Peru 26 Ocak’ta sandık başında

Devlet Başkanı Martin Vizcarra'nın Kongreyi feshettiği Peru'da halk, yeni Kongre üyelerini belirlemek için 26 Ocak'ta sandık başında olacak.

Hükümetin tüm çağrılarına rağmen Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçilmesiyle ilgili değişiklik için güvenoyu vermek yerine, şeffaflık tartışmalarına neden olan bir süreçle Anayasa Mahkemesine yeni üye belirleyen Kongrenin, Vizcarra tarafından feshedilmesine ilişkin karar, Peru resmi gazetesi El Peruano'da yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Peruluların yeni Kongre üyelerini belirlemek için 26 Ocak'ta sandığa gideceği vurgulanan kararda, hükümetin geçersiz hale geldiği ve Adalet Bakanı Vicente Zeballos'un Başbakan olarak atandığı duyuruldu.

Kongrenin bir önceki Başbakan Fernando Zavala Lombardi'ye 15 Eylül 2017'de, son hükümetin Başbakanı Salvador del Solar'a ise dört gün önce; 27 Eylül'de güvenoyu vermediği hatırlatılan kararda, del Solar’ın dünkü tartışmalı oturuma girmesinin engellenmeye çalışıldığı vurgulandı.

Bu karara göre 26 Ocak'ta seçilecek milletvekilleri 28 Temmuz 2021 yılına kadar görevde bulunacak. Yeni milletvekilleri gelene kadar, lağvedilen 130 sandalyeli Kongre'nin faaliyetlerini mevcut milletvekilleri arasından belirlenen 27 kişilik Daimi Komisyon yürütecek.

Mevcut milletvekillerinin seçimlere katılıp katılamayacağını, ülkedeki anayasal seçim otoriteleri belirleyecek.

ARAOZ'A HAPİS RİSKİ

Vizcarra'nın dün Kongreyi dağıtmasının ardından "Devlet Başkanını geçici süreliğine görevden uzaklaştırma" kararı alınmış ve Devlet Başkan Yardımcısı Mercedes Araoz, "Geçici Devlet Başkanı" olarak atanmıştı.

Peru basınındaki haberlere göre, halktan ve devlet erklerinden destek bulamayan Araoz'un, "Geçici Devlet Başkanı" rolünde ısrar etmesi durumunda, "yetki gasbı" suçlamasıyla 6 yıl hapisle yargılanma ihtimali bulunuyor. Araoz'un paralel bir hükümet ataması durumunda, bu hükümetin üyelerinin de aynı riskle karşı karşıya kalabileceği belirtildi.

VIZCARRA'YA HALK DESTEĞİ

Kongrenin feshedilmesinin ardından Peru ordusundan destek alan Vizcarra'ya, Peru halkı da birçok kentte sokaklara çıkarak destek verdi.

Öğrenci grupları, akademisyenler ve işçilerin katıldığı destek gösterileri genelde sakin geçerken başkent Lima'daki Kongre çevresindeki Perulular, Kongre üyelerine sözlü ve zaman zaman fiziki saldırılarda bulundu.

Peru polisinin güvenlik önlemleri aldığı Kongre çevresindeki Vizcarra destekçileri, muhalif milletvekili Gilbert Violeta'ya basın mensuplarına mülakat verdiği sırada su attı. Diğer muhalif milletvekili Carlos Tubino'ya ise kuka fırlatıldı.

ARAOZ OAS'DEN YARDIM İSTEDİ

Lağvedilmiş Kongrenin Geçici Devlet Başkanı ilan ettiği Devlet Başkan Yardımcısı Araoz, Amerikan Devletleri Örgütünden (OAS) duruma el koymasını ve arabuluculuk yapmasını istedi.

OAS ise taraflardan itidalli olmalarını ve diyalog kurmalarını istedi, ayrıca Peru Anayasa Mahkemesi'ne hangi tarafın anayasal davrandığına ilişkin açıklama yapma çağrısında bulundu.

PERU'DA NE OLDU?

Peru Devlet Başkanı Vizcarra birkaç gün önce yaptığı konuşmada, hükümetin Anayasa Mahkemesi'nin üyelerinin belirlenme sürecini değiştirmek için sunduğu teklifi kabul etmesi için Kongreye çağrıda bulunmuş, aksi durumda Kongreyi dağıtacağını söylemişti.

Yolsuzluk suçlamasıyla hapis yatan muhalif lider Keiko Fujimori taraftarı milletvekillerinin çoğunlukta olduğu Kongre ise önceki gün hükümetin sunduğu bu teklifi oylamak yerine Kongre Başkanı Pedro Olaechea'nın kuzeni Gonzalo Ortiz de Zevallos Olaechea'yı Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçmişti. 

Hükümete göre "oldukça tartışmalı geçen ve şeffaflığından şüphe edilen" oylama sonrası Vizcarra, Kongre'nin daha önce iki güvenoyunu reddettiğini de hatırlatarak yasama organını dağıtma kararı almış, Vizcara taraftarları, kararı desteklemek için ülkenin birçok kentinde sokağa çıkmış ve başkent Lima'daki Kongre çevresinde toplanmıştı.

Anayasal kurallar çerçevesinde dağıtılan Kongre ise oturumuna devam ederek Vizcarra'yı geçici olarak görevden aldığını duyurmuş, Devlet Başkan Yardımcısı Araoz'u "Geçici Devlet Başkanı" atamıştı.

Araoz bu unvanla yemin etse de Peru ordusu ve ulusal polis teşkilatındaki komutanlar Vizcarra'yı makamında ziyaret ederek desteklerini göstermişti.