Oyuncakta bir ‘efsane’ye veda

Pelin Aykın - Onlarca küçük plastik parçanın birleştirilmesiyle oluşan otomobil, uçak, gemi, ticari araç ve askeri araç gibi maketler üreten İngiliz oyuncak şirketi Airfix’in küresel bir marka haline gelmesini sağlayan eski patronu Ralph Ehrmann, 97 yaşında yaşamını yitirdi. Airfix’in içinde onlarca parçanın bulunduğu maket setleri, yapıştırıcı ve boyalar yardımıyla küçük parçalardan tank veya klasik otomobil oluşturan çocukları yıllardır büyülemişti. 1939’da Macaristan’da dünyaya gelen bir iş insanı olan Nicholas Kove tarafından kurulan şirket, tarihi boyunca pek çok kez finansal çöküşlere uğradı. Ama Ehrmann, Airfix’i günümüzde oyuncak koleksiyoncularının vazgeçilmezi haline getiren kişi olarak anılıyor.

Hitler’den kaçtılar

1950’lerin sonlarından 1970’lere kadar Airfix’in patronu olan Ehrmann, şirkette çalışmaya başladığı sırada firma mali sorunlarla mücadele ediyordu ve ürünleri piyasada popüler değildi. Almanya’da doğan bir Yahudi olan Ehrmann, Alman diktatör Adolf Hitler’in ülkenin şansölyesi olduğu 1933’te ailesiyle birlikte Londra’ya taşındı ve 1939’da İngiliz vatandaşı oldu. 18 yaşındayken Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne gönüllü olarak giren Ehrmann, bombardıman komutanlığında bir eğitim birimine katıldı. 1946’da terhis edildikten sonra “Town and Country” dergisinde çalışan Ehrmann, London School of Economics’te işletme okurken Essex’teki bir plastik firmasında stajyer olarak çalıştı. Ehrmann’ın oyuncak pazarına ilk girişiyse Nothampton merkezli “Trix” firmasıyla oldu.

En popüler hobi

1950’lerde Airfix’in yönetici direktörü olan Ehrmann’ın o dönem ABD’den ithal edilen yeni plastik polistiren malzemeyi kullanarak maketler yapmaya başlamalarını önermesi, firma için dönüm noktası oldu. Popüler olan “Spitfire” uçak modeli maketinin de yer aldığı çeşitli setlerin kısa sürede başarılı olmasıyla, Ehrmann, Airfix’in başkanlığına getirildi. 1959’dan itibaren ise Airfix halka açık bir şirket haline geldi. Airfix, 1960’larda başarısının zirvesindeyken yılda 350 bin “Spitfire”, 80 bin “Hurricane” ve 60 bin “Lancaster” maket kiti sattı. Hem çocuklar hem de yetişkinler için saatler süren bir çalışmayla yapıştırıcı ve boyayla maketler oluşturmak bir dönemin en popüler hobisi oldu. Airfix, Ehrmann’ın yönetimi altındayken oyuncakların ötesine de geçerek 1972’de tek kullanımlık tabak, çatal, kaşık gibi sofra takımları yapmak ve satmak için bir yan kuruluş da kurdu. Ayrıca Airfix, inşaat araçları maketi üreten rakibi Meccano-Triang’ı da satın aldı.

İkonik ile modern bir arada sunuluyor

Airfix tüm başarısına rağmen 1970’lerin sonlarında İngiltere’de oyuncak ithalatı artınca düşüşe geçti. Bu dönemde Airfix’ten ayrılan Ehrmann, bir bankanın yöneticiliğini üstlendi, ardından şu anda dondurma ve çikolata ürünleri yapan Clabir’in başkanı oldu. 1981’de çöken Airfix ise ABD’li araç kiti üreticisi MPC tarafından satın alındı ve maket yapım ekipmanları Fransa’ya gönderildi. Şirket, 1986’dan 2006’daki finansal çöküşüne kadar Humbrol’a ait oldu. Şu an şirketin sahibi olan ve oyuncak trenler üreten Hornby, Airfix ürünlerini satmaya devam ediyor. Günümüzde Airfix, “Spitfire” gibi ikonik modellerinin yanı sıra yarış otomobilleri, uzay aracı ve insan figürleri gibi pek çok çeşit maketi satıyor.