İran da yaşlanmaktan korktu çok çocuk istiyor

Ortadoğu’nun en kapsamlı ve özendirici aile planlaması politikasına sahip ülkelerinden İran nüfus politikasında 180 derecelik bir değişiklik yaptı. Geçen hafta dini lider Ayetullah Ali Hamaney’in ülkenin doğum kontrol hizmetlerini ‘yanlış’ olarak değerlendirmesinin ardından Tahran yönetimi harekete geçti. Nüfusunun yarısı 35 yaşın altında olan İran’ın Batılı ülkeler gibi yaşlı bir nüfusa sahip olmasından çekinen Sağlık Bakanlığı, Şargh gazetesine ulusal bütçeden aile planlama programlarının çıkartılacağını açıkladı. Fakat devlet katından gelen daha fazla çocuk isteğinin uluslararası yaptırımlarla sarsılan ekonomide halkta ne kadar yankı bulacağı meçhul.
Özel bir binada müstahdemlik yaparak ayda 4.2 milyon riyal (360 TL) kazanabilen Abbas Kazimi, “İki çocuğuma ve yaşlı annemle babama bakıyorum. Günlük geçimimi zor sağlıyorum” diyor. Tahran’da kriz nedeniyle pek çok genç aile kurma planlarını, evli çiftler de çocuk sahibi olma hayallerini erteliyor. Reform yanlısı gazetelerde köşe yazısı yazan Ali Rıza Hamesiyan, hükümetin politika değişikliğini ‘İran’ın yaptırımlardan etkilenmediğine dair dış dünyaya güçlü bir mesaj verilmek istemesine’ bağladı.

İran-Irak savaşından sonra değişti
1979 İslam Devrimi’nden sonra Ayetullah Humeyni, İran’ın ‘20 milyon ordu mensubuna’ sahip olabilmesi için nüfus artışını teşvik etti. 1986 yılında, 8 yıllık İran-Irak savaşının sonuna yaklaşılırken İran’ın nüfusunun artış hızı yüzde 3.9’du. Bu dönemin dünyadaki en yüksek nüfus artışlarından biriydi. Kısa zamanda hızla artan nüfus ekonomiye getirdiği yük nedeniyle sorgulanmaya başladı. İran bu dönemde ücretsiz doğum kontrol yöntemi dağıtımında bölgesel lidere dönüştü. Bugün Tahran’daki kliniklerin duvarlarında kalıcı bir kısırlaştırma yöntemi olan vazektomi ameliyatının reklamlarına sıklıkla rastlanabiliyor. Hastanelerde küçük aileleri teşvik eden ilanlar doğum kliniklerinin duvarlarını süslüyor. 2009’da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad her yeni bebek için bankada içinde 950 dolar bulunan bir hesap açılacağını duyurarak son dönemdeki değişikliğin sinyallerini vermişti. 2011’de İran’ın nüfus artış hızı bölgenin en düşük oranı olan yüzde 1.3’e geriledi.