KENDİNİ?SAVUNMA?HAKKI?MI?SİLAH?LOBİSİNİN HİLESİ?Mİ?

Afro-Amerikalı lise öğrencisi Trayvon Martin’in ‘mahalleyi savunmak’ adına 26 Şubat’ta vuran George Zimmerman’ın durumu ülkede silah yasalarını tartışmaya açtı. Olayın yaşandığı 19 milyon nüfuslu Florida’da ikamet edenlerin neredeyse üçte birinin silahı var. Eyaletin yasaları ABD’nin ateşli silah edinmeye en geniş imkanı tanıyan federal düzenlemesi. Martin’in ölümünün ardından başlayan tartışmada kamuoyunun dikkati 2005’te kabul edilen bir yasaya çevrildi. Sözkonusu yasa silah taşıyanların meşru müdafaa hakkını çok geniş tanımlıyor.

Öldürme izni
Yasaya karşı çıkanlar bunun “öldürme izni” anlamına geldiğini söylüyorlar. “Yerini Koru” adını taşıyan yasa kişinin bulunduğu alanı korumak için ateş açmasını meşru müdafaa sayıyor. Kişinin kamusal alanda durduğu alanı koruması ‘haneye tecavüz’le eşit şartlarda değerlendiriliyor. Yasanın geçmesini Ulusal Silah Birliği büyük bir sevinçle karşılaşmıştı. Dönemin Florida valisi Jeb Bush yasayı ‘suça karşı ortak duyarlılık’ olarak selamlamıştı. Demokratlar ‘liberal sol’ izlenimi vermemek için düzenlemeye arka çıkmışlardı. Fakat yasa geçtiğinden beri eyaletteki 36 cinayetin sorumlusu ceza almadı. 2010’da 57 dava ya kapatıldı ya da sanık aklandı. Trajedi ve absürdite arasındaki bu durum toplumu yaralıyor.

25 eyalette yasa çıktı
Geçtiğimiz yıllarda yaklaşık 25 eyalet benzer yasalar çıkardı. Tartışmalarda Amerikan Yasal Değişim Konseyi’nin (ALEC) etkili rolüne dikkat çekiliyor. “Sınırlı hükümet, serbest pazar, federalizm” ilkeleriyle çalışan lobiyi New York Times gazetesi ‘şirket bütçelerinin ve sağcı grupların kapsamlı etkisi” olarak tanımlıyor. 1973’te aşırı muhafazakar çevrelerde kurulan lobi grubuyla ismi gizli tutulan CEO’lar ve 2 bine yakın eyalet yasa koyucusu işbirliği yapıyor.

‘Sömürge kapitalizmi’
Medya ve Demokrasi Merkezi’ne göre 2009’da Konsey’in kaleme aldığı 115 tasarı eyalet meclislerinde kabul edildi. Nobel ödüllü ekonomist Paul Krugman’a göre ALEC ‘toplumun özellikle de ırksal gerilimlere bağlı korkularını şirketlerin uzun vadeli çıkarlarına hizmet edecek yasaların geçmesi için sömürüyor’. Krugman’a göre ALEC’in yaptığı ‘sömürge kapitalizmi’... Martin cinayetinden sonra grup eleştirileri ‘siyasi amaçlı’ olarak nitelendirip kurulan bağlantıyı reddetti.