22.06.2019 - 07:50 | Son Güncellenme:
Dış Haberler Servisi
İran’ın ABD’ye ait bir insansız hava aracını (İHA) vurmasının ardından iki ülkenin savaşın eşiğine geldiği ortaya çıktı. Reuters haber ajansı, olayın ardından ABD Başkanı Donald Trump’ın Umman aracılığıyla önceki gece İran’a mesaj gönderdiğini açıkladı. Trump mesajında İran’la savaşın yakın olduğunu ancak kendisinin savaş istemediğini ve Tahran’la görüşmek istediğini aktardı. Trump’ın İran’a görüşme talebine cevap vermek için kısa bir süre tanıdığını belirten İranlı yetkililer, buna karşılık İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’in ABD yönetimiyle görüşmeye izin vermediğini, ancak Trump’ın mesajını Hamaney’e ileteceklerini söylediklerini ifade etti. İranlı yetkililer, Umman üzerinden Trump’a verdikleri cevapta, İran’a karşı saldırının bölgesel ve uluslararası sonuçları olacağı konusunda uyarıda bulunduklarını da sözlerine ekledi.
New York Times (NYT) gazetesinin haberindeyse, Trump’ın önceki gece İran’ı vur emri verdiği, ancak daha sonra bu emri iptal ettiği ifade edildi. New York Times’ın adı açıklanmayan bazı üst düzey yetkililere dayandırdığı haberinde Trump’ın İran’a yönelik bir saldırı kararından son anda vazgeçtiği iddia edildi. Habere göre Trump’ın üst düzey ulusal güvenlik danışmanları ve Kongre temsilcilerinin Beyaz Saray’da yaptığı yoğun görüşmelerden sonra İran’daki hedeflerin vurulmasını bekleniyordu. Yetkililerin gazeteye aktardığına göre, Trump füze bataryalarının da aralarında olduğu bir dizi hedefin vurulmasına onay verdi. Ancak daha sonra Trump’ın geri adım attığı; atış pozisyonunda olan gemi ve uçakların da emrin iptal edilmesiyle durdurulduğu iddia ediliyor.
NYT, Trump’ın ulusal güvenlik danışmanlarının bir saldırı düzenlenmesi konusunda farklı fikirlerde olduklarını yazdı. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun, Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın ve CIA Başkanı Gina Haspel’in askeri bir yanıt verilmesini taraftarı olduğunu, ancak üst düzey Savunma Bakanlığı yetkililerinin daha temkinli olduğu belirtildi.
BM’ye acil çağrı
Öte yandan ABD’nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni İran konusunda pazartesi günü acil toplantıya çağırdığı belirtilirken, Rusya’dan Basra Körfezi’nde itidal çağrısı geldi. Kremlin Sarayı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Rusya Güvenlik Konseyi’ni topladığı kaydedildi. Basra Körfezi’ndeki son durum ile ilgili endişe duyulduğu ifade edilen açıklamada, “Toplantıda, Basra Körfezi’ndeki ilgili taraflara itidal çağrısı yapıldı ve yanlış adımların, bölgesel ve küresel istikrar için geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabileceği vurgulandı” ifadesine yer verildi.
İran, ABD’ye ait insansız hava aracının enkazını denizden çıkararak sergiledi.
Trump: 10 dakika kala vazgeçtim
Konuyla ilgili twitter hesabı üzerinden açıklama yapan ABD Başkanı Trump, iddiayı doğruladı ve İran’da 3 farklı yere saldırı düzenleyeceklerini ancak saldırıdan 10 dakika önce vazgeçtiklerini açıkladı. “Saldırı durumunda kaç kişinin öleceğini sordum” diyen Trump, generallerden gelen “150” yanıtı üzerine emri geri çektiğini açıkladı. Bunun bir İHA’nın düşürülmesine uygun bir karşılık olmayacağını söyleyen Trump, “Acelem yok, ordumuz yeniden yapılandırıldı ve savaşa hazır, dünya üzerindeki en iyi ordu. Yaptırımlar zarar veriyor ve dahası da eklendi. İran hiçbir zaman nükleer silah sahibi olamaz, ne ABD’ye karşı ne de dünyaya karşı” ifadelerini kullandı.
Kongre endişeli
Kongre temsilcileri de Beyaz Saray’da durumla ilgili bilgilendirildi. Kongre temsilcilerinin Trump’a “tansiyonu düşürme” çağrısı yaptığı bildirildi. Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Partili Başkanı Nancy Pelosi, “Bu tehlikeli bir durum” derken, ABD Senatosu Azınlık Lideri Chuck Schumer ise Trump’ın bir savaşa gireceğinden endişelendiğini söyleyerek, Demokratların İran ile bir savaşa girmeden Kongre’den onay alınması gerektiği inancında olduklarını kaydetti.
İran: Uçağı da vururduk!
İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD’ye ait insansız hava aracının enkazını denizden çıkararak sergiledi. Başkent Tahran’da düzenlenen basın toplantısında ABD’ye ait Global Hawk tipi yüksek irtifa İHA’nın enkazı gösterildi. Devlet televizyonuna konuşan Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade, İran hava sahasına girmesinin ardından söz konusu İHA’ya defalarca uyarı sinyali gönderildiğini belirterek, “Ne yazık ki sinyallere cevap vermediler” dedi. Öte yandan Tasnim Ajansına konuşan Hacızade, İHA’nın yakınında ona eşlik eden ve 35 kişinin bulunduğu bir uçağın daha bulunduğunu; Devrim Muhafızlarının İran’ın hava sahasına giren bu uçağı da vurabileceğini ancak vurmamayı tercih ettiğini öne sürdü.
Bununla birlikte İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD’ye ait insansız hava aracının vurulduğu noktanın koordinatlarını paylaşarak, enkazın İran kara sularına düştüğünü açıkladı. İHA’nın nerede vurulduğu konusunda İran ve ABD’den farklı açıklamalar geliyor.