Gazze’de 15 ay sonra ateşkes

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, başkent Doha’da yaptığı dünkü basın toplantısında, Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes ve esir takası anlaşması müzakerelerine ilişkin açıklama yaptı. Al Sani, esir takası, sürdürülebilir bir sükunetin yeniden sağlanması ve Gazze’de kalıcı ateşkes sağlanması konusunda anlaşmaya varıldığını; anlaşmanın uygulanmasının ise önümüzdeki pazar günü başlayacağını ifade etti. Anlaşmanın ilk aşamasının 42 gün süreceğini kaydeden Al Sani, Hamas’ın, ilk aşamada 33 İsrailli esiri serbest bırakacağını ve karşılığında bazı Filistinli esirlerin serbest bırakılacağını aktardı. İsrail’in, 7 Ekim 2023’te Gazze Şeridi’ne başlattığı saldırıların ardından, 156 binden fazla insan yaralanmış veya ölmüştü.

Anlaşma 3 aşamalı olacak

Öte yandan anlaşmanın ayrıntıları da ortaya çıktı. Anlaşmaya göre, ateşkesin devam ettiği her gün 50’si yakıt taşıyan 600 kamyon insani yardım Gazze’ye girecek, kamyonların 300’ü ise şeridin kuzeyine gönderilecek. İsrail’in 7 Ekim saldırılarından bu yana gözaltına aldığı 19 yaş altı tüm Filistinli kadın ve çocuklar, birinci aşamanın sonuna kadar serbest bırakılacak. Hamas anlaşmanın ilk gününde 3 rehineyi serbest bırakacak, toplam ise 33 İsrailli rehine serbest bırakılacak. İsrail her sivil rehineye karşılık 30, her İsrailli kadın askere karşılık ise 50 Filistinli tutukluyu serbest bırakacak, toplamda 1000 Filistinli serbest kalacak. İlk aşamada İsrail güçleri Gazze’den kademeli olarak çekilecek ve yerinden edilmiş Filistinliler bölgeye geri dönecek. Ateşkesin 16’ncı gününde tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması ve İsrail ordusunun tamamen çekilmesi amacıyla anlaşmanın sonraki aşamaları için görüşmelere başlanacak.

‘Halkımız için kazanımdır’

Hamas’tan ise ateşkes anlaşması sonrası açıklama geldi. Yapılan yazılı açıklamada, “15 ayı aşkın süredir devam eden direnişimizin bir sonucu. Anlaşma, Gazze’ye yönelik saldırıyı durdurma, halkımız, direnişimiz ve özgür dünya için bir kazanımdır. Gazze’de Filistin haklarını ve mazlumları destekleyerek onurlu tutum sergileyen Türkiye, Güney Afrika, Cezayir, Rusya, Çin ve tüm ülkelere teşekkürlerimizi sunuyoruz” denildi. İsrail ordu radyosunun haberine göre ise İsrail daraltılmış güvenlik kabinesinin, bugün sabah saatlerinde ateşkes ve esir takası anlaşmasını oylamak üzere toplanacağı bildirildi. İsrail Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un taraflar arasında esir takasını gerçekleştirecek Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) Başkanı Mirjana Spoljaric Egger ile görüştüğü aktarıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz

İsrail ile Filistin arasındaki ateşkes anlaşmasının ardından peş peşe açıklamalarda geldi. X hesabından paylaşımda bulunan Cumhurbaşkanı Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Ateşkes görüşmelerinin anlaşmayla sonuçlanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Anlaşmanın, kalıcı barış ve istikrara kapı aralamasını temenni ediyoruz. İnşallah bundan sonra da Gazze halkının yanında olacak, yaralarını sarması ve yeniden ayağa kalkması için tüm imkânlarımızı seferber edeceğiz” dedi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Bundan sonraki süreçte mutabakatın tüm aşamalarının hayata geçirilmesi, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi ve Gazze’ye acil biçimde insani yardım ulaştırılması gerekmektedir” ifadelerini kullandı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da, Hamas yetkilileriyle yaptığı telefon görüşmesinde, Türkiye’nin Filistin’e desteğinin süreceğini belirtti.

Özel: Ateşkes yeterli değil

CHP Genel Başkanı Özgür Özel de, “Ateşkes önemlidir ancak yeterli değildir. İki devletli çözüme ulaşmak için gereken adımlar bir an evvel atılmalıdır” açıklamasını yaptı.

Biden ile Trump ‘ateşkes’ yarışında

ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, İsrail ile Hamas arasında Gazze’de ateşkes konusunda anlaşmanın sağlandığını açıkladı. Truth Social adlı sosyal medya platformundaki hesabından açıklama yapan Trump, “Orta Doğu’da esirler konusunda (Gazze’de ateşkes) anlaşma sağlandı. Kısa sürede serbest kalacaklar. Teşekkürler.” ifadelerini kullandı. Ateşkeste payının “büyük” olduğunu savunan Trump, “Daha Beyaz Saray’a gelmeden bu kadar çok şey başardık. Beyaz Saray’a geri döndüğümde olabilecek harika şeyleri bir hayal edin” ifadelerine yer verdi. Anlaşma sonrası kameralar karşına geçen ABD Başkanı Biden ise, “Ateşkesin sağlandığını ilan edebilirim. Filistin halkı adeta cehennemi yaşadı. Çok fazla masum insan hayatını kaybetti, çok fazla topluluk bu süreçte yok oldu. Bu anlaşmayla nihayet Gazze halkı toparlanıp (kenti) yeniden inşa etmeye başlayabilir.” dedi. Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da, Biden ve Trump ile görüşerek, Gazze’de rehinelerin serbest bırakılması için bir anlaşma sağlanmasına yardımcı oldukları için teşekkür etti.

Dünyadan destek yağdı

Avrupalı liderler, anlaşmanın ardından açıklamalarda bulundu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres yaptığı açıklamda, “BM, binlerce Filistinli’ye insani yardım ulaştırılmasını arttırmaya hazırdır” ifadelerini kullanırken, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise anlaşmadan memnuniyet duyduğunu dile getirdi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz da sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Anlaşma tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır. Tüm rehineler serbest bırakılmalıdır” ifadesini kullandı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise, “Bu ateşkes masum Filistinliler ve hayatlarını kaybeden çok sayıda kişi için. dedi. İtalya Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “İtalya, anlaşmaya varılmasını büyük memnuniyetle karşılamakta” ifadesi yer aldı. Hollanda Başbakanı Dick Schoof, anlaşmanın memnuniyetle karşıladığını ve önemli bir gelişme olduğunu söyledi.