14.10.2024 - 07:01 | Son Güncellenme:
ABD’li ünlü beyin cerrahı Theodore H. Schwartz, yeni çıkan “Gray Matters” (Gri Konular) adlı kitabında bu alanda da tıbbın gelişmesinin ne denli hayati olduğunu örneklerle anlatıyor. Schwartz’ın örnek verdiği kişiler arasındaki ABD’nin 16. Başkanı Abraham Lincoln, 1865’te suikast kurbanı olmuştu. Yazar, başından vurularak öldürülen Lincoln’ün bugünkü tıbbi imkanlar olsaydı hayatta kalabileceğini söylerken, “Ancak bir daha Gettysburg konuşması yapacak zihinsel yeteneğe asla sahip olamazdı” dedi.
‘RFK DA KURTULABİLİRDİ’
ABD’nin 35. Başkanı John F. Kennedy (JFK) 1963’te başından vurularak öldürülmüştü. Schwartz, Lincoln’ün vurulduktan sonra 9 saat yaşamasını, JFK’nın ise hemen ölmesini “Bu merminin hızıyla ilgili. Kennedy’nin beyni 40 kat fazla güçle karşılaştı” diye değerlendirdi. JFK’nın kardeşi Robert F. Kennedy (RFK) de başkan adayı olduğu 1968’de başından vurularak katledilmişti. Yazar, RFK için de “Daha hızlı tedavi edilseydi beyin yaralanmasıyla kurtulabilirdi” yorumunu yaptı. Schwart, 2005’te kayak merkezindeki kazada başından ağır yaralanıp ölen İngiliz oyuncu Natasha Richardson için de “Beyin kanamasını tespit için tarama yapılıp hastaneye hava yoluyla kaldırılsaydı kurtulabilirdi. Çünkü ilk darbeden birkaç saat sonrasına kadar semptom göstermemiş” diye konuştu.
Eva Peron lobotomi yaptırmış
Arjantin’in eski başkanı Juan Peron’un eşi olan, hayatını anlatan “Evita” müzikaliyle de tanınan ve 1952’de 33 yaşındayken kanserden ölen Eva Peron hakkında da bir bölüm var kitapta. Arjantinli first lady Eva Peron’un felç edici kanser ağrısını dindirmek için lobotomi yaptırdığını söyleyen Dr. Schwartz, “Juan Peron lobotominin güvenli olduğundan emin olmak için başkent Buenos Aires’teki mahkumlar üzerinde bu tekniğin uygulanmasını emretmiş olabilir” dedi. (Lobotomi: Beyindeki ön lobların uçlarındaki prefrontal korteks bağlantılarının kesilmesiyle uygulanan ve lökotomi olarak da bilinen beyin cerrahisi işlemi).
Malala operasyonu
Dr. Schwatz, Pakistan’da kızların eğitimini savunduğu için 2012’de Taliban’ın başından vurmasıyla ağır yaralanan ve İngiltere’de hayata döndürülen, 2014’te Nobel Barış Ödülü verilen Malala Yusufzay’ın (27) geçirdiği operasyonla da ilgili şunları söyledi: “Malala ‘hemikraniektomi’ denilen operasyon sayesinde yaşadı. Bu operasyonda kafatasının bir kısmı beynindeki şişliği azaltmak için çıkarılıyor. Çıkarılan kemik parçası daha sonra güvenli bir şekilde saklanmak üzere karnının içine yerleştiriliyor ve daha sonra yerine takılıyor.”
Gazi Yaşargil’e saygıyla…
Dr. Schwatz’ın kitabında beyin cerrahisinde hayati önemde yöntemler geliştirdikleri için adlarını saygıyla andığı bilim insanları arasında, ünlü Türk beyin cerrahı Gazi Yaşargil (99) de bulunuyor. Yazar, Gazi Yaşargil’den “modern mikronöroşirurjiyi geliştiren tıp insanı” olarak bahsediyor. Öte yandan Dr. Schwatz beyin cerrahlarının ne denli fedakârca çalıştığına, oğlunun öldüğünü öğrendiğinde ameliyata giren Dr. Harvey Cushing’i örnek gösteriyor. Yazar bu arada ABD’deki beyin cerrahlarının yalnızca yüzde 9’unun kadın ve yalnızca yüzde 3,8’inin siyah olduğunu belirtiyor.