05.05.2024 - 10:23 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Başbakan Rishi Sunak, genel seçimler öncesi bu son büyük kamuoyu sınavında bir dizi yenilgiye uğramış görünüyor. Londra'da İşçi Partisi'nin adayı ve mevcut Belediye Başkanı Sadiq Khan yüzde 43,8 oy alarak koltuğunu korudu. Muhafazakar Parti'nin Londra Belediye Başkan adayı Susan Hall ise yüzde 32,7 oy aldı.
Perşembe günü 107 belediye için yapılan seçimlerde 106 belediye meclisinde sonuçlar belli oldu. Buna göre İşçi Partisi 185 ek sandalye ile meclis üyeliğini 1140'a yükseltirken, Muhafazakar Parti 473 sandalye kaybederek 513'e geriledi. Bu sandalyelerin bir kısmı da Liberal Demokratlara, Yeşiller'e ve bağımsızlara geçti.
Perşembe günü yapılan yerel seçimlerde İngiltere çapındaki 107 belediyede dört yıllığına belediye meclisi üyelerini belirlemek için oy kullanıldı.
İngiltere'nin başkenti Londra'nın büyükşehir belediye başkanlığının yanı sıra 10 belediyede de belediye başkanlığı seçimleri yapıldı.
Pakistan göçmeni yoksul bir ailenin sosyal konutlarda büyüyen oğlu olan Sadiq Khan Londra Belediye Başkanlığı'nı üçüncü kez üstlenmek için İşçi Partisi'nin adayı oldu ve Muhafazakar Parti adayı Susan Hall dahil 12 adaya karşı yarıştı.
Khan, Londra'ya bir belediye başkanının seçilmeye başlandığı 2000'den beri üç dönem üst üste seçilen ilk isim oldu.
İktidardaki Muhafazakar Parti, yerel seçimlerle aynı gün İngiltere'nin batısındaki Blackpool kentinde yapılan milletvekilliği ara seçiminde de sandalyeyi İşçi Partisi'ne kaptırdı.
Parti burada 2019'daki seçime kıyasla yüzde 32 oy kaybına uğrarken, İşçi Partisi adayı Chris Webb yüzde 59'a yakın oy oranıyla milletvekilliğini kazandı.
İşçi Partisi lideri Keir Starmer, buradaki kazanımı "gecenin en önemli sonucu" olarak tanımladı.
Starmer, Blackpool'daki farklı sonuçla seçmenlerin Rishi Sunak'a "değişim istiyoruz mesajı" verdiğini söyledi.
Starmer, "Bu sadece küçük bir mesaj değil, bu sadece bir mırıltı değil, bu Blackpool'dan gelen bir haykırış, değişim istiyoruz haykırışı. Ve Blackpool tüm ülke adına konuşuyor, artık yeter diyor" ifadesini kullandı.
Cuma günü öğle saatlerinde konuşan Sunak, sonuçların hala gelmeye devam ettiğini belirtti, ancak "hayal kırıklığı" yarattığını kabul etti ve "Bu ülkenin insanları için sonuç üretmeye odaklanmış durumdayım" dedi.
Sunak seçim sonuçları açısından Perşembe günü kötü bir geceye hazırlanıyordu ancak önemli belediyelerin kaybedilmesi ve Blackpool'da İşçi Partisi'ne büyük oy kaymasının parti içinde zaten zayıf görülen liderliği üzerinde yeni bir baskı yaratacağı değerlendirmeleri yapılıyor.
Seçimlerde aşırı sağ olarak tanımlanabilecek Reform UK partisinin de aday çıkardığı bölgelerde iyi bir performans sergilediği dikkat çekti. Ancak henüz belediye meclis üyeliği kazanmadı.
Blackpool'daki milletvekilliği seçiminde ise 117 oy farkı ile Muhafazakârların ardından üçüncü sırada yer aldı.
Parti lideri Richard Tice, sonuçların partisinin "hızla İşçi Partisi'nin gerçek rakibi haline geldiğini" gösterdiğini söyledi.
Yapılan kamuoyu yoklamalarında uzun bir süredir Muhafazakar Parti büyük oranda oy kaybetmiş görünüyor.
Nisan ayı anketlerine göre İşçi Partisi yüzde 43 ile önde giderken, Muhafazakarlar yüzde 20, Reform UK ise yüzde 16'larda seyrediyor.
Bu yıl yapılacak genel seçimleri de İşçi Partisi'nin kazanması bekleniyor.
Muhafazakar Parti, 2010-15 yılları arasında Liberal Demokrat Parti ile koalisyon halinde, son dokuz yıldır da tek başına iktidarda.
İşçi Partisi genel olarak oylarını artırmış olsa da özellikle Müslüman seçmenin yoğun olduğu yerlerde kayıplar yaşamış görünüyor.
Parti yönetiminin Gazze savaşı konusundaki açıklamaları, İşçi Partisi'nin başta Müslüman seçmeni arasında olmak üzere bazı kesimlerde tepkiye neden olmuştu.
Nüfusunun yüzde 10'u Müslüman olan bölgelerde İşçi Partisi geçen yıla göre yüzde 8 oy kaybına uğramış görünüyor.
Bu yılın başlarında iki meclis üyesinin Gazze nedeniyle partiden ayrıldığı Greater Manchester'daki Oldham belediyesinde kontrolünü kaybetti.
Partinin seçim kampanyası koordinatörü milletvekili Pat McFadden Gazze'nin bu sonuçta etkili olduğunu kabul etti.
McFadden, Orta Doğu ile ilgili "güçlü duyguların" oy kayıplarında "bir faktör" olduğunu ve bunu inkar etmenin anlamlı olmadığını belirterek "Bu konu gündeme geliyor" dedi.