‘Montrö sayesinde Türkiye’yi etkilemez’

ASENA YATAĞAN / Ankara - Konuya ilişkin Milliyet’e değerlendirmelerde bulunan Özülker, Montrö Antlaşması’nın 20 yıl için yapıldığını, bu süre sonunda herhangi bir tarafın talebi olmaması halinde de otomatik olarak uzamasının öngörüldüğünü belirterek, şunları söyledi:

“1956 da bu 20 yıllık süre bitti. 56’dan bu yana hala Montrö, hiç kimsenin dokunmadığı ve hassasiyetle üzerinde durduğu bir konumda. Bu koşullarda Amerikalılar yeni askeri üsler almış olsa bile Türkiye açısından hiçbir şey değişmez. Neticede buradaki 9 Amerikan üssü, hem silah sistemleri hem de stratejik yaklaşımlar açısından Rusya’ya karşı bir tehdit olarak orada. Bunu 9 değil 19 yapsanız bugünkünden daha ileri düzeyde bir etkinlik sağlar mısınız? Belki çok cüzi bir artış olur.”

‘Ek bütçe zor’

Yeni üsler için ek bütçe ayrılmasının zorluğuna da işaret eden Özülker, şöyle devam etti: “ABD’nin mevcut üslerinden ikisi, onlar için hayati önemde. Biri Dedeağaç. ABD, taktik açıdan hem Karadeniz’den inecek Rus donanmasıyla ilgili gözlem yapmak hem de herhangi bir şekilde Türk-Yunan çatışması çıkarsa Türk ordusunun önünü kesmek amacıyla oraya koymuştur. Diğeri de Girit adasındaki... Bu yeni değil, çok uzun süredir var. Amerikan uçak gemileri vesaire hepsinin gelip orada uzun süre kalarak seyri sefer oldukları bir üs. Bu üsler korkunç harcamalar gerektiriyor. Bu yıl ABD bütçesi, tarihinde ilk kez 868 milyar dolara yükseldi. Dünya çapında Çin, Rusya nereye gitseniz ABD’nin varoluşunu sürdürebilmek için verdiği mücadelenin izlerini görüyorsunuz. 868 milyar dolar demek Türkiye gayri safi yurtiçi hasılasından daha fazla bir miktar demektir. Bu sadece savunma bütçesi ABD’nin. Bu şartlar altında Senato’da ek bir bütçe ayrılması zor.”

Tam teslimiyet

ABD ve Fransa’nın Türkiye konusunda Yunanistan lehine adım atarak anlaşma imzaladıklarını, Atina’nın da bu iki ülkeye kendisini tam manasıyla teslim ettiğini kaydeden Özülker, şunlar ısöyledi: “Bu anlaşmaya göre Yunanistan herhangi bir şekilde saldırıya uğrarsa, Amerikan ve Fransız Silahlı Kuvvetleri onun yanında yer alacak. İşin iki yönü var. Birincisi, Yunanistan etrafa ‘Türkiye tehditkar’ deyip, ABD ve Fransa’yı yanına alarak Türkiye karşısında bir yandan kendini güvene alırken diğer yandan da Türkiye- Yunanistan ilişkilerindeki dengenin topyekün bozulmasına neden olabilecek bir yola girmiştir. İkincisi, Atina, bugüne kadar Türkiye ile Yunanistan arasında var olan Lozan Anlaşması, Montrö, 12 Adalar ve diğer tüm anlaşmaların topyekün ihlali içindedir. Silahlandırıyor, asker yığıyor... Halbuki bunların hiçbirinin Yunanistan tarafından yapılabilmesi mümkün olmamalıdır. Burada Yunanistan, bu dengeyi bozan, ABD ve Fransa’nın da çok ciddi şekilde katkıda bulunduğu bir ortam yaratmaktadır.”