En azılı suçluların bile tüylerini ürperten sözler: Alcatraz, Supermax, Belmarsh!

Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr - Dünyada en yüksek cinayet oranına sahip ülkelerden biri olan Orta Amerika ülkesi El Salvador, Devlet Başkanı Nayib Bukele’nin suç örgütlerine karşı başlattığı mücadeleyle gündemde. Bukale’nin 2022 yılının mart ayında başlattığı savaşın öne çıkan detaylardan biriyse, bu kapsamda büyük bir gizlilikle inşa edilen ve Amerika kıtasının en büyük hapishanesi olduğu belirtilen CECOT (Centro de Confinamiento del Terrorismo -Terör Muhafaza Merkezi) veya diğer adıyla Tecoluca hapishanesi. Sadece 7 ayda inşa edilen ve çetelerle mücadele konusunda acımasız tavrıyla kimileri tarafından övgü toplayan, kimileri tarafından da acımasız yaklaşımı nedeniyle eleştirilen Bukele’nin en büyük kozlarından biri olan tesis, geçtiğimiz haftalarda kullanılmaya başlandı. Bukale, binlerce çete üyesinin hapishaneye nakledildiği anlara ilişkin görüntüleri sosyal medya hesaplarından paylaşarak, suç örgütleriyle mücadele de kararlılık mesajı verdi.

Başkent San Salvador'un 72 kilometre güneydoğusundaki Tecoluca'da yer alan ve 40 bin kişilik kapasitesiyle Amerika kıtasındaki en büyük cezaevinin içinden yayınlanan görüntülerde elleri ve ayakları zincirlenmiş mahkumların dört katlı şiltesiz metal ranzalarda uyumaya çalıştığı görüldü. El Salvador Bayındırlık Bakanı Romeo Rodriguez, insan hakları aktivistleri tarafından ağır koşullara sahip olduğu iddia edilerek eleştirilerin odağı haline gelen hapishanenin 8 betonarme binadan oluştuğunu ifade ederek bu binaların '100'den fazla' mahkumu barındıracak şekilde tasarlanmış yaklaşık 100 metrekarelik 32 hücreye sahip olduğunu söyledi. Mahkumların 100 kişiye sadece 2 tuvalet ve lavabo düşen 80 yataklı bu hücrelerden sadece telekonferans yoluyla yapılan mahkeme duruşmaları ve hücre cezası için ayrılabileceği belirtiliyor.

Yüksek güvenlikli tesis, henüz yeni yeni kullanılmaya başlamış olsa da daha şimdiden geçmişteki benzerleriyle birlikte anılıyor. Dünyanın birçok noktasında, insanların duyduğunda tüylerini ürperten, birçok kitaba ve filme konu olmuş yüksek güvenlikli cezaevi bulunuyor. İşte hikayelerle duyanların kanını donduran o hapishaneler...

ABD’NİN GÜVENLİK SEVİYESİ EN YÜKSEK HAPİSHANESİ

ABD’nin Colorado eyaletinde bulunan ve sahip olduğu güvenlik seviyesi sebebiyle “supermax” olarak bilinen ADX Florence Hapishanesi, inşa edildiği 1994 yılından bu yana birçok kişi tarafından bilinen Alcatraz Hapishanesi'nin bir alternatifi olarak gösteriliyor. Toplamda 60 milyon dolarlık bir maliyetle inşa edilen Florence Hapishanesi, aralarında Meksikalı uyuşturucu baronu El Chapo, Boston maraton bombacısı Dzhokhar Tsarnaev ve 1993'te Dünya Ticaret Merkezi'ni bombalayan Ramzi Ahmed Yousef gibi birçok suçluya ev sahipliği yapıyor.

Mahkumların hapishaneye sokabilecekleri kaçak eşyaları saklamasının önüne geçebilmek için dökme betonla inşa edilen tesiste kalan suçlular, günün 23 saatini sadece tavan penceresi olan hücrelerinde geçiriyor. Hücrede kaldıkları sürece sadece radyoya erişimi olan mahkumlar, görevli personelle uyumlu hareket ederse televizyon izlemekle ödüllendiriliyor.

Bugüne kadar herhangi bir firar girişimi yaşanmayan, etrafı 3 metrelik dikenli telle çevrili olan ve bin400 çelik kapısı bulunan hapishane, uzaktan kumandalı hareket dedektörleri ve kameralarla sürekli takip ediliyor.

TURİSTLERİN UĞRAK NOKTASI: ALCATRAZ HAPİSHANESİ

1934'ten 1963'e kadar Amerika'nın önde gelen maksimum güvenlikli hapishanesi ve onun bulunduğu ada, şimdi San Francisco'nun en önemli yerlerinden ve turistik yerlerinden birisi olarak hizmet vermeye devam ediyor.

Bir dönem Al Capone gibi önde gelen mafya liderlerine de ev sahipliği yapan Alcatraz’da bulunan mahkumlara ayda bir defa sevdikleri tarafından ziyaret hakkı verilmişti. Müdürün onayına bağlı olan bu ziyaretler sırasında fiziksel temas ve gündeme ilişkin konuların konuşulması yasaklanmıştı. Hapishane kurallarını ihlal eden mahkumlar 10 günlük hücre cezasına çarptırılıyordu.

Alcatraz Hapishanesi, hizmette kaldığı süre boyunca çok sayıda firar girişimine ev sahipliği yaptı. Firar etmeye çalışan 36 kişiden ikisi adadan kaçmayı başarsa da karaya çıktığında yakalandı. Yedi kişi firar girişimi sırasında vurularak öldürürken iki kişi ise boğularak hayatını kaybetti. Kaçmaya çalışan 5 mahkum hiçbir zaman bulunamamış olsa da kayıp kişilerin boğularak hayatını kaybettiği varsayıldı. Faal durumda olduğu süre boyunca tesisten sadece Clarence Anglin, John Anglin ve Frank Morris isimli 3 mahkumun başarılı şekilde firar ettiği düşünülüyor. Silahlı banka soygunu sebebiyle ceza alan 3 mahkum, 11 Haziran 1962'de ki firarları sebebiyle hâlâ arananlar listesinde bulunuyor.

TERÖR SUÇLULARININ HAPİSHANESİ: BELMARSH

Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’nın güneydoğusunda eski bir askeri arazi üzerine inşa edilen HMP Belmarsh Hapishanesi 1991’de hizmete alındığı günden bu yana personelinin katı ve sert tutumlu olmasıyla biliniyor. Yüksek güvenlikli olarak kabul edilen tesis 900 mahkuma ev sahipliği yapıyor.

Dört farklı binanın bir araya gelmesinden oluşan yerleşke, 2000’li yıllardan itibaren terörle ilgili suçlardan suçlanan veya hüküm giymiş mahkumların İngiltere’de ki en uğrak noktası olarak tanınıyor.

1981’E KADAR GİYOTİN VE İDAM MANGASI KULLANILDI

Fransa’nın başkenti Paris’te bulunan La Sante Hapishanesi, 1867 yılında hizmete alındı ve 2 bin kişilik kapasitesiyle ülkedeki en büyük üç hapishaneden birisi olarak biliniyor. 1981 yılına kadar giyotinle veya idam mangasıyla ölüm cezasının infaz edildiği hapishanede, mahkumlar 2000 yılına kadar etnik kökenlerine göre ayrılıp ayrı koğuşlarda tutuldu. Tesise yapılan kapsamlı restorasyonun ardından La Sante Hapishanesi, yüksek teknolojili güvenlik önlemleriyle donatıldı.

Bugüne kadar sadece 5 mahkumun firar girişiminde bulunduğu hapishaneden kaçmaya çalışan 1 kişi hayatını kaybederken, 4 kişi ise kısa süre sonra yakalandı. Bu firar girişimlerinin en bilineniyse ünlü gangster Jacques Mesrine firarı oldu. 1978 yılında kılık değiştirerek firar etmeye çalışan Mesrine, tüm çabalarına rağmen güvenlik güçleri tarafından yakalandı.

KAPASİTESİNİN ÜSTÜNDE ÇALIŞIYOR

Dünyanın en kalabalık ülkelerinden birisi olan Hindistan’ın Mumbai şehrinde bulunan Arthur Road Hapishanesi, 1926 yılında inşa edildiğinde bin kişilik bir kapasitede görev yapması hedefleniyordu. İlerleyen yıllarda yeni binalarla takviye edilen hapishane, günümüzde yaklaşık 2 bin mahkumun tutulduğu tesis kapasitesinin üstünde görev yapıyor.

Oldukça geniş bir alan üzerine kurulan hapishane yüksek güvenliğe sahip olması ve uzun duvarları sebebiyle personeli tarafından kale olarak tanımlanıyor.

ÇİN’İN EN GÜVENLİ HAPİSHANESİ: QİNCHENG

Issız bir vadide deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan Qincheng Hapishanesi, Çin'in en yüksek güvenlikli hapishanesi olarak biliniyor. Cezaevinin modern Çin tarihinde birçok siyasi suçlunun tutulduğu tesislerden biri olarak biliniyor. Cezaevinde tutulan eski mahkumlar arasında Tibetli ruhani liderler ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedong'un karısı da bulunuyor.

Toplamda üç bölümden oluşan hapishanenin birinci bölümünde mahkumlar sosyal statülerine ve işledikleri suça göre ayrı koğuşlara gönderiliyor. İkinci bölümde mahkumların çalıştığı bölümler bulunurken, üçüncü bölümdeyse hapishanede görev yapan personelin kalacağı lojmanlar bulunuyor.

Beş binden fazla güvenlik personelinin görev yaptığı hapishane, aynı zamanda dünyanın en uzun gözetleme kulelerinden birini de içinde barındırıyor.