Dünyanın gözü İran'da: Kritik saatler

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin İran’ın başkenti Tahran’da suikasta uğramasının ardından Ortadoğu’da kritik saatler yaşanıyor. İsrail’e yönelik misilleme yemini eden İran’ın bu saldırıyı her an gerçekleştirebileceği ifade ediliyor.

Axios’un haberine göre ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, önceki gün G7 dışişleri bakanlarına İran ve Hizbullah’ın önümüzdeki 24 saat içinde İsrail’e bir saldırı düzenleyebileceğini söyledi. Bu durumda saldırının her an gerçekleşebileceği yönünde bir kanı oluştu. Nitekim İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, “Uluslararası hukuk çerçevesinde saldırganı cezalandırma hakkına sahibiz. Ulusal güvenliğimizi, egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü koruma hakkımızı kesin ve tartışmasız bir hak olarak görüyoruz” dedi. İran’ın bölgede uçacak pilotlara tehlikelere karşı NOTAM yayınladığı belirtildi.

İkna edilemedi

İran’a yönelik itidal çağrılarının ise başarılı olmadığı görülüyor. ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Generali Michael Erik Kurilla’nin bölgede yaptığı temasların ardından Wall Street Journal gazetesinin kendi kaynaklarına dayandırdığı haberine göre İran, vereceği yanıtı yumuşatmayı reddetti ve İsrail’e misilleme yapmayı planladığını bildirdi. Haberde “İran Cumartesi günü Arap diplomatlara, misillemenin savaşa yol açıp açmayacağını umursamadığını bildirdi” ifadelerine yer verildi. Gazeteye göre Tahran’a giden Arap siyasetçiler, İran’ın İsrail’i vurmaya kararlı olduğu ve “İsrail’e verilecek cevabın bir savaş çıkarabilecek olmasının da umursanmadığı” cevabını aldı. Habere göre ayrıca ABD’nin Avrupa ülkelerinden de İran’ı gerginliği azaltmaya zorlamalarını talep etti ve bir saldırı eyleminin İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın Batı ile ilişkileri gelişme çabalarına büyük darbe vuracağını vurguladı.

Önleyici saldırı?

ABD’li yetkililer, İran’ın misilleme saldırısının nisan ayındaki ile aynı senaryoyu izlemesini ancak daha kapsamlı olmasını bekliyor. NBC News’e konuşan bir İsrailli yetkili ise İsrail’in önümüzdeki günlerde İran ve Hizbullah’tan gelecek ve birkaç gün sürebilecek bir füze ve insansız hava aracı saldırısı beklediğini açıkladı. İsrail’in İran’a yönelik önleyici bire saldırı yapabileceği de iddia ediliyor. Çok sayıda ülke vatandaşlarına Lübnan ve İsrail’i terk etme çağrısı yaptı.

İsrail ise kendisi aleyhindeki tüm eylemlere cevap vereceğini duyurmuştu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Pazar günü gerçekleştirilen kabine toplantısında “İsrail Devleti, İran’ın şer eksenine karşı çok cepheli bir savaşın içerisindedir” demiş, “Kim bize zarar vermek isterse bunun bedelini çok ağır ödeyecek” ifadelerini kullanmıştı.

Geçtiğimiz hafta birkaç saat arayla İsmail Haniye’nin Tahran’da ve Hizbullah komutanı Fuad Şükür’ün de Beyrut’ta suikasta uğramasının ardından İsrail, Şükür’e yönelik saldırının sorumluluğunu üstlenmiş fakat Haniye suikastı konusunda açıklama yapmamıştı.

İran, en son nisan ayında, İsrail’in Şam’da İran konsolosluğunu vurması sonrası İsrail’e doğrudan saldırı gerçekleştirerek 300’den fazla insansız hava aracı ve füze göndermiş, fakat bunların ekseriyeti İsrail’in müttefikleri ve bölge ülkeleri tarafından engellenmişti. Yüzde 99’u engellenen füze saldırısı nedeniyle İsrail’de bir kişi yaralanmıştı.

İlişkiler gergin: Biden ekibi topladı

ABD ve İsrail arasındaki ilişkilerin, ABD’nin İsrail’in savunmasına yönelik desteğini yinelemesine ve bölgeye takviye kuvvet göndermesine rağmen gergin olduğu ifade ediliyor. Özellikle Başkan Joe Biden’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile arasının oldukça açık olduğu, İsrail’in bölgede attığı adımlardan rahatsızlık duyduğu belirtiliyor. Biden’ın, Ortadoğu’da yaşanan son gelişmeleri ele almak üzere ulusal güvenlik ekibini topladığı öğrenildi. Biden’ın Ürdün Kralı Abdullah ile de görüşeceği açıklandı.

ABD, Fırat’ın kıyısına 700 terörist gönderdi

ABD güçleri, terör örgütü PKK/YPG’nin işgal ettiği Haseke ilinden İran destekli grupların temas hattı olan Fırat Nehri yakınındaki üslerine 700 PKK/YPG’li teröristi sevk etti. Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, ABD güçleri, Haseke’deki Robarya, Rümeylan ile Şeddadi üslerinden önceki gün İran destekli grupların temas hattı olan Fırat Nehri’nin yakınındaki Koniko ve Ömer petrol sahası üslerine PKK/YPG ve Arapların oluşturduğu Sanadid güçlerinden 700 teröristi sevk etti. ABD güçleri Haseke’deki üslerden ayrıca 70 araçtan oluşan ve içinde kapalı mühimmat kasaları ile Humvee tipi zırhlı araçların olduğu askeri konvoyu Koniko ve Ömer petrol sahası üslerine gönderdi. ABD güçleri Irak’tan 4 helikopterle Haseke ilindeki Rümeylan üssüne de personel taşımıştı. -AA

Sergey Şoygu Tahran’da

Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, İran ile İsrail geriliminin gölgesinde İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve İranlı güvenlik yetkilileri ile görüşmek üzere Tahran’ gitti. Şoygu burada Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüşecek. İkili arasındaki görüşmelerde bölgesel ve küresel güvenlik konuları ele alınacak.