COP26: Modada iklim rüzgârı

DIŞ HABERLER - Moda endüstrisinin çevre üzerinde yaptığı olumsuz etkiyi azaltma amacı peşinde koşan, beş kıtadan gelen dokuz tasarımcı bulundukları toplumların karşı karşıya olduğu bazı zorluklara yönelik çözümlerini, geleneksel bilgiyi kullanarak veya ileri dönüşüm gibi uygulamalarla, doğal kaynaklarımızı kirletmeden nasıl çalışacaklarını aktaracakları bir dizi etkinlikte yer alacak. 31 Ekim- 12 Kasım tarihleri arasında düzenlenen 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26) kapsamında, British Council ve Fashion Revolution (Moda Devrimi) adlı kâr amacı gütmeyen aktivist grup tarafından kurulan “Fashion Open Studio” inisiyatifi, iklim değişikliği doğrultusunda “Adaptasyon, Dayanıklılık ve Doğa” temaları altında dokuz uluslararası tasarımcıyla bir dizi stüdyo etkinliği ve atölye çalışması yapacak.

Rahemur Rahman (Bangladeş)

Rahemur Rahman, tasarım, baskı, dokumayı kullanarak Güney Asya kimliklerini yeniden yorumlayan yeni hikâyeler anlatmayı amaçlıyor. Londra doğumlu ve Bangladeşli Rahman tarih ve gelenekseli fanteziyle birleştirerek, desen ve dokuyla oynayarak “renkli rüya gören insanlar” için kendine özgü tasarımlar geliştirmeyi amaçlıyor. Rahman, Bangladeş’e özgü ve geleneksel ahşap blok tekniği kullanarak sadece doğal yollarla boyanan doğal fiberden yapılmış kumaş kullanıyor. Rahemur Rahman, her tasarım çöpe atıldığında veya doğaya karıştığında, toprakta nasıl çözünebileceği ve ayrışabileceğinin düşünüldüğü “giysinin ölümü”ne odaklanıyor. Ayrıca üretilen her giysinin “ölümü” için, içinde bir yerde gizlenen küçük bir tohum da var.

BHUKRAM, Tayland

Taylandlı moda markası Bhukram’ın kurucusu Pilan Thaisuang, tasarladığı kıyafetleri, ülkesindeki Phu Phan toplumunun yaşam şekli ve doğal çevresi hakkındaki hikâyelerini anlatmak için bir araç olarak kullanıyor. Tasarımlarında işleme sanatını da kullanan tasarımcı Thaisuang, halkla sanatı, bulunduğu toplumun üyeleriyle, dışındakileri ve çevreyi bir araya getirmeyi önemsiyor.

IRO IRO, Hindistan

Tasarımcı Bhaavya Goenka, IRO IRO markasını kurduğunda, tek bir soruyla yola çıktı: giyim ve moda gibi organik ve doğal olan birşey nasıl olur da çevreyi kirletir, neden ona zarar verir? Bu soruya çözümü ise kullanılmayan giyim ürünlerinden ileri dönüşüm yöntemiyle elde ettiği el örmesi kumaşları kullandığı bir tasarım ve üretim oldu. Hindistan’ın Jaipur kenti yakınlarındaki bir kasabada kadınların sevgi ve özenle dokuduğu kumaşlarla tasarladığı ürünlerde, el boyaması geleneğini de canlandırıyor Goenka.

Garcia Bello, Arjantin

Güney Arjantin’den gelen Jualiana Garcia Bello, markasında geri dönüşümü güç olan maddelerin yeniden kullanılabilir, orijinal ve çevre dostu ürünler haline getirilmesi olarak tanımlanan “ileri dönüşüm” ve yeniden yapım metotlarına odaklanıyor. Eski, ikinci el ve kullanılmayan giyim ve benzeri malzemeleri kullanarak, ham, doğada çözünebilir pamukla birleştirerek, yerel koleksiyonlar üretiyor. Bello, markasının “insani ve telaşsız bir zaman çerçevesinde” olduğunu tarif ediyor. Her tasarım üretimi cinsiyetsiz ve tasarımın boyutu farklı vücut şekillerine adapte olabiliyor. Bu da onları rahat, zamansız ve dayanıklı olduğu kadar, çok uzun süre giyilebilen ve böylece çevreye en az düzeyde etki yapan kıyafetler haline getiriyor.

Bora Studio, Nepal

Bora Studio, Nepal’de Meena Gurung tarafından “yavaş-moda”yı destekleyen, çevre dostu bir giyim markası olarak kuruldu. “Bora” kelimesi Nepal dilinde jüt çuvalından geliyor ve modacı Gurung bunu yepyeni ürünler haline getiriyor. Çiftçilerin tohum ekmeden mahsul toplamaya ve ürününü satmaya kadar, çuvallar pek çok defa kullanılıyor ve yüzde 100 çevreye zarar vermeden çözünebilir özellikte. Son 3 yıldır Gurung, Nepal’de yerli topluluklarla çalışarak, doğal boyama eğitim programları veriyor. Böylece doğal boyama ile sürdürülebilir seçeneklerimiz hakkında da farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Bu çalışmalar kapsamında, topraklarını istila eden su sümbülünden örgü matlar, çantalar ve perdeler yapmayı kadınlara öğretirken, aynı zamanda gübre olarak kullanılmasına da imkan sağlıyor.

Sindiso Khumalo (Güney Afrika)

Sindiso Kumalo, Güney Afrika’nın Cape Town şehrinden mimarlık mezunu bir tekstil tasarımcısı. Ülkesindeki ırk ayrımı döneminde siyasi aktivist olan annesinden ilham alarak sosyal adalet değerlerini merkeze alan markasını 2014 yılında kurdu. Kumalo, siyahi kadınların 1980’lerden itibaren 20. Yüzyıl boyunca temsiliyle ilgileniyor ve tasarladığı her giysi Afrika, kadınlar ve kadın gücü hakkında bir hikâye anlatıyor. Koleksiyonlarında tekstil ve el ustalığına dayanan ince işçiliğin dikkat çektiği tasarımcı, sivil toplum kuruluşlarıyla da yakın çalışıyor ve

Güney Afrika, Burkina Faso gibi ülkelerde atölye çalışmaları da düzenliyor.

huner, Türkiye

İstanbul merkezli aksesuar markası huner, Hüner Aldemir tarafından malzeme odaklı sürdürülebilir tasarımlar sunmaya odaklanan bir marka. Atıl yelken kumaşlarını ileri dönüşümle çantalara ve aksesuarlara dönüştüren marka, her ne kadar yelken kumaşı karbon fiberden yapılsa da bu malzemeyi daha fazla kullanarak, malzeme atık sürecini daha uzun bir süreye yayıyor. Ana amaçlarının “kendileri için üretilmiş herhangi bakir birşey olmadan üretim yapmak” olduğunu vurgulayan Aldemir, “Gezegendeki etkimizi azaltmak için kullanılabilecek en iyi yolun, öncelikle tüketimimizi düşürmek olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullanıyor. Dünyada faydalı şeylere dönüştürülmeyi bekleyen çok fazla malzeme olduğunu düşünen marka, ürünlerin üretimi için alternatif yolların kullanılmasını da önemsiyor.

Toton, Endonezya

Endonezya’nın başkenti Cakarta’da doğan Toton markası, Toton Januar ve ortağı Haryo Balitar tarafından Endonezya’nın zengin kültürü, doğası ve geleneklerini tasarımlarına yansıtan bir marka. Yerel zanaatkârlarla ve fabrikalarla çalışmayı kendine misyon edinen marka, kendilerinden önce kullanılan ve miras aldıkları teknikleri kullanarak, büyük fabrikaların ve sorumsuz kimyasal kullanımının çevreye verdiği zararı azaltmayı hedefliyor. Tekrar kullanılan ve geri dönüştürülen jean kumaş üzerinde çalışmaya başlayan toton markası,  2017 yılında tamamen evlerinde ve stüdyolarında bulunan malzemelerle ürettikleri koleksiyonla da dikkat çekti.

Vimbai Natasha Naomi

Vimbai Mupfurutsa tarafından kurulan “Vimbai Natasha Naomi” markası, yerel düzeyde atılan kumaşlar, parçalar ve kullanılmış giyim ürünlerini, ileri dönüşüm, inovasyon ve dikkatli bir şekilde kullanımı için deneyimleme süreçlerini kullanıyor. Örneğin yerel bir pamuk fabrikasında tercih edilmeyen kumaşları kullanan tasarımcı, moda ekosistemini fabrikalardan tüketicilere dönük hale getirmeyi hedeflerken, miktar yerine kaliteye, kâr yerine insanlara değer vermeye ve ikinci el satın alırken ileri dönüşümü teşvik etmeye inanıyor.