Gazze'deki savaşta son dakika... 2.8 milyar dolarlık boşluk! ABD-İran skandalı dünyayı çalkaladı

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell, AB Dışişleri Bakanları toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, Macaristan hariç AB üyesi 26 ülkenin Gazze'de "sürdürülebilir bir ateşkese yol açacak acil insani duraklama" çağrısında bulunduğunu ifade etti. AB Dışişleri Bakanları, Belçika'nın başkenti Brüksel’de bir araya geldi. Toplantının ardından AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell, basın toplantısı düzenledi. Borrell, Macaristan hariç AB üyesi 26 ülkenin Gazze'de "sürdürülebilir bir ateşkese yol açacak acil bir insani duraklama" çağrısında bulunduğunu söyledi.

İsrail’in hedefindeki Refah kentine sığınan yerinden edilmiş 1 milyondan fazla Filistinli sivilin gergin bekleyişi devam ediyor. Mısır ise herhangi bir göçü engellemek için Refah sınırındaki önlemleri artırarak, sınırdaki çitlere dikenli teller yerleştirdi. Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry yaptığı açıklamada, İsrail'in Refah'a yönelik muhtemel askeri operasyonuna ve Filistinlilerin Gazze Şeridi’nin dışına göç etmesine yol açacak her türlü girişimi reddettiklerini yineledi.

İsrail ve Brezilya arasındaki siyasi kriz derinleşiyor. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları hakkındaki açıklamalarının ardından İsrail Dışişleri Bakanlığının Brezilya’nın İsrail büyükelçisini bakanlığa çağırmasının ardından Brezilya da benzer bir adım attı. Brezilya Dışişleri Bakanlığı’ndan bir kaynak, Brezilya Devlet Başkanı Lula’nın Brezilya’nın İsrail büyükelçisini istişareler için ülkeye geri çağırdığını bildirdi.

İsrail Hava Kuvvetleri, geçtiğimiz sene 7 Ekim’den bu yana çoğu Gazze Şeridi'ne olmak üzere 31 binden fazla hava saldırısı düzenlediğini açıkladı.

İsrail, Lübnan’ın İsrail sınırına yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki Ghaziyeh kasabası yakınlarına hava saldırısı düzenlediğini açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, yaptığı açıklamada saldırılarda Hizbullah’a ait silah depolarının hedef alındığını belirtti. Hagari, saldırının Hizbullah’ın İsrail’in kuzeyindeki Arbel kasabasına patlayıcı yüklü bir İHA ile yaptığı saldırıya karşılık olarak düzenlendiğini söyledi.

İsrail, bir kez daha Lübnan topraklarını vurdu. Lübnan basınında yer alan haberlerde, İsrail ordusunun Lübnan’ın güneyinde İsrail sınırına yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki Ghaziyeh kasabası yakınlarına hava saldırısı düzenlediği aktarıldı. Saldırıda can ve mal kaybı henüz bilinmiyor. İsrail ise saldırıyla ilgili henüz açıklama yapmadı.

İsrail savaş kabinesi üyesi Benny Gantz, Hamas'ın 10 Mart'a kadar Gazze'de tuttuğu tüm rehineleri serbest bırakmaması halinde Refah'a saldırı başlatılacağını söyledi.

İsrail ilk kez Gazze'nin güney şehrine askerlerinin ne zaman girebileceğine dair bir tarih verdi.

Eski savunma bakanı olan Gantz, Pazar günü yaptığı konuşmada, "Dünya bilmeli ve Hamas liderleri de bilmeli ki, eğer Ramazan ayına kadar rehinelerimiz evlerine dönmezse, savaş Refah bölgesi de dahil olmak üzere her yerde devam edecektir" dedi.

Türkiye ile ilişkilerini normalleştiren Mısır ile ilgili Arap basını ses getiren bir haber yayınladı. Söz konusu habere göre Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri'nin yaptığı gibi Kahire'den toprak satın alacak.

İran ABD ile yaşadığı gerginliklerin gölgesinde Devrim Muhafızları Ordusu Donanması'na 2 yeni askeri gemi daha kattı. “Seyyad Şirazi” ve “Hasan Bakıri” adlı askeri gemiler Bender Abbas eyaletinde gerçekleşen törenle donanmaya katıldı.

Törende konuşan İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, denizlerde ve okyanuslarda varlık göstermek için savaş gemisi üretimine önem verdiklerini belirterek, Deniz Kuvvetlerinin gelişiminde önemli kazanımlar elde ettiklerini söyledi. Bakıri, “Bölgemiz bir hayli tehlikeli ve hassas bir süreçten geçiyor. Görünüşte bölgeyi terk etme sürecinde olan ABD, farklı bahaneler ileri sürerek bölgedeki varlığını devam ettirmekte” dedi.

Filistin topraklarındaki politika ve uygulamalarının hukuki sonuçlarına ilişkin danışma görüşü” duruşmaları başladı. Hollanda’nın Lahey kentindeki Barış Sarayı’nda düzenlenen duruşmalarda ilk konuşmayı Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki gerçekleştirdi.

Maliki yaptığı konuşmada, "Gazze'de yarısı çocuk 2.3 milyon Filistinli kuşatılıp bombalanırken, öldürülürken, sakatlanırken, aç bırakılırken ve yerlerinden edilirken karşınızdayım. Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria'da 3.5 milyondan fazla Filistinlinin toprakları sömürgeleştirilirken, İsrail'deki 1.7 milyon Filistinliye ikinci sınıf vatandaş ve atalarının topraklarında hoş karşılanmayan davetsiz misafirler gibi davranılırken, 7 milyon Filistinli mültecinin topraklarına ve evlerine dönme hakları engellenmeye, tüm Filistin halkının temel hakları inkar edilmeye devam ederken, onların varlığı inkar edilirken karşınızdayım" dedi.

Orta Doğu'da patlak veren savaşla birlikte kaçınılmaz olarak ABD ve İran karşı karşıya geldi. Tahran yönetimi sık sık 7 Ekim saldırısının arkasında olmadığını belirtti ancak ülkenin dini lideri Ali Hamaney savaşın başında yaptığı açıklamalarda bu baskını planlayanların 'ellerinden öptüğünü' söyledi. İran'ın desteklediği Hizbullah İsrail'le çatışmaya girerken, Irak ve Suriye'deki İran yanlısı gruplar ABD üslerine neredeyse 200 kez saldırı düzenledi. Yemenli Husiler ise Kızıldeniz'i dünyanın en tehlikeli su yolu haline getirdi, ABD ve müttefikleriyle adı konulmamış bir savaşa girdi.

Ürdün'deki Tower 22 üssüne ulaşan bir kamikaze drone'nun üç Amerikan askerini öldürmesiyle gerilim zirveye çıkarken, ABD ordusunun misillemeleri arasında Kızıldeniz'de haftalardır gezinen İran gemisine siber saldırının da yer aldığı Washington Post tarafından duyuruldu.

Washington yönetimi Orta Doğu'daki saldırılara İran'ı katmadan yanıt verdi ve sadece Tahran'ın vekil güçlerini hedef alan bombardımanlara imza attı.

Amerikan New York Times gazetesi (NYT) ise, bugün özel haberiyle yaptırımlara rağmen İran'ın ABD'ye petrol sattığını ortaya çıkardı. Onlarca uydu fotoğrafını inceleyen NYT, bir senede İran'dan tam 59 tane tanker gemisinin ABD'ye doğru yola çıktığını kanıtladı.

Gazete ayrıca Biden yönetiminin İran'ın petrol gelirini ve ülkenin vekil milisleri finanse etme yeteneğini son günlerde kısıtladıklarına dair açıklamalar yaptığını hatırlattı.

İran'dan ABD'ye gönderilen petrolün net miktarı hakkında henüz bir bilgi yok. Gazete, taşınan petrol miktarının gemilerin sudaki derinliğine bakılarak hesaplandığını duyurdu.
Küresel ticareti denetleyen bir şirket olan Kpler'in tahminlerine göre, tankerlerle taşınan petrol, o dönemde İran'ın petrol ihracatının yaklaşık yüzde 9'unu oluşturuyordu.

Hamas'ın İsrail'e saldırdığı dönemde dahi petrol sevkiyatı devam etti. Bu bağlamda Tahran'dan Washington'a en az 2,8 milyar dolarlık bir ithalat gerçekleştirildi.

Dahası bu gemiler elektronik sistemlere göre Basra Körfezi ve Umman açıklarında demirlemiş gözükse de uydu görüntülerinde orada yoklardı.

'ABD'nin İran yaptırımlarında 2,8 milyar dolarlık boşluk' başlığını atan New York Times, ABD yaptırımlarının İran'ın petrol sevkiyatını durdurmayı başaramadığını kaydedip Basra Körfezi'ndeki neredeyse her limandan hareket eden gemilerin bir Amerikan şirketi tarafından sigortalandığını da ekledi.

Washington yönetiminin gemileri sigortalayan New York merkezli America Club adlı şirketin tankerlere verdiği teminatı iptal etmesini sağlayarak söz konusu petrol ticaretini durdurabileceğini yazan New York Times, bunun yerine 27 tankerin İran'dan petrol taşıdığını belirtti.
American Club gibi şirketlerin gemilere verdiği sigorta, sektörün içindeki insanlar tarafından 'ticaret bileti' olarak tanımlanıyor.

Gemilerin gerçek konumlarını gizlemek için 'dolandırıcılık' adı verilen bir taktik kullandığını aktaran gazetenin haberine göre, geçtiğimiz yıl Ağustos ayında Glory adlı tanker Birleşik Arap Emirlikleri açıklarında bulunduğunu bildirmişti. Ancak gerçekte İran'ın Asaluyeh limanında petrol yüklüyordu.

İran limanlarından ayrılan gemilerin çoğunun Çin'e ulaştığı bilgisini veren New York Times, Basra Körfezi açıklarında hiçbir sebep yokken bekleyen 11 geminin İran petrolü yükleyip yükleyemediğini ise tespit edemedi.

Biden yönetiminden yetkililerle temasa geçen NYT, şimdilik bu gemilerden kimin sorumlu olduğunun bilinmediğini de kayıtlara geçirdi.

Filistinli yetkililer, İsrail saldırıları nedeniyle Gazze'de yaşamını yitirenlerin sayısının 29 bin 92'ye yükseldiğini duyurdu. Bölgede son 24 saatte 107 kişi hayatını kaybederken yaralı sayısı 69 bin 28'e ulaştı.

Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD), “İsrail'in Doğu Kudüs dahil işgal ettiği Filistin topraklarındaki politika ve uygulamalarının hukuki sonuçlarına ilişkin danışma görüşü” duruşmaları başladı. Hollanda’nın Lahey kentindeki Barış Sarayı’nda 19-26 Şubat tarihleri arasında düzenlenecek kamuya açık oturumlarda bugün Filistinli temsilciler beyanda bulunacak.

Altı gün boyunca 52 ülke ve 3 uluslararası kuruluşun sözlü beyanda bulunacağı duruşmalara, görüşlerini yazılı olarak ileten İsrail katılmayacak. Türkiye'nin 26 Şubat’ta beyan vereceği mahkemede temsilciler 30’ar dakika sunum yapacak. Adalet Divanı’nın duruşmaların sonunda vereceği görüşün yasal olarak bağlayıcı bulunmayacak ancak hukuki ve ahlaki açıdan İsrail üzerindeki baskıyı arttırması bekleniyor.

Gazze Şeridi'ni 2007 yılından bu yana yöneten Hamas, dördüncü ayı çoktan dolan savaşta 6 bin kadar savaşçısını kaybettiğini tahmin ediyor.

Katar'daki bir Hamas yetkilisinin açıkladığı sayı, İsrail'in iddia ettiği rakamın yarısı.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları, halihazırda hem Gazze'nin en güneyindeki Refah'ta hem de bölgenin kuzeyinde İsrail işgal güçleriyle savaşıyor.

Hamsa yetkilisi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun hedeflerine ulaşamadığını da söyledi. Gazze'de savaşmaya devam edecekleri mesajını veren yetkiliye göre, Netanyahu Hamas'ın liderlerini öldüremedi ya da Hamas'ı ortadan kaldıramadı.

İsrail medyası, Hamas yetkilisinin verdiği bilgileri nadir bir açıklama şeklinde yorumladı.

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri, Gazze'de yaşananların bölge ve dünya için yeni bir tarih çizelgesi oluşturduğunu kaydedip şöyle dedi:

"Siyonistler 7 Ekim'de onarılamaz bir yenilgiye uğradılar ama masum ve savunmasız insanları öldürerek intikam almak istiyorlar"

İsrail Hamas savaşının başlamasından kısa bir süre sonra çatışmalara dahil olan Husiler, Kızıldeniz'deki küresel ticareti sekteye uğrattı. Sayısız gemiyi füzeyle vuran Husiler için ABD ve İngiltere öncülüğünde bir koalisyon kuruldu. Haftalardır ABD ile adı konmamış bir savaş yürüten Yemenli Husiler, Amerikan ordusuna ait bir insansız hava aracını Kızıldeniz kıyısındaki Hudeyde semalarında düşürdüğünü duyurdu.

Husilerin sözcüsü Yahya Seri, Yemen'in en büyük limanı Hudeyde'de ABD drone'u MQ9 Reaper'ı füzeyle vurduklarını söyledi. Orta Doğu'daki ABD operasyonlarını uygulayan Merkez Kuvvetler Komutanlığı'ndan (CENTCOM) konuya dair henüz bir açıklama yok.

Husiler ayrıca, Aden Körfezi'nde İngiltere'ye ait bir kargo gemisi olan Rubymar'a da saldırdıklarını açıkladı. Husiler geminin füzeyle vurulduğunu ve mürettebatın olay yerini terk ettiğini bildirdi. Yemenli gruba göre, İngiliz gemisinin batma riski bulunuyor.

Önümüzdeki haftalarda Türkiye'yi ziyaret etmesi beklenen Rusya liderinin bir röportajda sarf ettiği sözler, Rus ajansları ve gazetelerinde geniş yer buldu.

Hamas, İsrail'in Ramazan ayında Mescid-i Aksa'ya erişimi kısıtlama planını kınadı. Gruptan yapılan açıklamada, bu kısıtlamanın ibadet özgürlüğünü kısıtladığı belirtilerek kararın Filistinliler açısından "Kriminal" olduğu belirtildi ve protesto çağrısında bulunuldu.

İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, hükümetin Müslümanların kutsal ayı olan Ramazan ayında Mescid-i Aksa'da ibadet özgürlüğüne izin vereceğini ancak bazı kısıtlamalar olacağını açıkladı. Katz, kısıtlamaların güvenlik gerekçesiyle olduğunu öne sürdü.

İsrail-Hamas savaşının başlamasından kısa bir süre sonra İran vekil güçleriyle beraber çatışmalara dahil oldu. Lübnan'ın güneyindeki Hizbullah ve Yemen'deki husiler kısa sürede Hamas'a olan desteklerini açıklayarak İsrail'e 135 günde yüzlerce füze ateşledi.

Hizbullah savaşçıları son olarak dün bir cenaze töreninde İsrail saldırılarında ölen arkadaşları için intikam yemini etti. Washington Post gazetesinde yer alan haberde ise İran'ın bölgedeki gerilimi düşürmek ve ABD ile olası bir savaşa girmemek için vekil güçlerine gönderdiği son emiri yazdı.

Gazeteye göre Tahran yönetimi Hizbullah ve diğer silahlı grupları ABD güçlerine karşı itidalli olmaya çağırdı. ABD güçleri bu ay Yemen, Suriye ve Irak'ta İran destekli gruplara saldırı düzenlediğinde Tahran, ordusunun her türlü tehdide yanıt vermeye hazır olduğu konusunda Washington kanadına uyarıda bulundu.

"ELİNDEN GELENİ YAPIYOR"

Konuyla ilgili gazeteye konuşan bir ABD'li yetkili, "İran, desteklediği savaşçıların ABD ve koalisyon güçlerine karşı sınırsız saldırı yapma olanağı vermesinin kendi çıkarlarına hizmet etmediğini fark etmiş olabilir" dedi. İran destekli güçlerle yakın bağları olan Iraklı bir yetkili, "İran, savaşın yayılmasını ve tırmanışın geri dönülmez noktaya ulaşmasını önlemek için elinden geleni yapıyor" ifadesini kullandı.

Iraklı yetkili ayrıca İran'ın ABD ile doğrudan bir savaşa girmek istemediği için vekil güçlerine bir bildiri gönderdiğini kaydetti ve saldırıların durması çağrısında bulunduğunu belirtti.

SON SALDIRI 15 GÜN ÖNCE YAŞANDI

Dahası İran tarafından finanse edilip eğitilmelerine rağmen gruplar bağımsız olarak ve Tahran'ın resmi güvenlik aygıtının dışında faaliyet gösteriyor. İran, Lübnan, Yemen, Suriye ve Irak'ta faaliyet gösteren bu savaşçılar ABD ordusuna karşı adeta bir "Direniş ekseni" oluşturuyor.

Öte yandan İran'ın bu talebi sonrası hiçbir vekil güç Orta Doğu'daki ABD askerlerini ve üslerini hedef almadı. Son saldırı 4 Şubat tarihinde gerçekleşti.

İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarına yönelik tepkiler, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenen 2024 Dünya Su Sporları Şampiyonası’na da yansıdı. Şampiyonada 400 metre bireysel karışık stilde gümüş madalya kazanan İsrailli kadın yüzücü Anastasia Gorbenko, röportaj verdiği sırada seyirciler tarafından yuhalandı. Madalya töreninde Gorbenko’ya yönelik tepkiler devam etti.