İHA’lar kalkanı nasıl aştı?

Hizbullah’ın önceki gece İsrail’de bir askeri üssü insansız hava aracı (İHA) ile vurmayı başarması büyük ses getirirken, İHA’nın İsrail’in gelişmiş savunma sistemlerinin geçmesi tartışma yarattı. Hizbullah’ın İsrail’in kuzeyindeki Binyamina bölgesinde bir askeri üsse düzenlediği saldırıda dört askerin öldüğü, 58 kişinin yaralandığı açıklanmıştı.

İsrail Ordu Radyosunun haberinde, İsrail hava kuvvetlerinin saldırıya ilişkin yürüttüğü soruşturmanın ön sonuçlarına yer verildi. Hizbullah’ın saldırıda eş zamanlı olarak 3 İHA, 3 güdümlü füze ve roketler kullandığı kaydedildi. İsrail donanması ve savunma sistemi Demir Kubbe’nin 2 İHA’ya müdahale ettiği, üçüncü İHA’yla iletişimin Akka kentinin kuzeydoğusunda kesildiği aktarıldı. İHA’nın “alçak irtifada uçması sebebiyle takibinin yapılamadığı ve kendi kendini imha ettiği düşünüldüğü” için İsrail ordusunu yanılttığı belirtildi.

Söz konusu saldırı, Hizbullah’ın, İsrail’in yaklaşık iki hafta önce Lübnan’a karadan saldırmaya başlamasından bu yana gerçekleştirdiği en ölümcül saldırı olurken, geçtiğimiz Ağustos ayında kaydedilen görüntülerde de bazı İHA’ların Demir Kubbe’yi aşarak İsrail’in Akka kentinde doğru 20 kilometreden fazla yol kat etmeyi başardığını göstermişti. Ancak bu kez bir askeri üssün hedef alınması büyük bir zafiyet olarak nitelendirildi. Saldırıya uğrayan eğitim kampındaki Golani Tugayı’nın İsrail’in seçkin piyade birliklerinden biri olduğu bilinirken, Demir Kubbe’nin neden başarısız olduğuyla ilgili soruşturma başlatıldı.

Sistem nasıl aşıldı?

Hizbullah operasyonu “karmaşık” olarak nitelendirdi ve İHA’lar havadayken Demir Kubbe’yi “meşgul etmek” için Golan Tepeleri’ne onlarca füze fırlattığını açıkladı. Bu şaşırtma sayesinde İran’ın hipersonik füzelerinin geçemediği Demir Kubbe’den Hizbullah’ın 20 yıllık “Mirsad-1” İHA’sı geçebildi. Uzmanlar, Hizbullah’ın Demir Kubbe’nin küçük İHA’lara karşı savunmasız olduğunu çözdüğü görüşünde. Nitekim, Nisan ayında İran, İsrail’e onlarca İHA’dan oluşan filolarla saldırdığında Demir Kubbe büyük ölçüde başarılı olmuştu. Hizbullah İHA’larının İran’ınkinden daha küçük olması ve bir filo yerine birkaç İHA’nın aralıklarla fırlatılması da Demir Kubbe’den sızmalarını sağladığı belirtiliyor. “Times of Israel” gazetesinin diplomasi muhabiri Lazar Berman, “İHA’lardan biri düşürüldü. Diğerini savaş uçakları ve helikopterler kovaladı ve radardan çıktı. Varsayım, İHA’nın düştüğü oldu ve bu nedenle sirenler çalmadı” dedi.

Amacı İHA’lar değil

Avustralya’daki Sidney Üniversitesi’nde insan hakları, uluslararası barış ve güvenlik konusunda öğretim görevlisi olan Eyal Mayroz ise, saldırının Demir Kubbe’de bir kusur olduğu anlamına gelmediğini, sistemin İHA saldırılarıyla başa çıkmak için tasarlanmadığını söyledi. Mayroz, “İHA’lar küçük ve genellikle roketlere ve füzelere kıyasla daha alçaktan uçuyor. İHA’ları engellemek de daha zor çünkü belirli bir rotaları da yok. Uzaktan çalıştırıldıkları için rotalarını ve yüksekliklerini değiştirebiliyorlar” ifadelerini kullandı.

Terörle mücadele uzmanı ve Washington Enstitüsü’nde kıdemli üye olan Matthew Levitt, saldırının başarısının uzmanlar için sürpriz olduğunu çünkü Demir Kubbe’nin “bugüne kadar çok başarılı” olduğunu ancak bir anda fazla saldırıyla “boğulabildiğini” söyledi. Levitt, “Hizbullah’ın İsrail ile savaşındaki en büyük korku, Hizbullah’ın bir seferde 500, hatta bine kadar roket atması. Bunu henüz görmedik. Ancak bu bölümde İHA’lardan biri sistemden geçti ve yıkıcı etkilere yol açtı” dedi. Dr. Levitt, İHA’ların neden sirenleri tetiklemediğini bilmek için henüz çok erken olduğunu belirterek, “Sistemin her seferinde işe yarayacağını öngörmeye başladık. Hiçbir sistem her zaman işe yaramaz” diye konuştu.

Bununla birlikte bu saldırı sonrası Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta İsrail’in yanıtıyla ilgili endişeler arttı. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ise Hizbullah’ın düzenlediği saldırıda dört İsrail askerinin ölmesinin ardından ABD’li mevkidaşı Lloyd Austin’e, İsrail’in Hizbullah’a güçlü bir yanıt vereceğini söyledi.

‘Radar ağı boşluklarını tespit etmiş olabilirler’

Savunma sanayii araştırmacısı Fatih Mehmet Küçük, Hizbullah’ın taktik denemeler ile İsrail’in hava savunma sistemi radarlarının boşluklarını tespit etmiş olabileceğini söyledi. Hizbullah’ın saldırısını Milliyet’e değerlendiren Küçük,  “Muhtemelen uzun süredir İsrail’e yönelik yaptığı saldırı girişimleri göze alındığında radar ağının çeşitli boşlukları fark edilmiş olabilir. Bunu taktik denemeler ile tespit etmiş olabilir. Çünkü ne kadar başarılı olursa olsun alçaktan gelen kamikaze İHA tehdidinde radar ağınızda doğal engeller veya dünyanın eğikliği, sistemlerin konuşlanma durumuna bağlı olarak boşluklar olabilir. Ki bunun her yapıda bulunma ihtimali var” dedi.

Küçük, İran’ın İsrail’e yönelik gerçekleştirdiği balistik füze saldırısıyla ilgili ise,  “İran için isabet oranlarına dair kesin bir bilgi yok. Çünkü fırlatılan çok sayıda füze olmasına rağmen kayda değer büyük bir hasar rapor edilmediği gibi boş alanlara da çok sayıda füze düştüğü görülmüştür. Bu son saldırı, önceki saldırılara göre daha etkili görünüyor. İsrail’in attığı her önleme füzesinin Demir Kubbe’den olmadığını da unutmamak gerekir. Balistik füze savunması Demir Kubbe’nin sorumluluğunda değil, bu sistem balistik füzelerle değil, daha küçük ölçekli tehditlerle mücadele ediyor. Balistik füze savunması Arrow ve kısmen Patriot sistemleriyle yapılıyor” diye konuştu. -AYDIN HASAN/ANKARA

İran casusları yakalandı

İsrail’de İran için çalıştıkları ve üst düzey İsrailli bir yetkiliye ‘suikast planı yaptıkları’ iddiasıyla 2 kişinin tutuklandığı bildirildi. İsrail İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet’ten yapılan yazılı açıklamada, 2 İsrail vatandaşının tutuklandığı belirtildi. Suikast ile hedef alınmak istenen İsrailli üst düzey ismin kim olduğu ise açıklanmadı.

Lübnan ve Gazze’de hava saldırıları

İsrail ordusunun, Lübnan’ın güneyinde birçok köy ve beldeye yönelik hava saldırılarının yanı sıra sınır bölgelerini topçu atışlarıyla hedef aldığı bildirildi. Pazar günkü saldırılarda Lübnan’da 51 kişi hayatını kaybetti. İsrail ordusunun Lübnan’ın kuzeyindeki Zgharta bölgesinde Hristiyanların çoğunlukta olduğu Aitou köyüne düzenlediği saldırıda ise 21 kişi hayatını kaybederken, İsrail, 1 yıldır devam eden çatışmalarda ilk kez Hristiyanların çoğunlukta olduğu bölgeye saldırdı. İsrail Savunma Kuvvetleri, Lübnan’dan Hayfa bölgesine yaklaşık 10 roket atıldığını ve bunların çoğunun durdurulduğunu duyururken İsrail medyası da Netanya ve çevresindeki kentlerde siren seslerinin duyulduğunu yazdı. Öte yandan İsrail’in, Gazze Şeridi’ndeki Aksa Şehitleri Hastanesinin bahçesinde yerinden edilmiş sivillerin çadırlarının olduğu bölgeyi vurması sonucu çok sayıda kişinin öldüğü ve yaralandığı bildirildi. Hamas’tan yapılan açıklamada 22 kişinin öldüğü duyuruldu.

İsrail Ordu Radyosunun haberinde, İsrail hava kuvvetlerinin saldırıya ilişkin yürüttüğü soruşturmanın ön sonuçlarına yer verildi. Hizbullah’ın saldırıda eş zamanlı olarak 3 İHA, 3 güdümlü füze ve roketler kullandığı kaydedildi. İsrail donanması ve savunma sistemi Demir Kubbe’nin 2 İHA’ya müdahale ettiği, üçüncü İHA’yla iletişimin Akka kentinin kuzeydoğusunda kesildiği aktarıldı. İHA’nın “alçak irtifada uçması sebebiyle takibinin yapılamadığı ve kendi kendini imha ettiği düşünüldüğü” için İsrail ordusunu yanılttığı belirtildi.

Jerusalem Post: 2 İsrail tankı Suriye’ye girdi

İsrail’in Jerusalem Post gazetesi, İsrail tankları Suriye sınırından içeri girdiğini yazdı. İki tankın, daha önce İsrail uçaklarının bombaladığı sınır kasabası Kuneytire’den içeri girdiği ve orada konuşlandığı iddia edildi. Suriye basınında çıkan haberlerde ise tankların işgal altındaki Golan tepeleri ile Suriye arasındaki bölgede BM’ye bağlı ateşkes gözlem gücünün (UNDOF) olduğu alana kepçe ile girip çit kurmak için kazı yaptıktan sonra geri çekildiği aktarıldı.