‘Gazze’de insani felaket olmasın’

Gazze’de ateşkesin sona ermesinin ardından İsrail’in harekatı devam ediyor. İsrail’in çok sayıda sivilin barındığı güney bölgelerine yönelmesi sebebiyle endişeler artarken, Birleşmiş Milletler’in (BM) attığı son adım büyük dikkat çekti. 

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, önceki gün görevi süresince BM Şartı’nın 99. maddesine bağlı yetkisini ilk kez kullanarak Gazze’de bir insani felaketin önlenmesi için BM Güvenlik Konseyine (BMGK) açık mektup gönderdiğini duyurdu. BMGK’ya İsrail-Filistin çatışmaları konusunda harekete geçme çağrısında bulunan Guterres, mektubunda, ‘Genel Sekreter, kendi görüşüne göre uluslararası barış ve güvenliğin korunmasını tehdit edebilecek herhangi bir konuyu Güvenlik Konseyi’nin dikkatine sunabilir’ hükmünü içeren 99. maddeyi devreye soktuğunu ifade etti. 

AB ve DSÖ’den destek 

Guterres’in adımı büyük dikkat çekerken, Avrupa Birliği’nden (AB) destek açıklaması geldi. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borell, Gutteres’in açık mektubunu destekleyerek tüm yetkilileri göreve çağırdığını ifade etti. Borell, İsrailli yetkililerin ateşkese izin vermeleri gerektiğinin altını çizerek, ateşkes çağrısını yineledi. Borrell, Güvenlik Konseyi’nin Gazze’deki insani durumun tamamen çökmesini önlemek için derhal harekete geçmesi gerektiğini belirtti. Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus da Gutteres’e destek verdiğini belirterek, “Gazze’nin sağlık sistemi diz çökmüş durumda ve tamamen çökmek üzere. Sağlık için barışa ihtiyacımız var” dedi. 

İsrail’de ise Guterres’e yönelik tepki var. İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, “Guterres’in görev süresi dünya barışı için bir tehlikedir” ifadelerini kullanarak, “Bu Hamas’a destek vermektir” dedi. Cohen, “Guterres’in 99. maddeyi harekete geçirme talebi ve Gazze’de ateşkes çağrısı, Hamas’a destek ve yaşlıların öldürülmesine, bebeklerin kaçırılmasına ve kadınlara tecavüz edilmesine onay anlamına gelmektedir” ifadelerine yer verdi. 

Sinvar nerede?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ordunun Gazze’deki Hamas lideri Yahya Sinvar’ın, Gazze’nin güneyinde bulunan Han Yunus’taki evini kuşattığını söyledi. Bununla birlikte bölgeden gelen haberler Sinvar’ın evinde olmadığı yönünde. İsrail ordusu, Sinvar’ın yakın korumalarıyla birlikte Gazze altındaki tünellerde saklandığını tahmin ediyor. Savaş sırasında kamuoyunun önünde çıkmayan Sinvar, İsrail yetkilileri tarafından 7 Ekim saldırılarının planlayıcılarından biri olmakla suçlanıyor.

Cibaliye kuşatıldı

Diplomasi alanında çalışmalar sürerken, sahada ise İsrail’in güneyde Han Yunus, kuzeyde ise Cibaliye Mülteci Kampı’na yönelik kuşatması devam ediyor. Hamas yönetimindeki yerel yetkililer, kampta hala yaklaşık 100 bin kişinin bulunduğunu, açık bir hastane olmadığını ve açlık riskiyle karşı karşıya kalındığını ifade ediyor.

Öte yandan Han Yunus’ta da İsrail ordusunun Hamas militanlarıyla çatışmaları devam ediyor. Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarınca can kaybının 17 bin 177’e yükseldiğini açıkladı.

Yardımlara Senato engeli

ABD’den İsrail ve Ukrayna’ya milyarlarca dolarlık yeni finansal yardım sağlayacak yasa tasarısı, Senato’daki Cumhuriyetçi üyeler tarafından engellendi. Cumhuriyetçi üyelerin tamamı ‘hayır’ oyu kullanırken, hükümetin İsrail ve Ukrayna’ya yardım yerine ABD’nin Meksika sınırındaki göçü kontrol altına almak için daha sert tedbirler alması yönündeki taleplerini gündeme getirdi.

Bu durum ABD Başkanı Joe Biden için önemli bir yenilgi anlamına geldi. Engelleme, Biden’ın 2023 yılı sona ermeden savaş halindeki bu iki ülkeye yeni bir yardım sağlama girişimini şimdilik sonuçsuz bıraktı.

ABD savaşın bitmesini istiyor

İsrail ile müttefiki ABD arasında Gazze harekatı konusunda yaşanan görüş ayrılıklarının büyüyerek devam ettiği ifade ediliyor. Fikir ayrılıklarının başında harekatın süresi geliyor. Wall Street Journal, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in geçen hafta İsrail savaş kabinesindeki yetkililere, Biden yönetiminin savaşın aylar değil, ‘haftalar içinde’ bitmesi gerektiğine inandığını söylediğini bildirdi. Bir diğer konu ise İsrailli yetkililerin gündeme getirdiği Gazze içinde bir ‘tampon bölge’ fikri. ABD’nin İsrail’in tampon bölge oluşturma fikrine de karşı çıktığı açıklandı.