Kramponda, kanguru derisi tarihe karışıyor

CAN ÇIRNAZ- Futbol kramponları uzun yıllar boyunca, sağlamlığı ve yumuşaklığıyla ünlü kanguru derisiyle üretildi. Ancak son yıllarda sentetik deri ve geri dönüştürülmüş plastik gibi ürünlerin daha popüler hale gelmesiyle, futbol kramponları da bu ve benzer materyaller kullanılarak üretilmeye başlandı. Sadece ‘efsanevi’ olarak anılacak birkaç klasik model haricinde, çoğu marka kramponlarını sentetik materyallerle üretmeye devam ediyordu. Ancak son dönemde hayvanseverlerin de baskıları sonucu bu klasik kramponlarda da kanguru derisi kullanımı sona eriyor.

Hangileri etkilendi?

Piyasada hâlâ kanguru derisi kullanan modeller olarak Puma’nın ‘King’, Nike’ın ‘Tiempo’ ve Adidas’ın ‘Copa Mundial’ kramponları kalmıştı. Üç model de futbol dünyasının en ikonik modelleri olarak hafızalarda yer etmiş, bu sebeple orijinale sadık kalınarak üretiliyordu. Ancak Puma’nın ‘King’ modelini artık kanguru derisi kullanmadan üreteceğini açıklamasının ardından Nike da ‘Tiempo’nun artık gerçek deri kullanılmadan üretileceğini duyurdu. Nike, 2023 sonuna kadar tüm ürünlerinde kanguru derisi kalmamasını hedefliyor. Adidas da yeni ‘Copa’ modellerinde kanguru derisi kullanmayacağını açıklamıştı. Ancak efsanevi ‘Copa Mundial’ halen kanguru derisiyle üretiliyor ve pazarda tek olarak kalmış durumda. Japonya merkezli daha küçük firmaların da kanguru derisi krampon üretimine devam etmesi bekleniyor.

Çevre için soru işareti

Üreticilerin kararı hayvan hakları için başarı olarak görülse de, olumsuz yanları da bulunuyor. Zira bu ürünler oldukça az sayıda üretiliyordu ve pazardaki oranları düşüktü. Bununla birlikte kanguru derisinden üretilmiş bir krampon çok uzun yıllar kullanılabiliyor, ‘babadan oğula’ geçebiliyordu. Plastik materyallerle üretilen yeni modeller ise çok daha düşük bir kullanım ömrü sunuyor. Çoğu zaman kullanıldıktan sonra da bir değerleri kalmadığı için çöpe atılıyor. Bu durum çevre açısından farklı bir sorun doğuruyor. Üreticilerin deri yerine plastik kullanarak, hayvan haklarından ziyade, üretim maliyetlerini daha da düşürme ve kâr marjını artırma amacı taşıdığı da tahmin ediliyor. ABD’de kabul edilmesi beklenen bir yasayla kanguru derisi ürünlerin satışı da yasaklanacak ve kararda bunun da büyük etkisi olduğunu öngörmek zor değil.