Pentagon'dan sızan Ukrayna savaş belgeleri bize ne söylüyor?

ABD Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna'daki savaşa ilişkin onlarca gizli belgesi bir süredir internette dolaşıyor. Peki, birçok harita, çizelge ve fotoğraf da içeren bu belgeler ne anlama geliyor?

BBC Diplomasi Muhabiri Paul Adams'ın analizi, "Tarih çizelgeleri ve çok sayıda anlaşılmaz askeri kısaltma da içeren ve bazıları 'çok gizli' ibaresi taşıyan bu belgeler Ukrayna'daki savaşın ayrıntılı bir tablosunu çiziyor" cümlesiyle başlıyor:

"Her iki tarafın verdiği kayıpları, her birinin askeri zafiyetlerini ve en önemlisi de Ukrayna'nın bahar taarruzunu başlatmaya karar verdiğinde tarafların göreceli güçlerinin ne olacağını anlatıyor.

Bir yemek masasına serilerek fotoğraflanmış bu basılı sayfalar ne kadar gerçek? Ve bize ya da Kremlin'e daha önce bilmediğimiz ne anlatıyor?

Öncelikle burada Rusya'nın 14 ay önce başlattığı geniş çaplı işgalden bu yana Ukrayna'daki savaşla ilgili en büyük Amerikan gizli bilgi sızıntısı ile karşı karşıyayız. Belgelerin bazıları altı hafta kadar eski, ancak sonuçları çok büyük.

Pentagon yetkililerinin belgelerin gerçek olduğunu söyledikleri aktarılıyor.

Belgelerden en az birindeki bilgiler daha sonraki bir versiyonda kabaca değiştirilmiş gibi görünüyor ancak 100 kadar belgeden oluşan bir dökümde bu nispeten küçük bir ayrıntı olarak görülebilir.

BBC bu belgelerin 20'den fazlasını gördü. Bunlar, haftalar içinde başlayabilecek bir karşı saldırı için 12 yeni tugayı bir araya getiren Ukrayna'ya sağlanan eğitim ve teçhizatın ayrıntılı dökümünü içeriyor.

Bu tugayların ne zaman hazır olacağı belirtiliyor ve Ukrayna'nın batılı müttefikleri tarafından sağlanan tüm tanklar, zırhlı araçlar ve topçu birlikler listeleniyor. 'Ekipman teslim sürelerinin, eğitim ve hazır olma durumunu etkileyeceği' de belirtiliyor.

Bir haritada, baharın ilerleyen döneminde Ukrayna'daki zemin koşullarını değerlendiren bir 'çamur-donmuş zemin zaman çizelgesine' yer veriliyor.

Ukrayna'nın hava savunmasını son sınırlarına kadar zorlayan kışın ardından, sivilleri, kritik altyapıyı ve cephedeki birliklerini korumak için sınırlı kaynaklarını dengelemeye çalışan Kiev'in azalan hava savunma kabiliyetine ilişkin ciddi bir analiz de yer alıyor.

NE KADARI YENİ?

Buradaki ayrıntıların çoğu zaten biliniyordu. Ama hepsi bir yerde toplanmış çok daha fazla ayrıntılı bilgi söz konusu.

Örneğin kayıp sayılarını ele alalım. ABD'nin 189 bin 500 ila 223 bin arasında Rus askerinin öldüğünü ya da yaralandığını tahmin ettiğini öğrenmek pek de şaşırtıcı değil.

Ukrayna'nın 124 bin 500 ila 131 bin arasındaki tahmini kayıp sayısı da geçtiğimiz haftalarda gazetecilere verilen rakamlarla örtüşüyor.

Her iki durumda da Pentagon, bilgi eksiklikleri, operasyonel güvenlik ve muhtemelen her iki tarafın da yanıltmaya yönelik kasıtlı girişimleri nedeniyle rakamlara güven düzeyini 'düşük' olarak ifade ediyor.

Belgelerde değişiklik yapılarak Ukrayna'nın en çok kayıp veren ülke gibi gösterilmeye çalışıldığı yerlerden biri de burası.

Rusya yanlısı bir Telegram sitesinde yayımlanan bir versiyonda, 'çatışmada ölen' Ukraynalı sayısını ('16 bin - 17,5 bin') alıp Rus tarafına koyarken, Ukrayna tarafındaki sayıları ters çevirerek '61 bin - 71,5 bin' olarak gösterildi.

Tüm bunlar bizi belgeleri kimin ve neden sızdırdığı sorusuna getiriyor?

'DİSCORD MESAJLAŞMA PLATFORMUNDA SIZDIRILDI'

Belgelerin mesajlaşma platformu Discord'dan 4Chan ve Telegram'a nasıl ulaştığının hikayesi, araştırmacı açık kaynak istihbarat grubu Bellingcat'ten Aric Toler tarafından zaten anlatılmıştı.

Toler, sızıntının asıl kaynağını ortaya çıkarmanın henüz mümkün olmadığını, ancak video oyunu oynayan kişiler (gamer) arasında popüler olan mesajlaşma platformu Discord'da Mart ayı başlarında ortaya çıktıklarını belirtiyor.

4 Mart'ta, bilgisayar oyunu Minecraft oyuncularının sıkça kullandığı bir Discord sunucusunda Ukrayna'daki savaşla ilgili bir tartışmanın ardından, bir kullanıcı 10 tane belge göndermeden önce "İşte, bazı sızdırılmış belgeler" diye yazdı.

Bu alışılmadık olsa da benzersiz olmayan bir sızıntı şekli.

2019'da İngiltere'deki genel seçimler öncesinde, ABD-İngiltere ticari ilişkileriyle ilgili belgeler Reddit, 4Chan ve diğer sitelerde ortaya çıkmıştı.

O zaman Reddit, düzeltilmemiş belgelerin Rusya kaynaklı olduğunu söylemişti.

Geçen yıl yaşanan bir başka olayda ise War Thunder adlı online oyunun oyuncuları, görünüşe göre kendi aralarındaki tartışmalarda galip gelmek amacıyla, hassas askeri belgeleri defalarca yayınladılar.

Bu son sızıntı ise daha hassas ve potansiyel olarak zarar verici.

Ukrayna 'operasyonel güvenliğini' özenle koruyor ve böylesine hassas bir malzemenin böylesine kritik bir anda ortaya çıkmasından memnun değil.

Ukrayna'nın bahar taarruzu Zelenskiy hükümetinin savaş alanındaki dinamikleri değiştirmesi ve daha sonra barış görüşmeleri için koşulları belirlemesi açısından dönüm noktası olabilir.

Kiev'de yetkililer Rusya'nın olası bir dezenformasyon kampanyası üzerinde de duruyor.

Diğer askeri blog yazarları ise tam tersini, yani tüm bunların Rus komutanları yanıltmaya yönelik bir Batı komplosu olduğunu öne sürüyor.

Daha da önemlisi, şu ana kadar sızdırılan belgelerde Ukrayna'nın karşı saldırısının yönünü ya da ana itici gücünü gösteren hiçbir şey yok.

Kremlin Ukrayna'nın hazırlıklarının kapsamı hakkında zaten oldukça iyi bir fikre sahip olmalı (Moskova'nın istihbarat başarısızlıkları savaş boyunca çokça görülmüş olsa da), ancak Kiev'in başarı şansını artırmak için kampanyanın nasıl gelişeceği konusunda düşmanını belirsizlik durumuyla baş başa bırakması gerekiyor."

Kaynak: BBC Türkçe