Gazze'de son durum, Orta Doğu'da son dakika... İran gemileri yaktı, Orta Doğu'da intikam yemini: Yakında saldıracağız

İsrail’in düzenlediği saldırıda uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen’a (WCK) bağlı 7 çalışanın hayatını kaybetmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM), İsrail’in yardım çalışanlarını hedef alması nedeniyle Gazze Şeridi’nde gece yardım dağıtımlarına askıya aldı. BM Genel Sekreteri Antoni Guterres’in Sözcüsü Stephane Dujarric, BM'nin güvenlik durumunu değerlendirmek üzere Gazze Şeridi'nde gece yapılan yardımları en az 48 saat süreyle askıya aldığını duyurdu. Dujarric, Dünya Gıda Programı'nın (WFP) "insanların ölmekte olduğu" Gazze'nin kuzeyine konvoylar göndermek için gün boyunca operasyonlara devam ettiğini söyleyerek, "Kıtlık yaklaşırken insani yardım personelinin ve malzemelerinin Gazze Şeridi boyunca serbestçe ve güvenli bir şekilde hareket edebilmesine ihtiyacımız var" dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetine yönelik erken seçim çağrıları devam ederken, İsrail Savaş Kabinesi Üyesi Benny Gantz, eylül ayında seçim yapılması çağrısında bulundu. Gantz, "Eylül ayında, yani savaştan yaklaşık bir yıl sonra yapılacak seçimlerin tarihi üzerinde anlaşmaya varmalıyız. Böyle bir tarih belirlemek askeri çabalarımızı sürdürmemizi sağlarken İsrail vatandaşlarına da bize olan güvenlerini tazeleyeceğimizin sinyalini verecektir” dedi.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İsrail'in Gazze'de insani yardım kuruluşu World Central Kitchen çalışanlarını hedef alan saldırısını kınadı.

Ukrayna İHA ve insansız deniz araçları tarafından defalarca vurulan Kerç Köprüsü'nü yok edecekleri tarihi duyurdu. Haziran ayını işaret eden yetkililer Rusya ve Kırım arasındaki tek bağlantı noktasını çökertmek istiyor.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Rusya'nın Asya'daki dostları savaşı sürdürebilmesi için hayati önem taşıyor. Çin, Rusya'nın savaş ekonomisini destekliyor. Moskova, buna karşılık geleceğini Pekin'e ipotek ediyor” dedi.

İsrail'in Suriye'nin başkenti Şam'daki İran Büyükelçiliği'ni vurması ve aralarında iki Devrim Muhafızları generalinin de bulunduğu 13 kişiyi öldürmesi, savaşta yeni bir eşiğin aşıldığını gösterdi. Uluslararası medya kuruluşları söz konusu saldırının 2020 yılında ABD tarafından öldürülen Devrim Muhafızları Lideri Kasım Süleymani'ye yapılan saldırıya denk gördü.

SALDIRIDA KİMLER HAYATINI KAYBETTİ?

İran Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyon birimi Kudüs Gücü'nün önemli isimlerinden Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahedi ve yardımcısı Tuğgeneral Muhammed Hadi Hacı Rahimi, Şam'ın lüks mahallesi Mezzeh'de bulunan İran Büyükelçiliği kompleksinde füzelerle vuruldu. İranlı generallerin yanı sıra Kudüs Gücü subayları ve Tahran yönetiminin vekil güçlerinin temsilcileri de İsrail saldırısında öldü.

DEVRİM MUHAFIZLARI SİNYALİ VERDİ

Devrim Muhafızları tarafından yayınlanan açıklamada ise İsrail'e bir uyarıda bulundu. İran kanadı "Yakında saldıracağız" diyerek Tel Aviv'e adeta hazırlan çağrısında bulundu. Devrim Muhafızları ayrıca saldırının vekil güçler üzerinden yapılacağının da sinyalini verdi ve "Direniş ekseni üzerine düşeni yapacaktır" ifadesini kullandı.
Devrim Muhafızlarının Sözcüsü Ramazan Şerif tarafından yapılan açıklamaların devamında ise "Daha fazla ölümcül saldırılar yaşanacak" denildi ve İsrail saldırısında hayatını kaybeden askerlerin Cuma günü defnedileceğini bildirdi.

İRAN LİDERİ REİSİ: KARŞILIKSIZ KALMAYACAK

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada ""Bu saldırı karşılıksız kalmayacak. Siyonist düşman şunu bilmelidir ki direniş cephesi hem gücü hem de düşmana olan nefreti açısından daha da güçlendi" değerlendirmesinde bulundu.

Filistinli yetkililer, İsrail işgal ordusunun son 24 saatteki saldırılarında 59 kişinin daha yaşamını yitirdiğini açıkladı.

Böylece, savaşın altıncı ayında Gazze Şeridi'ndeki can kaybı 33 bin sınırına geldi, 32 bin 975 oldu.

Katliam kurbanlarının üçte ikisinden fazlası, çocuklar ve kadınlar.

Birçok şehrin haritadan silindiği bölgede en az sekiz bin insan ise kayıp.

Dünya Gıda Programı (WFP), Gazze'deki çocuklar arasında yetersiz beslenmenin rekor bir hızla yayıldığını söylüyor.

İsrail işgal ordusunun Gazze’de sivillere yemek dağıtan sivil toplum kuruluşu World Central Kitchen’ın (WCK) yedi çalışanını güpegündüz katletmesi, dünyayı şoka sürükledi. Yardım görevlileri WCK logolu iki zırhlı araç ve normal bir araçla çatışmasız bir bölgede seyahat ediyorlardı. Saldırı, yardım çalışanlarının Deyr el Balah'taki bir depodan ayrılmasından hemen sonra gerçekleşti.

Aralarında İngiltere, Avustralya, İngiltere, Polonya, ABD-Kanada vatandaşları da olan yardım çalışanlarının vurulması için özür dileyen İsrail Generkurmay Başkanı Herzi Halevi, saldırıyı 'büyük bir hata' olarak niteledi. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, "Savaşta bu tür şeyler olur" gibi skandal bir cümle kurdu, olayı soruşturduklarını söyledi.

Saldırıya başta İsrail'in en sıkı müttefiki ABD olmak üzere Batılı ülkelerden yoğun tepki var. İngiltere, Almanya, Fransa, Avustralya, Çin, Polonya, İskoçya, Mısır, Güney Kıbrıs, İran, Ürdün gibi ülkeler İsrail'i kınadı. Yanı sıra, Birleşmiş Milletler, İspanyol Open Arms, Norveç Mülteci Konseyi, Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Gıda Programı gibi kuruluşlar da İsrail için kınama mesajı yayınladı.

ABD lideri Joe Biden, saldırıyı 'trajedi' olarak tanımlayıp "İsrail sivillere ihtiyaç duyulan yardımı iletmeye çalışan yardım çalışanlarını korumak için yeterli adım atmadı" dedi. Biden, saldırının Gazze'de yardım görevlilerinin yaşamını yitirdiği tek olay olmadığını vurgulayıp "Savaşın ortasında aç kalan sivillere gıda sağlıyorlardı. Cesur ve fedakarlardı. Ölümleri bir trajedi" ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Gazze'de yaşamını yitiren yardım çalışanlarını 'kahraman" olarak niteleyip "Bu insanlar kahraman. Ateşten kaçmak yerine ateşin ortasına gidiyorlar. En zor zamanlarda insanlığın neler sunabileceğinin en iyisini gösteriyorlar. Korunmak zorundalar" diye konuştu.

Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Paris yönetiminin İsrail'in saldırısını 'kesin surette kınadığını' belirterek "Hiçbir şey böyle bir trajediye gerekçe olamaz" dedi.

İsrail'in Londra Büyükelçisini Dışişleri Bakanlığı'na çağıran İngiltere, üç vatandaşının öldürüldüğü saldırıyı şüpheye yer bırakmayacak netlikte kınadığını duyurdu. İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, "İsrail bunun nasıl gerçekleştiğini acilen açıklamak ve sahadaki yardım çalışanlarının güvenliğini sağlamak için büyük değişikliklere gitmek zorundadır" açıklamasını yaptı.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, "İsrail hükümeti bu korkunç olayı hızlı ve noksansız şekilde soruşturmalıdır... Bu tür olayların bir daha yaşanmasına izin verilemez" diye konuştu.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, İsrailli mevkidaşı Netanyahu'ya öfkesini ve endişesini ilettiğini söyledi.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin, yardım görevlilerinin vurulmasını 'şoke edici' olarak tanımladı ve İsrail'i kınadı.

Saldırıda hayatını kaybeden yedi kişi, İspanyol kökenli Amerikalı ünlü şef Jose Andres'in 2010 yılında depremden sonra Haiti'ye aşçı ve yiyecek göndererek kurduğu, insani ve toplumsal krizlerde mağdurlara yemek sağlayan World Central Kitchen'da (WCK) görev yapıyordu.

İsrail'in Suriye'nin başkenti Şam'daki İran Büyükelçiliği'ni vurması ve aralarında iki Devrim Muhafızları generalinin de bulunduğu 13 kişiyi öldürmesi, savaşta yeni bir eşiğin aşıldığını gösterdi.

İran Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyon birimi Kudüs Gücü'nün önemli isimlerinden Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahedi ve yardımcısı Tuğgeneral Muhammed Hadi Hacı Rahimi, Şam'ın lüks mahallesi Mezzeh'de bulunan İran Büyükelçiliği kompleksinde füzelerle vuruldu. İranlı generallerin yanı sıra Kudüs Gücü subayları ve Tahran yönetiminin vekil güçlerinin temsilcileri de İsrail saldırısında öldü.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan üst düzey bir İsrail hükümet yetkilisi, vurulan isimlerin İsrail ve Amerikan varlıklarına yönelik birçok saldırının arkasında olduğunu söyleyip başka saldırı planları olduğunu savundu.

Mezzeh sakinlerinden Vefa Bedr, büyük bir patlama sesi duyduğunda evde mutfakta olduğunu belirtip "Yaklaşık 10 dakika boyunca baygınlık geçirdim, olanlara çok şaşırdık. İki arabamız da tahrip oldu" diyerek yaşadıklarını anlattı.

Lübnan Hizbullah'ının El Menar kanalı tarafından paylaşılan bir biyografide Zahedi'nin, 2008'den 2016'ya kadar Kudüs Gücü'nde görev yaptığı belirtiliyor.

Tuğgeneral Zahedi, daha sonra 2016 ve 2019 yılları arasında Devrim Muhafızları'nın operasyonlarını yönetti ve bu yıla kadar Lübnan ve Suriye operasyonlarında görev yapmak üzere Kudüs Gücü'ne geri döndü.

Saldırı, Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin 2020'de Bağdat'ta bir ABD insansız hava aracı saldırısında öldürülmesinden bu yana Devrim Muhafızları'na vurulan en ağır darbelerden biri oldu. İsrail, 2023'ün son günlerinde ise Kudüs Gücü'nün Suriye komutanı Rıza Musevi'yi evinde füzeyle öldürdü.

İran beklendiği gibi intikam yeminleri etti, İsrail de yine beklendiği gibi saldırının sorumluluğunu üstlenmedi. İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney her zamanki gibi intikam sözü verdi, İsrail'i pişman edeceklerini söyledi.

TELEGRAM HESAPLARINDAKİ FIRTINA 

Devrim Muhafızları'yla bağlantılı Telegram hesapları, İran'daki uzun menzilli füze tesislerinde ciddi bir hareketlilik olduğunu belirtip İsrail'e saldırının an meselesi olduğunu yazdı ancak herhangi bir saldırı gerçekleşmedi.

Haber ajansı IRNA tarafından yayımlanan ve rejimin sesini yansıtan İran gazetesi, manşetinden Hamaney'in açıklamalarını verip 'Pişman edeceğiz' sözünü öne çıkardı.

Devrim Muhafızlarının sözcülüğünü yapan Civan gazetesi, 'Şer rejimi cesur adamlarımızın eliyle cezalandırılacak' manşetiyle ve Hamaney'in fotoğrafıyla okurlarının karşısına çıktı.

Tehran Times, 'Kısasa kısas - İran misillemeye hazırlanırken ABD İsrail maceraperestliğine karşı dikkatli olmalı' manşetini attı. Gazete, İsrail rejiminin Suriye'deki İran Büyükelçiliği'ni vurarak dünyayı şoka uğrattığını yazdı.

Rejime yakın Cam-e Cam gazetesi ise 'Ezici karşılık senaryoları' başlığını tercih etti.

Uluslararası haber ajansı AFP, Tahran sokaklarına asılan pankartların fotoğraflarını dünyaya geçti. İsrailli generaller ve Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın fotoğraflarının hedef tahtasına konulduğu pankartlarda, 'İntikam alırız' yazısı göze çarptı.

CNN Internatinoal, internet sitesinin ilk sayfasından sunduğu analizde 'İran İsrail'i komutanlarını öldürdüğü için cezalandırmak istiyor. Ancak seçenekler kısıtlı' başlığını attı.

BBC'ye konuşan Orta Doğu uzmanı ve yazar Ali Sadrzade, İran'ın bölgesel müttefikleri arasındaki itibarını korumak için bir tepki göstermek zorunda olduğunu, bu misillemenin sembolik olacağını söyledi.

ABD, TÜRKİYE, RUSYA, ÇİN VE DİĞERLERİ

ABD ise, kendisinin Şam saldırısıyla hiçbir ilgisi olmadığını duyurdu.

Saldırıyı kınayan Türkiye, İsrail saldırısının tüm bölgeyi etkileyecek bir çatışmaya dönüşmesinden endişe duyulduğunu bildirdi.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Julien Barnes-Dacey, Golan Tepeleri üzerinden ateşlenen füzelerin İsrail'in İran devlet çıkarlarına yönelik, daha önce Suriye'de görülenden daha açık bir saldırı olduğunu kaydetti.

İran'ın Orta Doğu'daki ezeli rakibi Suudi Arabistan, Suriye'nin başkenti Şam'daki saldırıyı resmen kınadı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı diplomatik temsilcilikleri hedef alan saldırıları kategorik olarak reddettiklerini belirtti, resmi açıklamada İsrail'e herhangi bir atıfta bulunulmadı.

İran'ın yakın müttefiki Çin de saldırıyı resmen kınayıp gerilimi artıracak her türlü adımın karşısında olduğunu vurguladı.

Şam'daki saldırıya en sert tepki, İran'ın sıkı müttefiki Rusya'dan geldi. Moskova füze saldırısını reddettiğini belirtip olayı 'bütünüyle kabul edilemez' olarak niteledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, "İran'ın Suriye'deki konsolosluğunu hedef alan bu saldırıyı güçlü şekilde kınıyoruz. İsrail'in bu gibi saldırgan hareketleri kesinlikle kabul edilemez ve durmalı" açıklamasını yaptı. Moskova, devamında İsrail yönetiminden Suriye ve diğer komşu ülkelerdeki provokatif askeri faaliyetlerini terk etmesini istedi.

ABD, İsrail’e 18 milyar dolarlık silah transferi paketini değerlendiriyor. Yeni silah transferi paketinin çok sayıda F-15 savaş uçağını da kapsadığı belirtiliyor.

Biden yönetimi 2023 yılı Ocak ayında resmi talebi aldığından bu yana Boeing üretimi 25 adet F-15 savaş uçağı satışını değerlendiriyordu. Yeni değerlendirmeye alınan paketle birlikte F-15 sayısının 50’ye çıkarılması gündemde.