SAVAŞTA SON DAKİKA Hamaney iddiası: İran gizlice yeni liderini seçti

Farsça yayın yapan İran International'ın haberine göre Tahran, İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in (85) ikinci oğlu olan Mücteba Hamaney'i gizlice ülkenin bir sonraki lideri olarak seçti.

İran'da rejim muhalifleriyle bağlantılı yayın organı "Tahran rejimine yakın kaynaklar, İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in ikinci oğlunu yerine seçtiğini ve ölümünden önce bile makamından çekilebileceğini iddia ediyor" ifadelerini kullandı.

Habere göre Mücteba, "ciddi bir hastalıktan muzdarip olduğu" öne sürülen 85 yaşındaki babasının ölümünden önce bile bu görevi üstlenebilir. Yayın organı ayrıca Mücteba Hamaney'in son iki yıldır bu role hazırlık için özel olarak yetiştirildiğini ve İran rejimiyle ilgili karar alma süreçlerinde daha aktif ve merkezi bir rol üstlendiğini belirtiyor.

Yine aynı kaynaklar, Ali Hamaney'in oğlunu ölümünden önce yerine geçirerek, oğlunun liderliğini güvence altına almayı ve ölümünden sonra ortaya çıkabilecek muhalif alternatifleri umduğunu öne sürdü.

İsrail basınına göre ABD'nin eski Ulusal Güvenlik Danışmanı General McMaster, İran’ın yakında Hamaney’in ölümünü ilan edeceğini iddia etti. İddialar Pazar günü boyunca sosyal medyada da yayınlandı ancak Hamaney'in öldüğü konusunda İranlı yetkililerden bir açıklama gelmedi.

ALİ HAMANEY KİMDİR?

Tam adı Seyyid Ali Hüseyni Hameney olan İran'ın dini lideri, an itibariyle Orta Doğu'da en uzun süre görev yapan devlet başkanı ve Şah Muhammed Rıza Pehlevi'den sonra geçen yüzyılın en uzun süre görev yapan ikinci İran lideri.

Humeyni'yi destekleyen akımın savunucusu olan Hamaney, İslam Cumhuriyet Partisi'nin (IRP) kurucu üyeleri arasındaydı. 1981'de IRP'nin üst kademesine yönelik saldırılardan birinde sağ tarafı felç oldu. Başkan Muhammed Ali Rajaʾi ve IRP genel sekreterinin aynı yılın ilerleyen zamanlarında başka bir patlamada ölmesinin ardından IRP genel sekreteri olarak atandı. Ekim 1981 ve 1985'te cumhurbaşkanı olarak iki kez seçildi.

Mansure Bakırzade ile evli olan Ali Hamaney'in iki kızı (Büşra, Hüda) ve dört oğlu (Mustafa, Mücteba, Mesud, Meysam) var.

Dışişleri Bakanlığı, Hamas siyasi bürosunun Türkiye'ye taşınmadığını, liderlerinin ise zaman zaman ziyarette bulunduğunu bildirdi.

Hizbullah, Akdeniz kıyı şeridindeki İsrail şehirlerine füzeler ateşledi.

30 kadar füzenin bazıları İsrail hava savunma sistemleri tarafından engellendi.

Füzelerin hedef aldığı yerlerden biri, sınır hattına yakın Nehariye şehriydi.

İsrail Başbakanı Binjamin Netanyahu'nun ateşkesten kaçtığını ortaya çıkaran belgeler ve rehinelerin ailelerinden kendisine yönelik protestolar artarken, Netanyahu yanlıları Başsavcı Gali Baharav Miara'yı hedef alıyor.

Times of Israel'in haberine göre bunun son örneği Tel Aviv’de bir otoyolun kenarına asılan büyük bir pankartta görüldü. İbranice pankart, Netanyahu’nun başına bir şey gelmesi halinde sorumluluğu Başsavcı Gali Baharav-Miara’ya yüklüyor.

Pankart, cumartesi gecesi Netanyahu'nun Kayserya'daki evinin önünde işaret fişekleri atılması olayından sonra geldi. Olayla ilgili hükümet karşıtı olduğu belirlenen üç kişi tutuklanmıştı. Öte yandan Tel Aviv'deki kalabalık protestolar hafta sonu boyunca dünya basınında yer aldı. Başsavcı Baharav-Miara hükümet karşıtı protestoculara müdahale etmemekle suçlanıyor.

Pankartta Netanyahu ve Gali Baharav-Miara’nın fotoğrafları yer alırken, üzerinde 'Kanı (Tanrı korusun) onun ellerindedir" ifadeleri yer alıyor. Pankart, gazetenin yorumuna göre koalisyon içinde yer alan, kadın düşmanı ve çoğulculuk karşıtı tutumlarıyla bilinen aşırı sağcı Noam Partisi tarafından finanse edildi.

Öte yandan İletişim Bakanı Shlomo Karhi, sosyal medya platformu X’te yaptığı kışkırtıcı bir paylaşımda, Yahudi yasalarından cinayete teşebbüsle ilgili prensipleri öne sürerek Baharav-Miara’nın görevden alınması çağrısında bulundu.

İsrail tarihinin en sağcı koalisyonunu oluşturan Netanyahu ve hükümet ortakları, Başsavcı Gali Baharav-Miara'ya aslında tartışmalı yargı reformuna karşı çıkmasından bu yana diş biliyor.

İsrail'in ilk kadın başsavcısı olan Baharav-Miara, ülke tarihinin en büyük protestolarına yol açan yargı düzenlemesini istemeyenler tarafından ise 'Süper Kadın' olarak tanımlanıyordu.

ABD'nin Lübnan'a ilettiği 19 maddelik ateşkes teklifine Beyrut yönetiminin yanıtı beklenirken, özel temsilci Amos Hochstein yarın bir kez daha bölgeye gidiyor.

ABD Başkanı Joe Biden'ın kıdemli danışmanı Amos Hochstein'ın Beyrut ziyaretindeki bir numaralı gündem, ateşkes.

Hizbullah, Meclis Başkanı Nebih Berri'ye ABD teklifine verdiği yanıtı iletti.

Salı günü Hochstein'ın yapacağı görüşmelerde ateşkese dair bir tablo ortaya çıkabilir.

Beyrut'tan bildiren Al Jazeera'nın deneyimli muhabiri Zeina Khodr, "Yalnızca ateşkes teklifinin mevcudiyeti bile bir ilerlemedir" yorumunu yaptı.

Zeina Khodr'a göre İsrail'in Beyrut'u hedef alan saldırılarını artırması ateşkes teklifinin kabul edilmesi için bir baskı.

Jazeera muhabiri, Hizbullah'ın Amerikan teklifini teklifi reddetmediğini ancak tamamen kabul de etmediğini belirtti.

Lübnan’da ABD destekli ateşkes konusunda görüşmeler yapılırken, İsrail ülkenin başkenti Beyrut’un yoğun nüfuslu bir bölgesine saldırdı. Hedefte Hizbullah’ın medya ilişkileri sorumlusu Muhammed Afif vardı.

Gece yarısı saat 01.03'te çalan sirenler uykuya dalanları yataklarından fırlattı, yayınlanan haritadaki kırmızı bölge üç ülkenin sıkıştığı körfezin ortasını gösteriyordu.

Yüzlerce kilometre uzaklıktaki bir başka ülkeden ateşlenen kamikaze silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) hedefinde, Kızıldeniz'in kuzey ucundaki tatil merkezi vardı.

Kırmızı alarm aynı zamanda İsrail donanmasına da ev sahipliği yapan Eilat'ı ayağa kaldırdı, ateşlenen bir hava savunma füzesinin başarısız olması paniği büyüttü.

Sosyal medyada paylaşılan fotoğraflarda Demir Kubbe hava savunma sisteminden ateşlenen füze bir süre gökyüzüne doğru yükselip ardından yere çakıldı.

Birçok insan sokakta koşarken veya korku içinde füzenin düşüşünü izlerken görüntü paylaştı.

Yerel medyaya yansıyan haberlere göre, birçok Eilat sakini akut stres bozukluğu nedeniyle hastanelere başvurdu.

İsrail ordusu ilk yaptığı açıklamada 'doğu' yönünden gelen kamikaze drone'un düşürüldüğünü kaydetti. Resmi açıklamalardaki doğu ifadesi, Irak'tan ateşlenen füze ya da drone'lar için kullanılıyor.

Irak'taki İran yanlısı milisler ise son haftalarda sıklıkla saldırdıkları Eilat'ta 'hayati bir varlığı' hedef aldıklarını duyurdu.

İsrail ordusu ikinci açıklamasında bir önleme füzesinin başarısız olduğunu kabul etti ve soruşturma başlatıldığını belirtti.

ÜRDÜN DOĞRULADI

Ancak asıl sürpriz, Demir Kubbe hava savunma sisteminin ateşlediği füzenin birkaç kilometre ilerideki Ürdün şehri Akabe'ye düştüğünün ortaya çıkması oldu.

Akabe Körfezi kıyısındaki Eilat, Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan'ın kesiştiği noktada yer alıyor.

Eilat'ın komşuları Mısır'ın Taba ve Ürdün'ün Akabe şehirleri. Birbirine komşu iki şehir Akabe ile Eilat'ı yalnızca harita üstündeki sınır ayırıyor.

İsrail füzesinin sınırı aşıp birkaç yüz metre ilerideki Ayla Koyu'na düştüğü Ürdün tarafından doğrulandı.

Petra haber ajansı, Ürdün ordusunun Akabe yakınlarında bir 'uçan cismin' çarptığını doğruladığını bildirdi.

İsrail'in en güneyinde yer alan Eilat şehri, Irak'taki İran yanlısı milislerin yanı sıra Yemenli Husiler tarafından defalarca füze ya da kamikaze drone'larla vuruldu. Eilat ile Yemen arasında kuş uçuşu 1700 kilometre mesafe bulunuyor.

Milyonlarca Filistinlinin yaşadığı Ürdün, savaşın kendi topraklarına sıçramaması için çaba gösteriyor.

Ürdün ilk kez Ocak 2024'te bir Amerikan üssünü hedef alan kamikaze SİHA saldırısında üç ABD askeri öldü. Irak, Suriye ve Ürdün'ün kesiştiği üçgende yer alan Tower 22 üssünün vurulduğu saldırı, ABD askerlerinin öldüğü ilk olaydı. Amerikan ordusu saldırıya İran yanlısı milisleri Irak ve Suriye'de savaş uçaklarıyla bombalayarak misillemede bulundu.

Ürdün'e ayrıca İran'ın İsrail'i hedef aldığı saldırıda da bazı füze parçaları düştü.

Hizbullah'ın ateşlediği füzelerden biri de İsrail'i aşıp Ürdün'ün başkenti Amman yakınlarındaki bir çöle isabet etti.

Bir yıldır Kızıldeniz'den geçen gemileri vuran Yemenli Husiler, Pazar gecesi bir gemiyi daha hedef aldı.

Başkent Sana dahil Yemen'in batısını kontrol eden Husiler, İsrail işgal ordusunun Gazze Şeridi ve Lübnan'dan çekilmesini istiyor.

Son saldırının konumu, Kızıldeniz ile Aden Körfezi'ni birbirine bağlayan Babülmendep Boğazı'nın girişi.

Bir gemi kaptanı, yakınlarına bir füzenin düştüğünü bildirdi.

İngiliz donanmasına bağlı Birleşik Krallık Deniz Ticareti Operasyonları (UKMTO), Yemen'in liman şehri Mocha'nın 48 kilometre batısında saldırının gerçekleştiğini duyurdu.

UKMTO, geminin hasar almadığını ve yoluna devam ettiğini kaydetti.

İran destekli Husiler, bugüne kadar 200'ü aşkın gemiye saldırı düzenledi, birkaçını batırdı. Husiler yanı sıra İsrail'in başkenti Tel Aviv dahil birçok şehrine füze ve kamikaze silahlı insansız hava aracı (SİHA) saldırıları gerçekleştirdi.