26.03.2024 - 14:14 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
Rusya'nın son 20 yıldır kayıtlara geçmiş en ölümcül terör saldırısının yankıları sürüyor. Gelişmeleri canlı bildiriyoruz.
Rusya Federal Güvenlik Servisi Direktörü Aleksandr Bortnikov, Rusya’da terör örgütü DEAŞ tarafından Moskova bölgesindeki Crocus Belediye Binası'nda yer alan konser salonuna düzenlenen terör saldırısı hakkında Rus gazeteci Pavel Zarubin'e röportaj verdi. Saldırının arkasında ABD, İngiltere ve Ukrayna'nın olup olmadığı sorusuna Bortnikov, "Öyle düşünüyoruz. Bu tabiri yerinde genel bilgidir ama bazı gelişmeler de var" dedi.
Saldırının sorumlusu olarak tutuklanan silahlı saldırganların ve gözaltında bulunan kişilerin ifadeleri doğrultusunda da böyle bir sonuca ulaştıklarını belirten Bortnikov, "Tutuklulardan elde ettiğimiz birincil veriler bunu doğruluyor. Bu nedenle Ukrayna tarafının varlığının ve katılımının gerçek olup olmadığını bize göstermesi gereken bilgiler üzerinde çalışmalara devam edeceğiz. Yine de şimdilik bunun tam olarak böyle olduğunu söylemek için dayanağımız bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Bortnikov saldırının tek başına suçu işleyenler tarafından gerçekleştirilemeyeceğini, saldırganların mutlaka destek aldıklarını da savundu.
Rusya Savunma Bakanlığı, Barents Denizi üzerinde Rusya sınırlarına yaklaşan ABD'ye ait 2 B-1B stratejik bombardıman uçağını durdurduklarını açıkladı. Rus kanadı, MİG-31'lerin havalanarak bu girişimi engellediğini belirtti.
Rus savaş uçağı mürettebatının Barents Denizi üzerinde bir çift ABD hava kuvvetlerine ait B-1B stratejik bombardıman uçağı belirlediği kaydedilen açıklamada, "Rus savaş uçağı yaklaşırken, Amerikan stratejik bombardıman uçakları uçuş rotalarını ayarladılar ve ardından Rusya Federasyonu devlet sınırından geri döndüler." ifadesi kullanıldı.
Sınır ihlalinin söz konusu olmadığı aktarılan açıklamada, Rus savaş uçağının güvenli şekilde üsse geri döndüğü de hatırlatıldı.
Rusya'da 139 kişinin ölümüyle sonuçlanan terör saldırısında bir kişi daha gözaltına alındı. İsminin Alisher Kasimov olduğu belirtilen şahsın teröristlere ev kiraladığı belirtildi. 32 yaşındaki Kasimov, Kırgızistan doğumlu, evli, 3 çocuklu ve daha önce herhangi bir sabıkası bulunmuyor.
Kasimov, ev kiraladığı kişileri tanımadığını ve terörizmle bağlantılı olduğunu bilmediğini belirtti. Kasimov saldırıdan bir süre önce Avito isimli bir internet sitesinde kiralık daire ilanı açtığını da savunmasında aktardı.
Rusya'nın ana müttefiki Çin'de yayımlanan Global Times gazetesi, 'Konser salonu saldırısı Ukrayna krizine daha çok belirsizlik getirebilir' başlığıyla bir haberi sayfasına taşıdı.
Rusya'nın ABD'nin dile getirdiği saldırının terör örgütü DEAŞ'la bağlantılı olduğu iddiasına şüpheyle yaklaştığını kaydeden Global Times, dört saldırganın hapse atılmasına rağmen katliamın arkasında kimin olduğu sorusunun belirsizliğini koruduğunu yazdı.
Çin Komunüst Partisi'nin yayın organına konuşan analistler, saldırının Rus dış politikası üzerinde büyük bir etkiye yol açabileceğini ve Ukrayna'daki savaşı daha da tırmandırabileceği yorumunu yaptı.
Analistlere göre, soruşturma sonucunda saldırının tamamen DEAŞ'ın organizasyonu olduğu ortaya çıkarsa bu durumu daha da karmaşık bir seviyeye çıkaracak.
Terör örgütü DEAŞ'ın en kanlı kolu Horasan'ın saldırıyı üstlendiğini hatırlatan Global Times, ABD'nin hızlı bir şekilde Ukrayna'nın sorumlu olmadığını duyurmasının Moskova'da şüpheyle karşılandığını da ekledi.
Global Times'a konuşan Şanghay merkezli Çin Uluslararası Enstitütüsü'den akademisyen Cui Heng ise, Horasan kolunun İran'da 3 Ocak'ta gerçekleştirdiği bir diğer terör saldırısını hatırlatıyor. Heng, Kasım Süleymani'nin ölüm yıldönümünde Kirman'daki mezarın çevresinde bir araya gelen kalabalığı hedef alan saldırıyla Moskova'daki katliam arasında bazı benzerlikler olduğunu söyledi.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi'nin Rusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya Çalışmaları Enstitüsü uzmanı Wang Xiaoquan ise, Suriye iç savaşında durumun istikrara kavuştuğunu savunup Orta Doğu'daki ana çatışmanın halihazırda İsrail ile Filistin arasında gerçekleştiğini vurguladı, "Eğer DEAŞ bir terör saldırısı düzenleyecek olsaydı, Rusya yerine İsrail'in hedef alınması daha anlaşılır olmaz mıydı?" dedi.
Çin istihbaratının bir bürosu olan Çin Modern Uluslararası İlişkiler Enstitüsü uzmanlarından Li Wei de, konser salonunda 139 insanın katledildiği saldırının DEAŞ'ın daha önceki saldırı örneklerine pek uymadığını savundu. Li Wei'ye göre, DEAŞ teröristleri genellikle 'yalnız kurt' şeklinde saldırıyor ya da intihar saldırıları düzenliyor. Çinli uzman Wei, Ukrayna hükümetinin de bir terör saldırısına bulaşma ihtimalinin pek mümkün olmadığını, ancak ülkedeki aşırılıkçı bir gruba dair izin ortaya çıkması halinde Kiev yönetiminin olumsuz bir pozisyonla yüzleşeceğini söyledi.
Global Times'a konuşan analistler ayrıca, teröristlerin jeopolitik çatışmaları saldırı düzenlemek için bir fırsat olarak görebileceğini kaydedip daha fazla ülkeyi teyakkuzda olmaları için uyardı.
Kremlin'in resmi gazetesi Rossiyskaya Gazeta, Global Times'taki haberi 'Çin'in DEAŞ'ın Crocus saldırısına dahil olduğuna dair şüpheleri var' başlığıyla okuyucularına sundu, yalnızca Ukrayna'nın suçlandığı bölümleri sayfasına taşıdı.
Onlarca firmanın ortak olarak geliştirdiği ve iklim ve enerjide doğrudan etkisi olacağı belirtilen NATO'nun yeni projesine 1 milyar dolar bütçe ayrıldı. Uzmanlar ise proje hakkında "Çok derin bir şey geliyor" değerlendirmesinde bulunuyor.
Rusya Soruşturma Komitesi Başkanı Alexander Bastrykin, konser salonunu hedef alan terör saldırısına yardım eden üç kişinin daha tutuklandığını duyurdu. Bastrykin, saldırganlara daire ve araba temin eden söz konusu üç şüphelinin ayrıca para transferi de gerçekleştirdiğini söyledi.
Rus yetkililer, ülkenin son 20 yılındaki en kanlı saldırıyı Cuma akşamından bu yana araştırıyor. Komitenin başındaki Bastrykin, soruşturmanın tüm olayların kronolojik sırasına göre yürütüldüğü bilgisini verdi, teröristlerin yerel saatle 18.54'te Crocus Belediye Binası'na gittiğini aktardı.
Saldırının 19.58'de sokaktaki insanlara ateş açarak başladığını belirten yetkili, teröristlerin daha sonra binanın lobisine girdiğini ve ayrım gözetmeksizin herkesi vurduğunu kaydetti. Bastrykin, saldırganların yanlarındaki plastik bidonlarda benzin getirdiğini, binayı ateşe verip saat 20.11'de konser salonundan ayrıldıklarını da ekledi.
Soruşturma Komitesi liderinin verdiği bilgi, 139 insanın katledildiği saldırının 73 dakika sürdüğünü ortaya koyuyor.
Rusya lideri Vladimir Putin, Moskova saldırısının ardından ikinci kez televizyona çıktı ve bu kez Ukrayna'yı doğrudan suçlamamayı tercih etti. Televizyonda yayınlanan konuşmasında Putin, "Bu suçun, İslam Dünyası'nın da ideolojisiyle asırlardır çatıştığı radikal İslamcılar tarafından işlendiğini biliyoruz" cümlesini kurdu, devamında "Rusya'ya ve onun halkına karşı bu suçu işleyen ellerin kime ait olduğunu artık biliyoruz, şimdi bunun emrini verenin kim olduğunu bilmek istiyoruz" dedi.
Böylece daha önce doğrudan Ukrayna'yı suçladığı söyleminden uzaklaşan Vladimir Putin, bununla birlikte saldırganların, olayın ardından Ukrayna'ya kaçmaya çalıştıkları iddiasını yineledi. "Onları orada kim bekliyordu?" sorusunu yönelten Rus lider, ABD'nin dünyanın geri kalanını saldırının yalnızca DEAŞ tarafından yapıldığına ikna etmeye çalıştığını öne sürdü.
Saldırının Ukrayna'nın yararlandığını iddia eden Rusya lideri, önceki konuşmasında olduğu gibi yine hiçbir kanıt sunmadı.
Kiev rejimi, Cuma akşamı gerçekleşen saldırıdan bu yana katliamla hiçbir ilgisi olmadığını defalarca yineledi ve Rusya'nın dile getirdiği suçlamaları reddetti.
İLK SUÇLAMALAR
Ukrayna'yı hedef alan ilk suçlamalar, saldırıyla ilişkili haberlerin, sosyal medyada ortaya çıkmasının hemen ardından gelmeye başladı. Kremlin yanlısı bazı bloggerlar, Cuma akşamı yapılan saldırıdan bir saat sonra Telegram'da Ukrayna'yı suçlayan paylaşımlar yapmaya başladı.
Sergey Markov isimli uzman, saldırganların 'İslamcı radikallere' benzediğini ifade ettiği mesajında, delil göstermeksizin saldırının 'muhtemelen Kiev'den organize edildiğini' ileri sürdü.
Yaklaşık 40 dakika sonra ulusal yayın yapan bir tabloid gazete olan Moskovsky Komsomolets’te askeri uzman Roman Şkurlatov, Ukrayna güvenlik servislerini işaret eden açıklaması yer aldı.
Saldırının duyulmasından yaklaşık iki saat sonra Rusya'nın eski Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Ukrayna izinin tespit edilmesi halinde intikam sözü verdi.
SAHTE 'ÜSTLENME' AÇIKLAMASI
Birkaç saat sonra, Rusya'nın bilinen televizyon kanallarından biri olan NTV’de, üst düzey bir Ukraynalı yetkilinin montajlı açıklaması yayınlandı. Oleksiy Danilov isimli yetkili söz konusu montajlı videoda, "Bugün Moskova'da olanlar çok eğlenceli. Onlar için bu tür eğlenceleri daha sık düzenleyeceğimize inanıyorum" diyordu.
Videonun iki farklı televizyon röportajından kesilerek hazırlandığı kısa sürede ortaya çıktı. Zira, iki röportaj da YouTube’da bulunuyor.
Bunlardan ilki Danilov'la 19 Mart tarihinde yapılan bir röportaja ait. Üç gün önce yayınlanan ikinci röportajda ise Ukrayna'nın askeri istihbarat şefi Kirlo Budanov da yer alıyor.
Ancak Danilov'un NTV videosunda yer alan bazı sözleri orijinal röportajlarda duyulmuyor. BBC Verify, Liverpool John Moores Üniversitesi'nde yapılan analizin NTV videosunda sesin manipüle edildiğini ortaya koyduğunu duyurdu. Ancak araştırmacılar, Danilov'un sesinin yapay zeka tarafından mı üretildiğinden emin değil.
Ayrıca, ayrıca ses dosyasında, bir montaj programında işlendiğini gösteren izlere rastlandı.
Bir St. Petersburg sakini, konser salonunda yaşanan kanlı saldırıyla ilgili paylaşımları sebebiyle gözaltına alındı. Hakkında ceza davası açılabileceği de gelen bilgiler arasında.
Rus polisi, Crocus Belediye Binası'ndaki saldırıyla ilgili sosyal ağlarda paylaşım yapan St. Petersburg sakini Nikolai Konashenko'yu gözaltına aldı. Daha sonra silinen paylaşımlarda Konashenok, saldırı için neden Piknic grubunun konserinin seçildiğini ve neden Kremlin'de bu tür olayların gerçekleşmediğine dair sorular sordu.
TASS haber ajansı, St. Petersburg polisinin basın servisine atıfta bulunarak, Rusya İçişleri Bakanlığı Aşırıcılıkla Mücadele Dairesi çalışanlarının, St. Petersburg'dan ve ardından da Rusya'dan ayrılmaya çalışırken 41 yaşındaki Konashenko'yu Pulkovo Havaalanı'nda gözaltına aldığını bildirdi.
TASS'a göre, "Polis departmanında Konashenko ile ilgili işlemler yürütülüyor, ceza davası başlatılması konusu karara bağlanıyor" Polis, bu davanın hangi spesifik cezai madde kapsamında açılabileceğini aktarmadı.
Tutuklamadan bir süre sonra St. Petersburg polisinin basın servisi, Konashenok'un paylaşımlarından dolayı 'özür dilediği' bir video yayınladı.
Konashenok, "Dün Facebook'ta iki gönderi paylaştım. Bunlardan ilkinde terör saldırısı Crocus City'de değil de Kremlin'de olsaydı ne olurdu sorusunu sordum. Ve ikincisinde, talihsizliğin neden başka bir müzik grubunun değil de Piknic grubunun konserinde yaşandığını düşündüm" diyor.
"Sözlerim geniş bir kesim tarafından teröre destek olarak algılandı. Herkesten en derin özürlerimi sunuyorum. Terörü desteklemiyorum, hepimizin yasını tuttuğu korkunç bir suç işlendi."
Dikkat çeken bir diğer detaya göre; Rus medyasının Konashenko'nun paylaşımlarını haberleştirerek dolaşıma sokmasından kısa süre sonra eşi Roxana Shatunovskaya, genel müdür olarak çalıştığı şirketten istifa etti.