Mısır’ın gücü Libya’da cephe açmaya yeter mi?

İşte, Hafter’in en büyük destekçilerinden Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Es-Sisi’nin “Sirte kırmızı çizgimiz” açıklaması tam da bu döneme denk geliyor. Sisi’nin askerlere “Sınırlarımız içinde veya dışında göreve gitmek için hazır olun” demesi, Libya’ya operasyon sinyali olarak yorumlanırken, değişik tepkilere neden oluyordu. Uzmanlara göre, envanterine bakıldığında Mısır ordusu zayıf değil ama henüz istenilen operasyonel düzeye de ulaşamadı. Kapasite ve geçmiş travmalar da, Mısır’ın Libya kararı vermesini zorlaştıran sebepler arasında...

Mısır ordusunun askeri kapasitesi

Savunmaya ayrılan para: 7,85 milyar dolar (GSYH’nın %2,4’si)

Muvazzaf asker sayısı: 440 bin

Kara gücü: 4.295 tank, 11.700 zırhlı

Araç gücü: 303 saldırı-önleme uçağı, 375 helikopter

Deniz gücü: 7 fırkateyn, 8 denizaltı. *(Globalfirepower rakamları)

‘Operasyon kabiliyeti ayrı’

ORSAM Başkan Yardımcısı İsmail Numan Telci, 2013’deki askeri darbeden sonra Cumhurbaşkanı Sisi’nin Rusya, Almanya ve Fransa’dan savunma sanayi ithal etse de, Mısır’ın henüz sert bir güç olamadığının altını çiziyor. Telci, “Operasyon kabiliyeti ayrı bir meziyet, Sina Yarımadası’nda DAEŞ ile mücadelede yeterli olamadıklarını gördük” diyor. Telci ayrıca, Kızıldeniz’e yığınak yapan Mısır’ın, ayrı bir cephede (Libya) Türkiye ile karşı karşıya gelmesinin mümkün gözükmediğini de düşünüyor.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’ndan Burhanettin Duran ise, Sisi’nin bu çıkışı, Mısır’ın güvenlik kaygıları yüzünden, bir yandan Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın baskısıyla diğer yandan da Libya’da Rusya ve Fransa’nın varlığına güvenerek yaptığını söylüyor. Duran, “Ruslar hem Wagner üzerinden hem de savaş uçaklarıyla Cufra’da. Sirte’de de büyük bir yığınak var. Sisi’nin ortaya koyduğu kırmızı çizgi açıklaması, biraz kendinden ziyade Rus-Fransız desteğine de karşılık geliyor” diyor. Ayrıca 1960’lardaki Yemen travması da Mısır’ın elini kolunu kendi toprakları dışında operasyon için bağlıyor.

Mısır’ın Vietnam’ı: Kuzey Yemen İç Savaşı

- 1962’de başlayan savaş 8 yıl sürdü,

- 1962’de Mısır Cumhurbaşkanı Abdünnasır’ın desteğiyle askeri darbe yapıldı,

- Sanâ’da İmam Muhammed el-Bedr devrildikten sonra Suudi Arabistan’dan yardım istedi,

- İngiltere ve Ürdün Suudi Arabistan’ı, Sovyetler Birliği Mısır’ı destekledi,

- Mısır Yemen’e gönderdiği 70 bin askerden 27 binini kaybetti.

‘Kırık kalp sendromu öldürdü’

Tarih 20 Mayıs’tı. İngiltere’nin kuzey batısındaki Bolton kentinde bir kaç genç, Manchester Nehri’nin kıyısındaki kuğu yuvalarına tuğlalar atarak saldırdı. Anne kuğu, yuvadaki 6 yavrusundan üçünün yumurtasının kırıldığını gördü. Uzun süredir kuğuları izleyen aktivistlerin anlatımına göre, baba kuğu, karşılaştığı stres yüzünden birkaç gün sonra ortadan kayboldu. Terkedilen annenin bir hafta sonra yuvasındaki iki yavru yumurtası daha kayboldu. Anne kuğu, yuvasına yakın bir noktada ölü bulundu.

Yasları insanlar gibi

Çevre aktivisti Sam Woodrow, kuğunun ölüm sebebini “kırık kalp sendromu” olarak açıkladı. Kuğu koruma dernekleri de “eşleri öldüğünde ya da kaybolduğunda kuğuların insanlarınki gibi yas sürecinden geçtiği” yorumunda bulundu. Kuğunun ölüm sebebi bilimsel olarak kanıtlanmış değil. Yuvaya saldıran gençlerin kimlikleri tespit edilseydi, yaklaşık 250’şer pound ile cezalandırılmaları bekleniyordu. Çünkü kuğular 1981’den bu yana koruma altında.

- Kraliyet ailesi 12. Yüzyıldan bu yana Birleşik Krallık’taki kuğuların sahibi,

- O dönem verilen ziyafetlerde kuş lezzetleri için kuğuların mülkiyeti talep edilmişti,

- Kraliçe, Birleşik Krallık’ta açık sulardaki tüm kuğuların sahibi olsa da, bugün haklarını sadece Thames Nehri’ndeki kuğular için kullanıyor

- Thames Nehri’nde kuğular her yıl Temmuz ayının üçüncü haftasında geleneksel bir törenle sayılıyor

- Bu yıl pandemi yüzünden sayım yapılamayacak

‘O odada’ olanları yazdı

ABD’nin Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın kitabı (The Room Where It Happened/ Olayın Gerçekleştiği Oda) piyasaya çıktı. Eylül 2019’da ABD Başkanı Donald Trump’ın “kovduğu” ismin ne yazacağı merak edildiği, için kitap çok tartışıldı. Trump’ın, kitabın basılmasını önlemek için dava açması da merakı artırdı. Bu kitabın, öncekilerden ayrılan yönlerini Kadir Has Üniversitesi’nden Soli Özel şöyle anlatıyor:

“Daha önce yazılan kitaplarda konuşanlar anonim isimlerdi. Bu kitapta Bolton, ‘Ben bunların tanığıyım’ dedi. Bolton, ABD Başkanı’nın azil sürecinde Kongre kendisini ifadeye çağırdığında gitmemişti... Hukuk sistemi içerisinde yapabileceği bir şeyi, kitap yazarak yapmış oldu. Amerikalılar ‘Kiss and tell’ der, ‘Öp ve konuş’ türü bir kitap yazmış oldu.”