Dikkat! Bavul sıtması! Avrupa'da yayılıyor

‘Bavul sıtması’ (Odyssean malaria) enfekte sivrisineklerin uçak, bagaj ve diğer ulaşım araçlarıyla taşınarak hastalığın bulunmadığı bölgelerde sıtmayı yayması anlamına geliyor. Bilimsel bir çalışmada, 1969 yılından Ocak 2024’e kadar Avrupa’da toplanan “bavul sıtması”na ilişkin veriler analiz edildi. “Daily Mail” gazetesine göre, 9 Batı Avrupa ülkesinde  bildirilen 145 vakadan 105’i havaalanı sıtması, 32’si bavul sıtması ve 8’i de her iki sıtma türünden biri olarak sınıflandırıldı. Uzmanlar, uçak, bagaj ve hatta postayla taşınan enfekte sivrisineklerin ısırıklarından kaynaklanan sıtma vakalarının Avrupa’da arttığı uyarısında bulundu.

Almanya, Fransa...

Bu durumun ölümcül hastalığın dünya çapında yayılmasına neden olduğu bildirilirken şu bilgiler verildi: “Avrupa Birliği’nde 2022’de bildirilen 6.131 sıtma vakasının yüzde 99’u seyahatle ilgiliydi. Sıtma vakalarının çoğu Fransa, Belçika ve Almanya’da bildirildi. Vakaların yarısı uluslararası bir havalimanının yakınında ikamet eden veya  havalimanında çalışan kişiler arasında görüldü.

Son beş yılda bildirilen

vakaların üçte biri, Kovid salgını sırasında hava trafiği azalmasına rağmen havalimanı ve bagaj sıtmasıydı. Sıtmaya yakalanan kişilerin çoğu erkek ve yaş ortalaması 37.9 idi. Sonucu bilinen vakalarda 124 hasta iyileşirken 9’u öldü. Ölen hastaların yaş ortalaması 57.2 idi. Fransa’da 1995 - 2022 yılları arasında 117 sıtma vakası bildirildi, 51’i ‘bavul sıtması’ydı, hastaların yarısı sıtmanın yaygın olduğu Afrika’da doğmuştu, hastaneye kaldırılan 100 hastadan 7’si öldü.”

Uçaklar için uyarı

Fransa’daki araştırmacılar, artan bavul sıtması riskini azaltmak için uçaklarda böcek imhası olarak adlandırılan ‘dezensektizasyon’ uygulamasının sıkı bir şekilde uygulanmasını öneriyor. Ayrıca, seyahat öyküsü olmasa bile, açıklanamayan ateşi olan hastalarda, hekimlerin yerel kaynaklı sıtma olasılığını erken dönemde göz önünde bulundurmaları önerildi. Araştırmanın yazarları, Avrupa’da sıtma vakalarının daha organize izlenmesine ve önlem alınmasına ihtiyaç olduğunu vurguladılar.

Seri katil gibi can alıyor

Sıtma, sivrisinekler aracılığıyla yayılan, yaşamı tehdit eden tropikal bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre enfekte sivrisinek kaynaklı sıtma hastalığı, her iki dakikada bir, bir çocuğun ölümüne neden oluyor. Bu ölümlerin çoğu Afrika’da gerçekleşiyor, kıtada yılda ortalama 250 bin genç sıtmadan ölüyor. Yüksek ateş, terleme, titreme ve baş ağrısının yanı sıra karın ağrısı, iştahsızlık ve kas ağrıları da hastalığın habercisidir. Çocuklarda çok yorgun ve uykulu hissetmeye, tüm enfekte olanlarda sarı cilt, boğaz ağrısı ve nefes alma zorluğuna neden olabiliyor. Uzmanlar, sıtmanın görüldüğü bölgelere seyahat edecek kişilerin yola çıkmadan önce bu konuda doktora danışmasını öneriyor. Sıtmaya karşı aşı da bulunuyor.