Hayatını barışa adamıştı

Nobel Barış Ödülü sahibi eski Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan 80 yaşında hayata veda etti. Kofi Annan Vakfından yapılan açıklamada, eski BM Genel Sekreteri Annan’ın henüz teşhis konulamayan bir hastalık nedeniyle İsviçre’nin başkenti Bern’de tedavi gördüğü hastanede öldüğü bildirildi. Annan’ın “Kısa bir hastalık süreci sonrası hayatını kaybettiği öğrenildi. Vakıf, Annan’ın ölümünden dolayı taziye mesajı yayımladı. Kofi Annan Vakfı’ndan yapılan açıklamada, Annan için “dünya çapında bir devlet adamı ve enternasyonalist düşünceye tam olarak inanmış bir kişi olarak hayatı boyunca daha adil ve barışçıl bir dünya için çalıştı” ifadesi kullanıldı. Açıklamada, “Nerede bir sıkıntı ve ihtiyaç varsa oraya ulaştı, şefkat ve empati ile insanlara dokundu. Diğerlerini kendisinden önceye koydu” denildi. Annan, evli ve üç çocuk babasıydı.

24 yaşında BM’ye girdi

BM Genel Sekreterliği görevine getirilen ilk siyahi kişi olan Annan, 1997-2006 arasında bu görevi yürütmüştü. Gana’nın Kumasi şehrinde 8 Nisan 1938’de doğan Annan, eğitimini ABD ve İsviçre’de tamamladı. Henüz 24 yaşındayken BM’de çalışmaya başlayan Annan 1993 yılında barışın sağlanmasından sorumlu Genel Sekreter Müsteşarı oldu. 1997 yılında ise Boutros Boutros-Ghali’nin halefi olarak Genel Sekreterliğe seçildi.

Kofi Annan 2001 yılında Nobel Barış Ödülü’nü aldı. Annan, Nobel Komitesi tarafından BM’nin yeniden canlandırılması ve önceliği insan haklarına vermesi nedeniyle ödüle layık görüldü. Komite Annan’ın Afrika’da AIDS hastalığının yayılmasına karşı verdiği mücadele ve uluslararası terörizme karşı duruşu nedeniyle de övdü.

Kofi Annan, 10 yıllık BM Genel Sekreterliği görevinden sonra, 1 Ocak 2007’de görevini Güney Koreli Ban Ki-mun’a devretmişti. Annan son olarak Birleşmiş Milletler’in Suriye özel temsilcisi olarak görev yaptı ve soruna barışçıl bir çözüm bulunabilmesi için çalıştı. Annan, Suriye iç savaşının 2. yılında, Mart 2012’de BM Suriye Özel Temsilcisi olarak, tarafların çatışmaları durdurmasını esas alan 6 maddelik bir çözüm planı sunmuştu. Annan, 3 ay sonra şiddet olaylarının artması nedeniyle başarısız olduğunu itiraf etmiş, Ağustos 2012’de BM Suriye Özel Temsilciliği görevinden istifa etmişti. Annan bu yıl BBC’ye verdiği röportajda, “BM iyileştirilebilir, mükemmel değil. Ancak bu kurum olmasaydı, yeniden yaratmak gerekirdi” ifadelerini kullanmış, kendisini inatçı bir iyimser olarak tanımlamıştı.

‘Milyonların lideriydi’

Annan’ın ölümüne ilişkin BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de yaptığı açıklamada, “Annan’ın ölümünden derin üzüntü duyuyoruz. Annan sorunlara diyalogla yaklaştı, barış için hiç durmadan çalıştı ve hayatını buna adadı” ifadelerini kullandı. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad El Hüseyin ise “Kofi Annan insan ahlakı ve zarafetinin en iyi ve somut örneğiydi” ifadesini kullandı. Annan’ın ölümünden büyük üzüntü duyduğunu belirten Hüseyin, “O, binlerce kişinin arkadaşı ve milyonların lideriydi” değerlendirmesini yaptı.

Kıbrıs’ta çözüme çok yaklaştı

Kofi Annan BM Genel Sekreteri olarak Kıbrıs sorununun çözümü için büyük çaba sarf etmişti. Eski BM Genel Sekreteri, Kıbrıs’ta tarafların uzlaşmasına zemin oluşturması amacıyla ‘Annan planı’ olarak anılan çalışmayı hazırlamıştı. Plan, Kıbrıs adasının İngiliz üsleri bölgesi haricinde kalan kısımlarının bağımsız ve federal nitelikte bir devlet olacak şekilde birleştirilmesini öngörüyordu. Plan gereğince Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti’ndeki bakanlıkların en az üçte biri Türklerden oluşacaktı. Devlet başkanlığı ve başbakanlık makamları 10 ayda bir Türkler ve Rumlar arasında el değişecekti.

Annan’ın hazırladığı plan, 11 Kasım 2002’de Türk ve Rum tarafına sunulmuş, 2004 yılında adada referandum yapılmıştı. Plan, Türk tarafından yüzde 64,91 oranında kabul gördüğü halde Rum oylarının yüzde 75,38’i red şeklinde olduğundan hayata geçirilemedi. Plan, Kıbrıs’ın birleştirilmesine en çok yaklaşılan an olarak anılıyor. Annan Planı için hem Kuzey Kıbrıs’ta hem Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde çok sayıda gösteri düzenlenmiş, bazı göstericiler planın kabulünü savunurken, bazıları da reddi için eylem yapmıştı. Özellikle Güney Kıbrıs’ta plana karşı büyük kalabalıklar toplanmıştı.

Dışişleri’nden taziye mesajı

Kofi Annan’ın ölümü nedeniyle Dışişleri Bakanlığı’ndan bir taziye mesajı yayımlandı. Annan’ın vefatından üzüntü duyulduğu belirtilen açıklamada, Afrika’nın yetiştirdiği “en seçkin diplomatlardan”, Nobel Barış ödüllü Annan’ın, dünya barışına büyük hizmetlerde bulunduğu, çalışmalarının, Türkiye’yi ilgilendiren dış politika konuları bakımından da önemli yere sahip olduğu kaydedildi. Açıklamada, “Kofi Annan’ın ailesine ve yakınlarına, ayrıca dost Gana halkına başsağlığı diliyoruz” ifadesi kullanıldı.