Kadınların herkesten gizlediği dili bir erkek çözdü! Nüshu'yu tüm dünyaya anlattı
26.11.2022 - 06:49 | Son Güncellenme:
Çin'de yaşayan kadınlar en mahrem düşüncelerini birbirlerine anlatmak için gizli bir girişimde bulundu. Uzun yıllar kendi aralarında sakladıkları bu sırrı ortaya çıkaran ise bir erkek oldu. Gördüğü baskılara rağmen yılmayan Zhou Shuoyi sayesinde artık tüm dünya Nüshu dilini tanıyor.
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - Günümüzden 3 bin yıl önce Çin'in Hunan eyaletinde yaşayan ve kendi iletişim şekillerini yaratmak isteyen kadınlar pek az kişinin tahmin edebileceği bir şey yaptı. 20'inci yüzyılın başlarına kadar bir sır gibi saklanan gerçek gün yüzüne çıktı ancak kimse henüz tam anlamıyla çözebilmiş değildi. Yıllar önce yok olduğu varsayılan bu yöntemin yeniden gündeme gelmesi, dönemin özelliklerini anlamak için büyük bir hazine olarak tanımlanıyor. Peki yalnızca Hunanlı kadınlarının bildiği o sır neydi?
ŞİFRELİ BİR DİL YARATTILAR
Hunan'da yaşayan kadınlar kimseye sesli bir şekilde ifade edemedikleri düşüncelerini birbirlerine anlatabilmek için şifreli bir dil geliştirip adına da 'Nüshu' dediler. Eğitim olanaklarından maruz bırakılmış ve gündelik hayatın içinde kendi fikir özgürlüklerini yitirmiş güçlü kadınlar tarafından oluşturulan bu dil kuşaktan kuşağa aktarıldı. Nüshu dilini kullanan çoğu kadın okuma-yazma bilmiyordu ancak kendi oluşturdukları bu dilde deyimler oluşturup, şarkılar yazacak kadar bilgililerdi. Nüshu dili zamanla öylesine güçlü bir hale geldi ki araştırmacılar bu dilin Çin'de belli bir kültür yapısı oluşturacak kadar zengin olduğuna inanıyor.
Çin'in kırsal kesimlerinde yaşayan kadınlar ev ve sosyal hayatlarındaki zorluklarla başa çıkmakta zorlanıyorlardı. Kadınların neredeyse tamamına yakını okuma-yazma bilmiyordu. Toplumda var olabilmek ve en özel duygularını paylaşabilmek için tasarladıkları bu dil sosyalleşmelerini, başka köylerdeki kadınlarla iletişim kurabilmelerini ve en önemlisi kendi kültürel zenginliklerini oluşturabilmelerini sağladı. Kadınlar mendillere, başörtülerine, yelpazelere ve aksesuarlarına Nüshu'da dostluk ve mutluluğu ifade eden anlamlı sözler işleyerek birbirlerine hediye ettiler. Bu dille doğum günü kutlamalarından evliliklerinde yaşadıkları problemlere kadar birçok sosyal konuda şarkılar yazıp bestelediler. Yaşlı kadınlar yeni evlenecek olanlara ve genç kızlara kendi hayat deneyimlerini Nüshu dilinde yazılmış bestelerle nesilden nesile aktardı.
ATAERKİL TOPLUMA BAŞKALDIRI
Zamanla Nüshu'nun gizemi keşfedildi ancak dönemin kaynaklarına göre bu fark edilişin uzun bir süreye dayandığı söyleniyor. Nüshu'nun bir iletişim aracı olmasından ziyade ataerkil topluma karşı bir meydan okuma olduğuna da inanılıyordu. Onlar için bir çıkış yolu sağlayan bu dil aynı zamanda birbirleriyle olan dayanışmalarını da güçlendirdi. Bu güçlü bağı oluşturan kadınlar kendilerine 'yeminli kız kardeşler' dediler. Aralarında hiçbir akrabalık bağı olmayan yeminli kız kardeşler, sosyal hayatın içinde erkekler tarafından koyulan kurallara itaat etmekte zorlanırken, Nüshu'nun yarattığı arkadaşlık bağıyla güçlü olmayı başardılar.
BİR ERKEK TÜM DÜNYAYA ANLATTI
Binlerce yıl önce konuşulan bu dil Hunan eyaletinin Jiangyong kenti dışına çıkamadığı için sırrı 1980'li yıllarda tam anlamıyla keşfedilebildi. Ancak bundan önce ilk olarak 1945 yılında Zhou Shuoyi adında bir araştırmacı bu dili eşinin konuştuğunu fark etti. Shouoyi'nin eşi Nüshu dilinin tüm inceliklerine hâkimdi. Zhou, 1935 yılında bu gizli saklı kalmış dili herkesin öğrenmesini istedi ve birçok araştırma yaptı ancak 1960'lı yıllarda dönemin lideri Mao Zedong'ın baskıcı tutumlarına maruz kaldı. Zhou'nun tüm çalışmaları yasaklandı hatta dil üzerine yaptığı araştırmalar politik görüldüğü için tüm çalışmaları yakıldı ve Zhou çalışma kampına gönderildi. 20 yıla yakın kampta kalan Zhou 1979 yılında serbest bırakıldı. Çin'in komünist liderleri yaptıkları devrimin bir parçası olarak Nüshu dilinin kullanılmasını ve yaygınlaşmasını yasakladı. Zhou ise kamptan ayrılır ayrılmaz çalışmalarına kaldığı yerden devam etti. Nüshu metinlerinde yazılanları Çince'ye çevirdi. 2000'li yıllarda Nüshu sözlüğü yayınlayan Zhou dilin tüm inceliklerini dünyaya anlatmak için çalışmalar yaptı.
Yıllarca erkeklerden gizlenen ve yalnızca kadınların kendileri arasında konuştuğu bu dil binlerce yıl sonra bir erkek tarafından tüm dünyaya anlatıldı. Zamanla Nüshu dilinin bilinirliği daha da arttı. Dünyanın çeşitli bölgelerinden araştırmacılar böylesine zengin bir dilin tüm detaylarına hakim olmak için araştırmalar yaptı. Çince'ye benzeyen ancak yazılışı ve telaffuzu tamamen farklı olan bu dil bugün yeniden canlanmaya başladı.
2007 yılında Çin'in Xiao bölgesinde Nüshu Müzesi kuruldu. Günümüzde ise bu müzede çeşitli kurslarla Nüshu dersleri veriliyor, Nüshu kaligrafi çalışmaları yapılıyor ve binlerce yıl önceki gelenek yaşatılmaya devam ediliyor.
