06.11.2024 - 02:38 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr; Amerika'nın Sesi
Dünyanın beklediği gün geldi çattı, ABD başkanlık seçimlerinde milyonlarca seçmen saatler içinde sandığa gidiyor. Yaklaşık 240 milyon seçmenin bulunduğu ülkede, 81 milyonu aşkın Amerikalı erken oy kullandı. Bir önceki seçimde yüzde 66 katılım oranı ile tarihi rekor kırıldı, bugünkü sayı merak ediliyor. Demokrat Parti'nin adayı Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarışın son ana kadar nefes kesmesi bekleniyor.
CANLI AKTARIYORUZ
ABD istihbarat servisleri 'Rusya için çalışan fenomenlerin' Arizona eyaletinde bir sahte videoyla ilişkisinin tespit edildiğini açıkladı. ABD istihbaratı sosyal medya platformu X'te paylaşılan ve en az 200 bin kez izlenen bir Kremlin yanlısı hesabın askıya alındığını duyurdu. Yayından kaldırılan videoda ismi açıklanmayan bir kişinin Arizona yönetimine 'Trump'a karşı büyük bir sahtecilik yapıldığını' öne sürerken görüntüleri yer alıyor.
Videoda iddiada bulunan kişinin yüzü piksellenirken sesi de robotik bir şekilde duyuluyor. Söz konusu videonun bir önceki ABD seçimlerine de karıştığı öne sürülen Rusya Federasyonu Adaletsizlikle Mücadele Vakfı ('FBI') bürosu tarafından üretildiği ortaya çıkarken, BBC'nin Verify (teyit) ekibi de iddiayı doğruladığını belirtti.
ABD'de Cumhuriyetçi Parti'ye yakınlığıyla bilinen New York Post gazetesi Temsilciler Meclisi üyeliği için yarışan Cumhuriyetçi Tom Kean Jr'ın seçim broşürlerinin çöpe atıldığını öne sürdü. Yaklaşık 300 broşürün ABD Posta Servisi çalışanları tarafından çöpe atıldığı öne sürüldü.
Haberde Pennsylvania'daki bir marketin çöp konteynerinin yanında çekilen ve bagajdan çıkarılan broşürlerin çöpe atıldığını gösterdiği iddia edilen fotoğraflar yer aldı. Cumhuriyetçi aday Kean, popüler eski New Jersey Valisi Tom Kean'in oğlu olarak, eyaletin 7. Kongre Bölgesi’ndeki Temsilciler Meclisi koltuğu için Demokrat rakibi Sue Altman ile kıyasıya bir mücadele içinde.
Amerika Birleşik Devletleri'nde oy pusulası genel olarak iki ya da üç beyaz sayfadan oluşuyor. Sadece başkan adaylarını yani Kamala Harris ve Donald Trump'ı içermiyor. Aynı zamanda Birleşik Devletler Kongresi ve Senatö üyelerini de oy pusulasında yer alıyor. Bir ABD vatandaşı oy kullanırken, seçeceği ismin yanındaki boşluğa tik işareti ya da X işareti ile doldurması yetiyor.
ABD seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris'in yanı sıra Jill Stein 2012 ve 2016’da olduğu gibi bu yıl da Yeşil Parti, Chase Oliver ise Libertarian Parti adayı olarak yarışıyor.
Seçimlerden Temmuz ayında çekilen 81 yaşındaki ABD Başkanı Joe Biden'ın seçim sonuçlarını nasıl takip edeceği merak konusu oldu. Biden seçim kampanyasının son günlerinde ABD basınına göre 'düşük bir profil' seçti. Biden, yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris'in kampanyalarında aktif rol almadı.
CNN International'ın haberine göre Başkan Biden, seçim sonuçlarını Beyaz Saray'da eşi Jill Biden ile takif edecek. Biden'ın yanında kıdemli Beyaz Saray ekibi de olacak.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) bugün sandık başında. Ülkenin 47'inci başkanı Cumhuriyetçi Parti adayı ve eski Başkan Donald Trump ya da mevcut başkan yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris olacak. Peki hangi adayın Başkan olacağı Türkiye ile ABD ilişkileri açısından nasıl bir önem taşıyor.
Milliyet yazarı Servet Yıldırım ve Doç. Dr. Şuay Nilhan Açıkalın, Türkiye'nin penceresinden sonucun nasıl yansıyacağını yorumladı.
2000 yılında ekrana gelen 'Bart to The Future' bölümündeki detaylar, seçim öncesi büyük ses getirdi.
Türkiye'de saat 14.00'ı geçerken Amerika'nın doğu yakasında saat 06.00'yı geçti ve yedi eyalette oy verme işlemi başladı. Sandıkların açıldığı eyaletler Connecticut, Indiana, Kentucky, Maine, New Jersey, New York ve Virginia. Bu eyaletler arasında 'seçim kurulunun' 28 üye ile en çok oya sahip olduğu eyalet New York, en az oya sahip olan eyalet ise Maine.
ABD tarihin en 'kıl payı' nitelenen seçiminde sonuçlarda etkili olacak yedi salıncak eyalette oy verme işlemi ise ilerleyen saatlerde başlayacak.
TSİ ile 14.30'da
Ohio
North Carolina
West Virginia
Vermont
TSİ ile 15.00'da
Alabama
Delaware
Washington, DC
Florida
Georgia
Illinois
Kansas
Maryland
Massachusetts
Michigan
Missouri
Pennsylvania
Rhode Island
Güney Carolina
Tennessee
TSİ ile 16.00'da
Arizona
Iowa
Louisiana
Minnesota
Güney Dakota
Kuzey Dakota
Oklahoma
Texas
Wisconsin
Cumhuriyetçi aday taraftarı bir influencer, bir Rus ajanının sahte bir seçmen dolandırıcılığı videosu yayınlaması için kendisine 100 dolar ödediğini söyledi. Bu ilk kez olmuyordu.
ABD'de 6 Ocak kongre baskınının arkasındaki Trump destekçisi The Proud Boys grubunun, bugün yapılacak seçimlere müdahale için tekrar toplandığı ortaya çıktı.
ABD'nin yakın tarihinin en karanlık günü 6 Ocak, neredeyse dört yıl önce yaşandı. Seçim sonuçlarını kabul etmeyen Donald Trump'ın kışkırtmasıyla taraftarlarının 6 Ocak 2021'de Kongre Binası'nı basması, ABD için eşi benzeri olmayan bir kara lekeydi.
Eski Başkan Trump, son günlerde agresif bir şekilde bir kez daha yarıştığı seçimin dürüstlüğünü sorgulayan iddialar ortaya attı. Anketler yarışın başa baş gittiğini gösterse bile sadece Demokratlar hile yaparsa seçimi kaybedebileceğini ileri süren Trump’ın çıkışları, 2020'deki kaosun tekrarlanabileceği korkusunu körüklüyor.
Bazı önemli oy verme yerlerinde yetkililer, kurşun geçirmez cam ile sandık yöneticilerini acil yardım telefon hattı 911'e bağlayan panik düğmelerine ek olarak şerif yardımcılarının da bulunmasını talep etti.
Seçim gününde üst düzey güvenlik tedbirleri devreye alındı. Washington Post gazetesi, oy kullanma noktaları ve oy sayım merkezlerinin çevresine güvenlik kameraları yerleştirildiğini, çatılara ise keskin nişancılar konuşlandırıldığını yazdı.
ABD genelinde caddelere ilave polis ekipleri sevk edilirken, insansız hava araçlarıyla denetimler yapılıyor.
Arizona, New Mexico, Iowa, Washington, Delaware, Illinois, Kuzey Carolina, Alabama ve Nevada eyaletlerinde herhangi bir karışıklık ihtimaline karşı ulusal muhafızlar hazır bekletiliyor.
Siyasetin merkezi başkent Washington DC'den gelen fotoğraflar ise, şoke edici. Uluslararası haber ajansları, ABD'nin başkentindeki dükkanların muhtemel bir karışıklığa karşı pencerelerini tahtalarla kapattığını gösteren fotoğrafları dünyaya servis ediyor.
BBC, Washington DC'de de yüzlerce ulusal muhafızın hazır beklediğini belirtip, Beyaz Saray'ın dışına Ekim ayı başından itibaren metal çitlerin çekildiğini de ekledi. ABD Kongre Binası ve başkentteki diğer binaların çevresine de metal çitler yerleştirildi.
Donald Trump 2020'nin sonuçlarına bugün bile itiraz etse de, birçoğu Cumhuriyetçi olan üst düzey hükümet yetkililerinden oluşan geniş bir koalisyon ise dört yıl önceki seçimlerin ABD tarihindeki 'en güvenli' seçim olduğu tespitini yaptı.
Dünya gündemini yakından analiz eden isimler ve politika tarihçileri, data analistleri, adayların kampanya turlarını takip eden muhabirler ABD tarihinin en bıçaksırtı seçimleri için sürpriz tahminler yaptı, gerekçelerini sıraladı. İşte son tahminler…
Başkan adayları Kamala Harris ve Donald Trump'ın son mitinglerine imza attıkları iki eyalet mercek altında.
'Pennsylvania ve Michigan neden çok önemli?' sorusunu soran BBC'ye göre, kısa yanıt seçimin sonucu belirleyecek yedi salıncak eyalet arasında yer almaları.
Ancak daha yakından bakıldığında 19 delegeye sahip Pennsylvania, adayların kampanya döneminde en çok ziyaret ettiği eyaletlerden biriydi. Bir önceki seçimi kazanan Joe Biden, rakibi Trump'a 82 bin oy fark attı. Pennsylvania, 13 milyon seçmene sahip.
ABC'nin yayınladığı son salıncak eyaletler anketinde, Pennsylvania'nın karşısında 'düğüm' ifadesi bulunuyor.
The New York Times'ın sayfasına taşıdığı son ankette de Pennsylvania'da 'eşit'lik var.
Trump'ın bugün son kez seçmenlerine seslendiği Michigan ise, yıllarca Demokrat Parti'nin kalesiydi ve 'Mavi Duvar' eyaletlerden biriydi. Ancak Donald Trump'ın Hillary Clinton'ı mağlup ettiği 2016 seçimleri bir dönüm noktası oldu, 15 delegeye sahip eyalette Cumhuriyetçi Parti ipi göğüsledi. Joe Biden ise, 2020'de Michigan'ı 150 bin oy farkıyla geri kazandı.
ABC ve New York Times anketleri, Michigan'da Harris'in yüzde 1'le önde olduğunu gösteriyor.
ABD başkanlık seçimlerinde geleneksel olarak ilk sonuçlar New Hampshire'a bağlı Dixville Notch'tan geldi.
Yalnızca altı seçmenin bulunduğu Dixville Notch'ta sandık gece yarısı kuruldu ve oylar kullanıldı.
Beklenildiği gibi oy sayımı uzun sürmedi, üç oyun Kamala Harris için, üç oyun da Donald Trump için kullanıldığı açıklandı.
New Hampshire eyaletinin genelinde sandıklarda yerel saatle sabah saatlerinde oy verme işlemi başlayacak.
Eyalet sıklıkla ABD seçimlerinin sonucunu tahmin etmek için ilgi odağı olmasıyla biliniyor.
Dixville Notch'ta ortaya çıkan beraberlik, sonuçlara dair bir ipucu verebilir.
ABD'de 'seçim günü' her eyaletin oy pusulalarını saymak için kendi kurallarını ve uygulamalarını takip etmesi ve buna ek olarak yasal itirazlar nedeniyle artık genellikle 'seçim haftası' olarak kabul ediliyor. Ancak gerçek şu ki, bu kez kazananın açıklanmasının ne kadar süreceğini kimse bilmiyor.
Associated Press (AP), 2020'de Başkan Joe Biden'ı sandıklar kapandıktan dört gün sonra, Cumartesi öğleden sonra kazanan ilan etti. Ancak o zaman bile AP, seçim gününden 10 gün sonra Kuzey Carolina'yı Trump'a, 16 gün sonra da el ile yapılan yeniden sayımların ardından Georgia'yı Biden'a verdi.
Bundan dört yıl önce, 2016 seçimlerine çoğu sandığın kapanmasından sadece saatler sonra karar verilmişti. AP, Trump'ı seçim gecesi saat 02.29'da kazanan ilan etmişti.
Bu kez her iki adayın kampanyası da büyük bir sürpriz olmazsa seçimi belirlemesi beklenen ve 'salıncak' olarak nitelenen yedi çekişmeli eyalette yarışın son derece yakın olduğuna inanıyor. Bu eyaletler Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Kuzey Carolina, Pennsylvania ve Wisconsin.
Haritanın büyüklüğü ve yarışın başa baş gitmesi, bir kazananın ne zaman ilan edilebileceğini tahmin etmeyi zorlaştırıyor.
SONUÇLARA DAİR İLK İPUÇLARI NEREDE BULUNABİLİR?
Sonuçların nispeten hızlı bir şekilde gelebileceği doğu yakasındaki iki kritik eyalet olan Kuzey Carolina ve Georgia'ya bakılabilir. Bu, sonuçların yakın olması halinde bu eyaletlerde nihai sonuçların hızlı bir şekilde alınacağı anlamına gelmez. Ancak bu eyaletler nasıl bir gece geçirileceğine dair bir fikir verebilecek ilk kritik eyaletler olabilir.
Daha derine inmek için Demokratlar’ın 2020'den bu yana kazanımlar elde ettiği endüstriyel kuzey ve güneydoğudaki kentsel ve banliyö bölgelerine bakılabilir.
Kuzey Carolina'da Harris'in sırasıyla eyalet başkenti Raleigh ve eyaletin en büyük şehri Charlotte'a evsahipliği yapan Wake ve Mecklenburg ilçelerinde elde ettiği fark, Trump'ın hakim olduğu daha az nüfuslu kırsal bölgelerden ne kadarında başarı elde etmesi gerektiğini ortaya çıkaracak.
EN KRİTİK YER: PHILADELPHIA
Pennsylvania eyaletinde, Harris'in Demokrat ağırlıklı Philadelphia'da yoğun bir katılıma ihtiyacı var ancak aynı zamanda şehrin kuzey ve batısındaki banliyö ilçelerinde Demokratlar’ın avantajını arttırmaya çalışıyor. Harris, Joe Biden'ın 2016'daki Demokrat aday Hillary Clinton'a göre daha fazla oy aldığı Bucks, Chester, Delaware ve Montgomery ilçelerinde agresif bir kampanya yürüttü. Dört yaka ilçesi de dahil Philadelphia metro bölgesi, Pennsylvania'daki oyların yüzde 43'ünü oluşturuyor.
Demokrat ağırlıklı diğer bölgelerde Trump'ın Michigan'ın Detroit dışındaki önemli banliyö ilçelerinde, özellikle de Oakland İlçesi'nde Demokratlar’ın oy artışını engellemesi gerekiyor. Trump, Wisconsin'in Milwaukee dışındaki Waukesha İlçesi'nde de aynı zorlukla karşı karşıya.
ABD başkan ve başkan yardımcısı adayları son mitinglerini düzenliyor. Kamala Harris, seçim sonucunu belirleyebilecek Pennsylvania eyaletine bağlı Philadelphia kentinde seçmenleriyle buluştu. Mevcut Başkan Yardımcısı kürsüye çıkmadan, Katy Perry ve Lady Gaga sahnedeydi.
Kamala Harris yarışın henüz bitmediğini ve Pennsylvania'nın yeni başkanın kim olacağını seçebileceğini söyledi. Kurşun geçirmez camın arkasından konuşan Demokrat aday, "Finali güçlü yapmalıyız. Bu tarihteki en yakın yarış olabilir. Her bir oy önemli" dedi.
Donald Trump ise Michigan'da Grand Rapids'e uçtu, gece yarısı mitingi için takipçileri salonu saatler öncesinden çoktan doldurdu.
Trump, son mitingini yaptığı Michigan eyaletinde rekor sayıda Müslümanın desteğini aldığını ileri sürdü. Sosyal medya hesabından mesaj paylaşan başkan adayı, rakibi Harris'in Orta Doğu'yu işgal edeceğini iddia edip Arap ve Müslüman seçmenlerin kendisini destekleyeceğini savundu.
Salıncak eyaletlerden biri olan Michigan'da açık kaynaklara göre 250 bine yakın Arap Amerikalı ve Müslüman yaşıyor.
İki adayın da seçim sonucunu belirleyebilecek 'salıncak' eyaletlerden ikisinde son mitinglerini gerçekleştirmesi, dikkat çekici.
Washington Post gazetesi, yedi salıncak eyaletteki son anketlerin yansıttığı değişimleri bir tablo olarak yayınladı. Gazete Kamala Harris ve Trump'ın üçer eyalette önde olduğunu, Demokrat adayın önde olduğu kritik Pennsylvania'da ise Cumhuriyetçi aday lehine farkın daraldığını belirtti.
BBC'nin Kuzey Amerika muhabiri Anthony Zurcher, analizine 'Anketlerin doğru olup olmadığını belirlemeden önce kampanyalar için son bir dans' başlığını attı, uzun yıllardır takip ettiği Amerika siyasetinde hiçbir zaman bu kadar yakın geçen bir başkanlık yarışına tanık olmadığını söyledi.
Anketlerin büyük ölçüde hata payına sahip olduğunu, muharebe alanına benzettiği yedi kritik eyaletteki anketlerin ise neredeyse her durumda hata payı içerdiğini belirten deneyimli muhabir, "Ve anketlerin doğru olmama ihtimali de var" dedi.
Özellikle son günlerdeki seçmen hareketlerinin gözden kaçırılabileceğini belirten Anthony Zurcher, özellikle benzer değişimlerin son anketlerde ortaya çıkmasının pek mümkün olmadığını hatırlatıyor. 2016 seçimini bir istisna olarak sunan BBC muhabiri, "Yarın anketler önemsiz hale gelecek. Amerikalı seçmenler kendi sözlerini söyleyecek, bazı sürprizler olursa şaşırmayın" diyerek analizini bitirdi.
Son aylarda yaşanan tüm gelgitler göz önüne alındığında bu seçimin tarihi önemi gözden kaçırılabilir. Mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris, kazanırsa ABD'nin 248 yıllık tarihindeki ilk kadın başkan, aynı zamanda bu makama gelen ilk siyahi kadın ve Güney Asya kökenli kişi olacak.
Kamala Harris ve kampanyası, bazı destekçilerini yabancılaştırabilecekleri endişesiyle cinsiyet ve ırk konularını büyük ölçüde göz ardı etti. Ancak Harris'in kazanmasının tarihçiler için önemi yadsınamaz.
Trump kazanırsa farklı bir tarihi başarıyı temsil edecek. Beş aydan kısa bir süre önce New York'taki bir sus payı davasında 34 ağır suçtan hüküm giymiş olan Trump, ABD başkanlığına seçilen ilk ağır suçtan hüküm giymiş kişi olacak.
Halen en az iki ayrı ceza davasında ağır suçlamalarla karşı karşıya olan Trump, siyasallaşmış bir adalet sisteminin kurbanı olduğunu ileri sürüyor. Görünüşe göre on milyonlarca seçmen de ona inanıyor ya da üzerindeki olağanüstü hukuki yükü görmezden gelmeye hazır.
ABD'de seçimleri kazanan, ülke genelinde en çok oyu alan aday olmayabiliyor.
İki aday da 50 eyalette düzenlenen seçiciler kurulu seçiminde yarışıyor. Sandığa giden seçmenler, kayıtlı oldukları eyaletin Seçiciler Kurulu'na göndereceği delegeleri, delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçiyor.
Her eyalet, kısmen nüfusa bağlı olarak belirli sayıda seçici kurul oyuna sahip. Toplam 538 oy söz konusu ve 270 ya da daha fazla oy alan aday kazanmış oluyor.
İki eyalet hariç, tüm eyaletlerde seçimi kazanan aday tüm delegeleri de kazanmış oluyor. Maine ve Nebraska'da ise adayların aldığı oy oranına göre eyaletin delegeleri paylaştırılıyor.
Eyaletlerin çoğu bir partiye ya da diğerine meyilli oluyor. Bu nedenle genellikle her iki adayın da kazanabileceği bir düzine kadar eyalete odaklanılıyor.
Önemli olan delege sayısı olduğundan ülke genelinde en fazla oyu kazanan adayın başkan seçilemediği durumlar da oldu.
Bunun son örneği 2016'da yaşandı. Demokrat Parti'nin başkan adayı Hillary Clinton, ülke genelinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump'tan 3 milyon daha fazla oy almasına karşın yeterli delege sayısına ulaşamadığı için seçilemedi.
ABD'de 81 milyondan fazla kişi ya şahsen ya da posta yoluyla erken oy verme işlemine katıldı. O kadar çok insan oy kullandı ki bazı yetkililer Georgia gibi eyaletlerdeki sandıkların seçim günü 'terkedilmiş gibi' görünebileceğini söylüyor.
Bu artışın en önemli nedenlerinden biri, Trump'ın destekçilerini bu kez erken oy kullanmaya teşvik etmesi ve Cumhuriyetçiler’e seçim günü sadece şahsen oy kullanmaları çağrısında bulunduğu 2020'den farklı bir yol izlemesi. Erken oy kullanma rakamları, milyonlarca Cumhuriyetçi’nin son haftalarda Trump'ın çağrısına kulak verdiğini doğruluyor.
Ancak asıl soru, bu kez erken oy kullanan Cumhuriyetçiler’in sayısındaki artışın Salı günü sandığa giden Cumhuriyetçiler’in sayısını azaltıp azaltmayacağı.
Demokrat Parti tarafında da değişimler var. Dört yıl önce salgın sürerken Demokratlar ezici bir çoğunlukla oylarını erken kullanmıştı. Ancak bu kez halk sağlığı riski olmadan daha fazla Demokrat seçmenin bizzat sandığa giderek oy kullanması muhtemel.
Erken seçim sonuçlarını anlamaya çalışırken her iki taraftaki bu denge kritik önem taşıyor. Salı günü hangi seçmenlerin sandığa gitmesi gerektiğini bilmek de kampanyalara düşüyor. Bu konuda Demokratlar avantajlı olabilir.
Trump'ın kampanyası ve Cumhuriyetçi Parti Ulusal Komitesi, oy toplama operasyonlarının çoğunu, büyük ölçüde Trump'ın milyarder destekçisi Elon Musk tarafından finanse edilen ve uygulamaları hakkında yeni sorularla karşı karşıya olan bir grup dahil, dış gruplara yaptırdı. Buna karşın Harris'in kampanyası, 2 bin 500'den fazla ücretli çalışanı ve sadece çekişmeli eyaletlerde 357 ofisi bulunan daha geleneksel bir operasyon yürütüyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) bugün sandık başında. Ülkenin 47'inci başkanı Cumhuriyetçi Parti adayı ve eski Başkan Donald Trump ya da mevcut başkan yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris olacak. Peki hangi adayın Başkan olacağı Türkiye ile ABD ilişkileri açısından nasıl bir önem taşıyor.
Milliyet yazarı Servet Yıldırım ve Doç. Dr. Şuay Nilhan Açıkalın, Türkiye'nin penceresinden sonucun nasıl yansıyacağını yorumladı.
Donald Trump, seçim gününün ilk saatlerini Michigan'da geçirdi ve geleneksel hale geldiği üzere Grand Rapids'te son bir geceyarısı mitingi düzenliyor.
Cumhuriyetçi aday, günün geri kalanını Florida'da geçirmeyi planlıyor. Daha önce erken oy kullanacağını söylemesine rağmen Trump’ın burada şahsen oy kullanması bekleniyor. Trump’ın Salı gecesi Palm Beach'te bir kampanya izleme etkinliği düzenlemesi planlanıyor.
Harris ise 1986 yılında ekonomi ve siyaset bilimi bölümünden mezun olduğu ve Alpha Kappa Alpha kız öğrenci birliğinin aktif bir üyesi olduğu Washington'daki Howard Üniversitesi'nde bir seçim gecesi etkinliğine katılmayı planlıyor. Howard dışında, seçim günü için açıklanmış bir programı yok.
Harris, Pazar günü yaptığı açıklamada, postayla gönderilen oy pusulasını yeni doldurduğunu ve oy pusulasının 'California'ya doğru yola çıktığını' söyledi.