
Rusya lideri, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasından bu yana Batı'nın Rusya'ya diz çöktürmeye çalıştığı iddialarını tekrarladı.
İLHAK KARARINA KARŞI YENİ YAPTIRIMLAR
ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'nın dört bölgesini Rusya'nın ilhakını "düzmece" girişim olarak kınadı ve bunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurguladı. Konuyla ilgili açıklamasında Biden, "Rusya uluslararası hukuku ihlal ediyor, Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ni ayaklar altına alıyor ve diğer barışçıl uluslara saygısızlık yapıyor" dedi. Biden, ABD'nin daima Ukrayna'nın "uluslararası tanınmış sınırlarını" esas alacağını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya ve Belarus ordularından ilhak kararıyla ilişkili 910 kişiye vize kısıtlaması getireceklerini açıkladı. Aynı zamanda Rusya’da birçok alanda kullanılan kritik malzemelerin ihracatının da yaptırımlar kapsamına alındığı açıklandı.
Avrupa Birliği liderlerinden oluşan Avrupa Konseyi, ilhakı "kesin surette kınadığını ve reddettiğini" belirtti ve yasal bakımdan hiçbir etkisi olmayacağını söyledi.
İngiltere de Moskova’nın son ilhak kararının ardından hem ABD’nin ihraç kısıtlama kararına katıldı; hem de Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullin’e varlıkları dondurma ve seyahat yasağı getirdiğini açıkladı.