Kritik zirve başlıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi’ne katılıyor. İttifakın geleceğine ilişkin önemli kararların alınması beklenen ve NATO’nun yeni karargâhında düzenlenecek iki günlük toplantının Türkiye açısından gündemi yoğun olacak.

ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere Başbakanı Theresa May, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Şansölyesi Angela Merkel başta olmak üzere birçok liderle ikili görüşmeler gerçekleştirecek olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gündeminde Suriye’deki gelişmeler önemli yer tutacak. Suriye ve Irak’taki son gelişmelerin detaylı ele alınacağı görüşmelerde, terörle mücadele, S-400’lerin alım süreçleri ardından NATO ülkelerinden gelen tepkiler de değerlendirilecek. Türkiye, toplantıda terörle daha aktif ortak mücadele, siyasi dayanışma ve terör örgütleri arasında ayrım yapılmamasına dair beklentilerini de iletecek. Ayrıca, Türkiye’nin üstlenmesi muhtemel yeni NATO görevleri de zirvede masaya yatırılacak.

Cumhurbaşkanı’nın yeni dönemde katılacağı ilk uluslararası zirve olacak NATO toplantısında, Erdoğan’a, yeni Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da eşlik edecek. Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın da lider eşleri için düzenlenen programlara katılması bekleniyor.

TRUMP İLE GÖRÜŞECEK

Erdoğan, zirvedeki toplantıların yanı sıra ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere Başbakanı Theresa May, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Şansölyesi Angela Merkel başta olmak üzere birçok liderlerle ikili görüşmeler gerçekleştirecek.

Suriye ve Irak’taki son gelişmelerin detaylı ele alınacağı görüşmelerde YPG’ye verilen destek, terörle mücadele, S-400’lerin alım süreçleri ardından NATO ülkelerinden gelen tepkiler de değerlendirilecek. Toplantıda Erdoğan’ın, Türkiye’nin, NATO’nun tatbikat ve harekâtlarına katkıyı sürdüreceğini ifade etmesi de bekleniyor. Trump ile görüşmede Suriye ve Irak konularınının yanı sıra F-35 alım sürecinde durdurulmasına dair ABD’de gelen adımlar ile FETÖ ele başı Fethullah Gülen’in iadesine dair konu da ele alınacak. Menbiç’te ABD ile varılan uzlaşmanın ardından gelinen süreç de, görüşme gündeminde olacak.

YENİ GÖREVLER

Görüşmelerde, Türkiye’nin NATO’daki mevcut sorumluluklarına ek olarak üstlenmesi beklenen yeni roller de ele alınacak. 2014 Zirvesi’nde kurulmasına karar verilen, “Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Müşterek Görev Kuvveti”nin komutasının, 2021’de Türkiye tarafından üstlenilmesi de görüşülecek konular arasında yer alıyor. Zirvede, Türkiye dahil bütün üye ülkelerce kabul edilmesi halinde, muhtemel bir krizde, 30 gün içinde askeri müdahalede kullanılabilecek şekilde askeri gücün komuta altında toplanmasına dair konunun da ele alınması öngörülüyor. Üyelerden 2020’ye kadar hangi birlikleri tahsis edebileceklerini bildirmeleri istenecek. Yeni dönemde Türkiye’nin Karadeniz’deki sorumluluklarının da artması bekleniyor.

'UYUM ÖNEMLİ'

Öte yandan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin Rus yapımı S-400 sistemi almasıyla ilgili açıklamalarda bulundu. NATO üyelerinin alacakları silahlara kendilerinin karar verebileceğini söyleyen Stoltenberg, bununla birlikte ittifak içerisinde silahların birbirine operasyonel bakımdan uyumlu olmasının önemine işaret etti. Uyumun, görev ve operasyonlar sırasında NATO için kilit bir konu olduğunu kaydeden Stoltenberg, “Müttefikler, NATO üyesi diğer ülkelerden teçhizat alıyor çünkü bu ittifakın operasyonel uyumluluğunu ve güvenliğimizi güçlendiriyor” dedi.

AB'DEN ABD'YE 'İMALI' MESAJ

Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk, NATO zirvesi öncesi ABD Başkanı Donald Trump’a seslendi. Tusk, Trump’a “Lütfen müttefiklerinizin kıymetini bilin zira sayıları pek fazla değil” dedi. “Neredeyse her gün Avrupa’yı eleştiren Trump’a kişisel bir mesaj vermek istediğini” belirten Tusk, “ABD’nin AB’den daha iyi bir müttefiki yok ve olmayacak. Savunmaya Rusya’dan daha fazla ve Çin kadar harcama yapıyoruz” ifadelerini kullandı. Tusk, “Sevgili ABD, müttefiklerinizin kıymetini bilin zira sayıları pek fazla değil” dedi. Avrupalı askerlerin, 11 Eylül saldırılarının ardından ABD’nin yanında Afganistan’da savaştığını ve hayatlarını kaybettiklerini de hatırlatan Tusk “Lütfen bunu NATO zirvesinde buluştuğumuzda ve en önemlisi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Helsinki’de buluştuğunuzda hatırlayın. Stratejik dostunuzun kim olduğunu ve stratejik sorununuzun ne olduğunu bilmek her zaman iyidir” diye konuştu.

HELİKOPTERLİ GÖSTERİYLE AÇILIŞ

Brüksel’de 11-12 Temmuz’da düzenlenecek NATO Zirvesi, Türk ordusundan da gelen 20 askeri helikopterin hava gösterisiyle başlayacak. Zirve dolayısıyla 13 farklı müttefik ülkeye ait askeri helikopterler, gösteriyi bugün öğle saatlerinde yapacak. Türkiye’den iki “T129 Atak” helikopterinin yer alacağı gösteriye, ABD, Belçika, Fransa, Almanya, Danimarka, Macaristan, İtalya, Polonya, Romanya, Slovenya ve Çekya’dan da helikopterler katılıyor.

Öte yandan Belçika hükümeti, kritik zirve için 2 bin 400 polis memuru ve 1.000 asker görevlendirecek. Güvenlik önlemleri kapsamında liderlerin toplanacağı NATO Karargahı çevresindeyse bazı yollar ulaşıma kapatılacak. Zirveyi Brüksel’de bulunan ve dünyanın farklı ülkelerinden gelen 1.600’den fazla gazetecinin takip etmesi bekleniyor.