Ortadoğu’nun düğümü Gazze’de çözülür

İran’ın İsrail’e yönelik beklenen misilleme saldırısı henüz gerçekleşmezken, bölgedeki tansiyonun düşmesi ve Gazze’deki savaşın sona ermesine yönelik diplomatik çabalar devam ediyor. ABD’de Joe Biden yönetimi, Gazze’de ateşkes umutlarını canlandırmaya çalışırken, bir yandan da İran ve İsrail’i bölgede gerginliği tırmandıracak askeri eylemlerden caydırmak için çaba harcıyor. 

Nitekim ABD, Mısır ve Katar liderleri, İsrail ve Hamas’ı yeniden müzakere masasına davet etti ve ateşkes görüşmelerine önümüzdeki hafta yeniden başlamalarını talep etti. ABD Başkanı Joe Biden, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Thani, İsrail ve Hamas’ı 15 Ağustos’ta Doha veya Kahire’de müzakerelere yeniden devam etme çağrısında bulunarak ateşkes anlaşmasının daha fazla geç kalınmadan uygulanmasını istedi. 

İsrail kabul etti 

Üç lider tarafından yapılan ortak açıklamada, “Hem uzun süredir acı çeken Gazze halkına hem de uzun süredir acı çeken rehinelere ve ailelerine acil yardım sağlamanın zamanı geldi. Ateşkesi sonuçlandırmanın ve rehineler ile tutukluların serbest bırakılmasını içeren anlaşmayı sağlamanın zamanı geldi. Üçümüz ve ekiplerimiz, şu anda masada olan ve yalnızca uygulama ayrıntılarının sonuçlandırılması gereken bir çerçeve anlaşması oluşturmak için aylarca yorulmadan çalıştık. Bu anlaşma, Başkan Biden’ın 31 Mayıs’ta özetlediği ve BMGK’nın 2735 sayılı kararıyla onaylanan ilkelere dayanıyor. Kaybedecek daha fazla zaman yok ve herhangi bir tarafın daha fazla gecikme için mazereti yok. Rehineleri serbest bırakmanın, ateşkesi başlatmanın ve bu anlaşmayı uygulamanın zamanı geldi” ifadeleri kullanıldı. 

Üç liderin çağrısına İsrail’den kısa sürede karşılık geldi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, İsrail’in önümüzdeki hafta “ayrıntıları netleştirmek ve çerçeve anlaşmasını uygulamaya koymak amacıyla” görüşmelere katılmak üzere heyet göndereceği bildirildi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, görüşmeye “Hamas’ın da heyet göndereceğinin” Katar tarafından taahhüt edildiğini söyledi. 

Kritik dönemde geldi 

Diplomatik çaba, Hamas ve Hizbullah’ın üst düzey üyelerinin öldürülmesinin ardından bölgede İran’ın da dahil olduğu daha geniş çaplı bir çatışma çıkabileceği endişelerinin arttığı bir dönemde ateşkes görüşmelerini başlatma çabasının bir parçası olarak geldi. Amerikan basınında yer alan ve ismi açıklanmayan yetkililere dayandırılan haberlerde, son adımın İran’ı etkilemek için atılmadığı, ancak herhangi bir gerilimin İsrail-Hamas anlaşması umudunu tehlikeye atacağı belirtildi. Üst düzey bir ABD’li yetkili, iki taraf arasında uygulama konusunda çözülmesi gereken sadece dört ya da beş anlaşmazlık alanı kaldığını söyledi.

Yetkili, İsrail’in elindeki Filistinli tutuklular ile Hamas’ın elindeki rehinelerin takasının zamanlaması konusunun anlaşmazlık alanlarından biri olduğunu belirtti. Girişim AB tarafından da desteklenirken, İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise ateşkes çağrısının “tehlikeli bir tuzak” olduğu iddiasında bulundu. John Kirby, “Bay Smotrich, İsrail kamuoyunu yanlış yönlendiriyor” karşılığını verdi. 

Han Yunus’ta yine tahliye

İsrail ordusu, Gazze’nin güneyindeki Han Yunus’a yeniden kara saldırısı başlattığını duyurdu. Ordudan yapılan tahliye çağrısı sonrası çok sayıda Filistinli Han Yunus’tan ayrıldı.

Netanyahu oyunu artırdı

İsrail’de yapılan son kamuoyu anketi, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Likud partisinin, çok uzun zaman sonra yeniden ilk sıraya yerleştiğini gösterdi. Maariv tarafından yayınlanan araştırmaya göre, 7 Ekim’den beri ilk kez Netanyahu, başbakanlık için muhalefet lideri Benny Gantz’ın önüne geçti. Bu durum, Haniye suikastının etkisi olarak değerlendirildi.