İsviçre’de Kıbrıs’ın harareti düşmüyor

Kıbrıs’ta kapsamlı çözüme ulaşılması amacıyla bu kez İsviçre’nin Crans-Montana kasabasında yapılan ve 10 gündür devam eden yeni tur görüşmelerin dünkü bölümü, oldukça gergin bir havada geçti. Nitekim dün gece geç saatlere kadar süren görüşmeler sırasında, Kıbrıs Rum Lideri Nikos Anastasiadis’in, masadan kalkmak istediği haberleri çıktı. Haber daha sonra yalanlanırken, görüşmelerin kaderinin bugün belli olması bekleniyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, konferansa dün ikinci defa başkanlık yaptı. Toplantıya garantör ülkeler ve taraflar da katıldı.
Toplantı sonrasında Guterres önce Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis, daha sonra da KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile baş başa görüşme yaptı. Görüşmelerde sürecin bir sonuca vardırılması yönünde çaba harcandı. KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, “Büyük resme odaklanıp, küçük ayrıntılarda boğulmadan sorunu aşabilmek için katkı yapmaya gayretli olacağız” dedi. Akıncı, “Bugün o gündür. Bugün karar günüdür. Umalım ki alacağımız bütün kararlar Kıbrıs’ın gelecek nesillerinin yararına olsun” dedi.
Masadan kalktı mı?
ABD’nin gözü de Kıbrıs görüşmelerindeydi. Nitekim ABD Başkan yardımcısı Mike Pence, devam eden görüşmeler nedeniyle Akıncı ve Anastasiadis’i telefonla aradı ve süreci başarıyla tamamlamaları gerektiği mesajı verdi.
Bununla birlikte görüşmeler sonrasında akşam yemeğine geçildi. Çok geç saate kadar devam eden yemek sırasında Rum yönetimi lideri Anastasiadis’in, “masayı terk ettiği” yönünde haberler gelmeye başladı. Bunun üzerine Rum Hükümet Sözcü Yardımcısı Victoras Papadopoulos, sosyal medyadan “Masadayız!” diye bir paylaşımda bulundu. Papadopoulos, yayınladığı fotoğrafta çıkan haberlerin “yalan olduğunu” savundu ve “Başkan masada” dedi.
KKTC Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş da, “İşin gerçeğinin sabaha belli olacağını” söyledi. Edinilen bilgilere göre, Anastasiadis yemekte kendisine yönelen baskılara tepki gösterdi ve “Cenevre’yi terk edebileceği” mesajını verdi. Bu arada BM Genel Sekreteri Guterres’in de, süreci kopartmamak için yoğun bir çaba harcadığı ve buna göre bir açıklama yapılacağı kaydedildi.
‘Sabırlı olun’
Yemek öncesi Guterres herhangi bir açıklama yapmazken, Bakan Çavuşoğlu, basının ısrarlı soruları karşısında, “Sabırlı olun!” ifadesini kullandı. Çavuşoğlu, Kıbrıs Konferası’nda şu ana kadar çok bir ilerleme kaydedilemediğini belirterek “Herkes birbirinin pozisyonunu beklediği için ilerleme olmadı” demişti. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini de, “konferansın gidişatından iyimser” olduğunu söyledi. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias ise, “Sadece ittifak ve garanti antlaşmalarının iptalini tartışıyoruz” dedi. Guterres ile görüşmesinden sonra açıklama yapan Kotzias, “Sanırım, normal bir devletin üçüncü ülkelerin baskısı ve varlığı, güya garantisi ve askeri altında bulunamayacağını genel sekreterin kendisi de anlıyor” diye konuştu.

53 yılda kimler geldi geçti!

1964’te başlayan Kıbrıs görüşmeleri yaklaşık 53 yıldır devam ediyor. Kıbrıs sorunun çözümü konusunda bugüne kadar geçen süreçte 6 Birleşmiş Milletler genel sekreteri, 7 Kıbrıs Rum cumhurbaşkanı, 3 Kıbrıs Türk cumhurbaşkanı, 10 Türkiye cumhurbaşkanı, 25 Türkiye başbakanı, 11 Yunanistan cumhurbaşkanı ve 26 Yunanistan başbakanı gelip, geçti.
Kıbrıs sorununun çözümü için bugüne kadar Rauf Denktaş-Makarios, Denktaş-Glafkos Klerides, Denktaş-Spiros Kipriyanu, Denktaş-Tasos Papadopulos, Mehmet Ali Talat-Tasos Papadopulos, Talat-Dimitris Hristofyas, Derviş Eroğlu-Hristofyas, Eroğlu-Anastasiadis arasında görüşmeler yapıldı. Tüm görüşmeler sonunda bir sonuç elde edilemedi. Sadece 2004 yılında Ada’da bir referandum düzenlenmiş, ancak bu referanduma sunulan ve dönemin BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın önerdiği “Annan Planı”, Rumlar tarafından kabul edilmemişti.