Gazze'de savaşta son dakika... Biden 3 aşamalı ateşkes teklifini açıkladı, Hamas'tan yanıt geldi

Hamas, "kalıcı ateşkes" temelinde her türlü öneriye olumlu ve yapıcı bir şekilde yaklaşmaya hazır olduğunu açıkladı.

Biden’ın konuşmasının ardından İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, “İsrail hükümeti esirlerimizin bir an önce geri dönmesi arzusunda birleşmiştir ve bu hedefe ulaşmak için çalışmaktadır. Bu nedenle Başbakan, müzakere ekibine bu hedefe ulaşılması için bir taslak sunma yetkisi verdi” denildi. Açıklamada, Netanyahu’nun esirlerin tamamı iade edilmeden ve tüm hedeflere ulaşılmadan saldırıların sona ermeyeceği konusunda ısrar ettiği ifade edildi. Açıklamada, İsrail tarafından önerilen taslağın Tel Aviv’in ilkelerini korumasına izin verdiği belirtilirken, ateşkes teklifinin Biden’ın açıkladığı teklifle aynı olup olmadığı konusunda bilgi verilmedi.
İsrailli ismi açıklanmayan üst düzey bir yetkili ise, “Anlaşmanın İsrail ve Hamas tarafından farklı şekillerde ele alınacağından şüphem yok ama anlaşmada ne olduğunu ve beklentilerin ne olduğunu biliyoruz” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nda çalışan Stacy Gilbert, bakanlığın İsrail'in Gazze'ye yardımları engellemediği yönündeki raporunun ardından istifa etti.

Dışişleri Bakanlığının Nüfus, Mülteciler ve Göçmenler Bürosunda görev yapan üst düzey yetkililerden Gilbert, Biden yönetiminin İsrail'in Gazze'ye yönelik politikaları nedeniyle istifa ettiğini söyledi.

Stacy Gilbert, özellikle İsrail'in Gazze'ye giden yardımları engellemediğine dair raporun 'açıkça yanlış' olduğunu vurguladı, "Rapora itiraz ediyorum. Bu açıkça yanlıştır" dedi.

Yemen'in batısını kontrol eden Husiler, ABD ve İngiliz savaş uçaklarının düzenlediği hava saldırılarının ardından bir Amerikan uçak gemisine füze ateşlediklerini duyurdu.

İran destekli grup, Kızıldeniz'deki USS Dwight D. Eisenhower uçak gemisini Perşembe gününü Cuma'ya bağlayan gece yarısı gerçekleşen hava saldırılarına bir misilleme olarak hedef aldıklarını belirtti.

Husilerin sözcüsü Yahya Seri, ABD ve İngiliz jetlerinin altı ayrı bombardıman düzenlediğini ve 16 kişinin hayatını kaybettiğini söyledi.

Hava saldırılarında vurulan yerler arasında Yemen'in en büyük limanına ev sahipliği yapan Hudeyde'deki bir radyo binası, bölgedeki bir liman ve bir kamp bulunuyor.

ABD ordusunun Orta Doğu operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), gece saatlerinde Yemen topraklarındaki 13 hedefin vurulduğunu duyurmuştu.

İsrail'in müzakere ekibinde yer alan bir yetkili, Hamas'ın elindeki rehineler serbest kalmadan savaşın bitmeyeceğini söyledi.

Söz konusu yetkilinin sözleri, Gazze Şeridi'ni 17 yıldır yöneten Hamas'ın bir önceki gün duyurduğu bombardıman bitmeden müzakerelere başlanmayacağı açıklamasına yanıt niteliği taşıyor.

Hamas ve İsrail, ABD, Mısır ve Katar'ın arabulucuğunda aylardır ateşkes ve rehine takası müzakereleri yürütüyor ancak Kasım ayı sonundan bu yana görüşmelerden bir sonuç alınamadı.

Hamas'ın 'hayal dünyasında yaşadığını' ileri süren yetkili, ismini vermeden Yediot Ahronot'a konuştu.

Filistinli direniş gruplarının yeniden dirildiği Cibaliye mülteci kampına Mayıs ayı ortasında yeniden saldıran İsrail işgal ordusu, üç hafta süren çatışmaların ardından tüm birliklerini geri çektiğini açıkladı.

Açıklamada Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yer alan Cibaliye'de yedi rehinenin cesedine ulaşıldığı da belirtildi.

Kampa geri dönen Cibaliye sakinleri ise, tüm bölgenin İsrail işgal birlikleri tarafından yok edildiğini söylüyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi, geçtiğimiz gün bir Fransız televizyonu röportajında ​​Batı Sahra'yı Fas sınırlarının dışında bırakan ve Kuzey Afrika Krallığı'nda kargaşaya yol açan bir harita gösterdikten sonra özür diledi.

Açıklamada, İsrail'in 2023'ten bu yana Rabat'ın tartışmalı bölge üzerindeki egemenliğini tanıdığı ve Netanyahu'nun röportajda kullandığı haritanın buna göre değiştirilmediği ileri sürüldü. Ofis, "İsrail'in politikası net ve değişmedi. İsrail, Fas'ın Batı Sahra'daki egemenliğini tanıyor" dedi.

Batı Sahra anlaşmazlığı, İspanyol sömürgesinin bölgeden çekildiği ve Fas ile bölgede bağımsızlık isteyen Polisario Cephesi hareketi arasında 15 yıllık bir savaşın yol açtığı 1975 yılına kadar uzanıyor.
Fas, Batı Sahra'nın neredeyse yüzde 80'ini kontrol ediyor ve bol miktarda fosfat ve balıkçılığa ev sahipliği yapan bölgenin tamamını egemen toprakları olarak görüyor.

Rabat, geniş çöl bölgesi için sınırlı özerkliği savunurken, Polisario bağımsızlık istiyor ve BM denetiminde bir referandum çağrısı yapıyor, ancak bu hiçbir zaman gerçekleşmedi.

Trump yönetiminin aracılık ettiği Kudüs ile Fas arasında 2020'de kurulan bağların bir parçası olarak ABD, Fas'ın Batı Sahra'yı tek taraflı ilhakını tanıdı. Baskılara rağmen Biden yönetimi, ABD'nin tartışmalı bölgeyi tanımasını geri çevirmedi.

Kızıldeniz'de ABD ve Batılı ülkelerin yer aldığı koalisyonla aylardır çatışan Yemenli Husiler, Hudeyde'de gerçekleşen hava saldırılarında 14 kişinin yaşamını yitirdiğini açıkladı.

Amerikan ve İngiliz savaş uçakları, Ocak ayından bu yana Yemen'deki bazı hedeflere bombardıman düzenliyordu.

Husilere yakınlığıyla bilinen El Mesire televizyonu, Perşembe günü gerçekleşen hava saldırılarında Kızıldeniz kıyısındaki liman kenti Hudeyde'de bir radyo binasının ve bir limanın vurulduğunu bildirdi.

Saldırıda 14 can kaybının yanı sıra 30'dan fazla kişi de yaralandı.

ABD ordusunun Orta Doğu operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) ise, İngilizlerle birlikte Yemen'deki 13 Husi hedefini vurduğu duyurdu.

CENTCOM ayrıca, Husilerin Kızıldeniz'deki gemilere ateşlediği sekiz ayrı kamikaze silahlı insansız hava aracının da düşürüldüğü bilgisini verdi.

İran destekli Husiler, başkent Sana ve ülkenin en büyük limanı Hudeyde dahil Yemen'in batısını kontrol ediyor.

Kasım ayı ortasından bu yana Kızıldeniz'de seyreden gemilere saldıran Husiler, İsrail işgal ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini istiyor.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ndeki işgale katılan askerlerden ikisinin daha öldürüldüğünü açıkladı. Böylece, Ekim ayı sonunda başlayan kara işgalinde ölen İsrailli askerlerin sayısı 294'e çıktı.

Gazze'deki çatışmanın adresi belirtilmese de ölen askerlerden biri binbaşı, biri çavuş. Resmi açıklamada bir askerin de ağır yaralandığı kaydedildi.

Tarihte ilk kez geçen ay İran'la doğrudan karşı karşıya gelen İsrail, bu kez Tahran yönetiminin Avrupa'da saldırıya hazırlandığını ileri sürdü.

Suriye'deki İran hedeflerini aralıksız şekilde vuran İsrail jetleri, 1 Nisan Pazartesi günü Şam'daki büyükelçilik kompleksindeki bir binayı yerle bir etti. Tamamen yıkılan beş katlı binada İran Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyon birimi Kudüs Gücü komutanları toplantı halindeydi. Saldırıda Kudüs Gücü'nün en önemli isimlerinden Muhammed Rıza Zahedi ile yardımcısı Tuğgeneral Muhammed Hacı Rahimi dahil yedi İran subayı öldü.

Tahran bunun üzerine ilk kez kendi topraklarından İsrail'e misillemede bulundu, 13 Nisan Cumartesi akşamı 300'ü aşkın füze ve kamikaze silahlı insansız hava aracı ateşlendi. İsrail İran'ın füze ve kamikaze drone yağmurunu ABD ve diğer müttefiklerinin yardımıyla havada durdurdu. Birkaç gün sonra ise İran'ın orta kesimindeki İsfahan'da yer alan bir askeri üs İsrail füzesiyle vuruldu.

Son haftalarda gerilimin nispeten dindiği Tahran-Tel Aviv hattında yeni bir kriz tetiklenebilir. İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, X sosyal medya hesabında İran'ın Avrupa'da bir saldırı dalgası planladığını ileri sürdü. Katz, söz konusu büyük saldırı dalgasının Ağustos ayındaki Paris Olimpiyatları öncesinde gerçekleşeceğini savundu.

İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney'i 'dünyanın en büyük terör destekçisi' olarak tanımlayan İsrail Dışişleri Bakanı, "Çok geç olmadan Hamaney'i durdurmalıyız" yazdı ancak iddialarına herhangi bir kanıt göstermedi.

Israel Katz ayrıca, İran'ın İsveç'te suç çetelerini kullanarak 'terör' operasyonları gerçekleştirdiğini de ileri sürdü.

Katz'ın yorumları, İsveç'in hafta içinde yaptığı İran'ın bir dizi suç örgütünü kullandığı açıklamasını izliyor.

Stockholm yönetimi, İsrail büyükelçiliği dışında duyulan silah seslerinden iki hafta sonra İran'ı suçlayan bir açıklama yaptı. İsveç istihbarat servisi Sapo, İran'ın ülkedeki suç ağlarını devreye sokarak diğer devletlere ya da kişilere karşı şiddet eylemlerine imza attığını bildirdi.

Orta Doğu'daki ezeli düşmanlar İran ve İsrail arasındaki gizli savaş, on yıllardır devam ediyor. Tahran yönetimi Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen'deki vekil güçleri aracılığıyla İsrail'i hedef alırken, Tel Aviv ise özellikle iç savaş ülkesi Suriye'de geride kalan yıllarda yüzlerce saldırıya imza attı. İsrail ayrıca İran topraklarında baş nükleer fizikçinin öldürülmesi dahil birçok hassas suikast gerçekleştirdi.

İsrail Dışişleri Bakanı Katz, Perşembe günü paylaştığı diğer sosyal medya mesajlarında İran'ı 'yılanın başı' olarak tanımladı.

İsrail gazetesi Haaretz, aylardır Başbakan Binyamin Netanyahu'nun istifası için gösteri yapan protestocuların daha fazla gözetlenmesi için gelen baskılara iç istihbarat teşkilatının direndiğini yazdı.

Savaş başlamadan önce de dev protestoların hedefi olan Netanyahu, 7 Ekim'den sonra ise özellikle rehine yakınlarının başını çektiği gösterilerle yüzleşti.

Haaretz gazetesine göre, Başbakan Netanyahu ve aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in protestolara karşı İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin Bet'in devreye girmesini istedi. Ancak Şin Bet protestoların izlenmesi ya da önlenmesi için gelen baskıya karşı çıktı.

Haaretz'e konuşan isimsiz bir kaynak, iç istihbarat servisinin bir 'düşünce polisi'ne dönüştürülmek istendiği yorumunu yaptı.

İsrail iç siyasetindeki bir başka gündem ise, savaş kabinesindeki Benny Gantz'ın koalisyondan ayrılmaya hazırlanıyor oluşu.

Al Jazeera muhabiri Sara Hayrat, savaş sonrası plan nedeniyle koalisyonu terk edecek gibi görünen Gantz'ın ültimatomunun Netanyahu üstündeki baskıyı artırdığını bildirdi.

Benny Gantz, Netanyahu'ya savaş sonrası planı kabul etmesi için 8 Haziran'a kadar süre verdi.