Çin'in gövde gösterisine, ABD savaş gemisiyle meydan okudu

Çin'in bağımsızlığını tanımadığı Tayvan çevresindeki savaş oyunları üçüncü gününe girdi, gerçek mermi ve füzelerin ateşlendiği bölgeye ABD bir savaş gemisi gönderdi.

Tayvan lideri Tsai Ing-wen'in ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile California'da buluşmasına, Pekin yönetimi bu yılın en büyük gövde gösterisiyle yanıt verdi. Tsai, Orta Amerika'daki iki müttefik ülkeye yaptığı ziyaretten eve dönerken Los Angeles dışında ABD'de protokolünün iki numaralı ismi, Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy ile buluştu. Çin, geçen yıl Ağustos ayında McCarthy'nin selefi Nancy Pelosi'nin adaya yaptığı ziyarete Tayvan'ın çevresine savaş gemileri, füzeler ve savaş uçakları konuşlandırarak son yıllardaki en büyük güç gösterisiyle yanıt vermişti.

Tsai'nin McCarthy ile Tayvan yerine Amerika Birleşik Devletleri'nde görüşmesi Pekin yönetimiyle yaşanan gerilimi alevlendirmekten kaçınacak bir adım olarak görülüyordu. Ancak Tayvan liderinin adaya dönmesinden kısa bir süre sonra son savaş oyunlarına başladı.

Tayvan'a yönelik saldırı simülasyonu ve adayı kuşatmayı içeren iki günlük tatbikatların ardından, Çin ordusu bugün uçak gemisi Shandong'u Tayvan etrafında sahneye çıkardı. Japonya, birkaç gündür Çin savaş uçakları Shandong'a iniş-kalkış yaparken kendi jetlerine acil havalanma emri veriyordu.

HAVADAN ABLUKA

Pekin yönetiminin Tayvan'a 'sert bir uyarı' olarak nitelediği savaş oyunu, adayı tamamen tecrit etmeyi hedefliyor. Çin devlet medyası, düzinelerce uçağın Tayvan'a 'hava ablukası' uyguladığını bildiriyor.

Çin Doğu Harekat Alanı Komutanlığı'nın bugün resmi sosyal medya hesabından paylaştığı videoda, bir pilotun Tayvan Adası'nın kuzey kısmına yakın bir yere vardığını söyleyip "Füzeler hedeflerine kilitlendi" dediği duyuldu.

Yeryüzünün en tehlikeli noktası olarak tanımlanan Tayvan Boğazı, Çin'le Tayvan'ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre.

Tatbikat sırasında onlarca savaş uçağı ve gemi, Çin ana karası ile Tayvan arasındaki resmi olmayan orta sınır bölgesini geçti.

'Ortak Kılıç' adı verilen dev tatbikatta, Çin ordusu bugün Fujian eyaletinin kayalık kıyılarında, Matsu adalarının yaklaşık 80 kilometre güneyinde ve Taipei'den 190 kilometre uzakta gerçek mermiler kullanıyor.

Yerel denizcilik yetkilileri, tatbikatların Çin'in Tayvan'a en yakın noktası olan güneydoğudaki bir ada olan Pingtan çevresinde sabah 07.00 ile akşam 20.00 arasında yapılacağını duyurdu. Pingtan'daki AFP muhabirleri, Pazartesi günü bir açık deniz bölgesinde acil bir askeri faaliyet görmediler.

Tayvanlı şef Lin Ke-qiang, Çin anakarasından rahatlıkla görülebilen Matsu takımadalarının bir parçası olan Beigan'da yaşıyor. Uluslararası haber ajansı AFP'ye konuşan 65 yaşındaki şef, savaş istemediğini söylüyor:

ABD MEYDAN OKUDU

Çin'i defalarca itidalli olmaya çağıran ABD, Pazartesi günü USS Milius güdümlü füze destroyerini Güney Çin Denizi'nin ihtilaflı bölgelerinden geçirdi. Savaş gemisi USS Milius, Çin, Tayvan, Filipinler, Vietnam, Malezya ve Brunei tarafından hak iddia edilen ve Tayvan'dan yaklaşık 1300 kilometre uzaklıktaki bir takımada olan Spratly Adaları'nın yakınında seyretti.

ABD Donanması yaptığı açıklamada, "Bu seyrüsefer özgürlüğü operasyonu, denizdeki hakları, özgürlükleri ve yasal kullanımları destekliyor" dedi.

Milius'un konuşlandırılması, geminin karasularına 'yasadışı bir şekilde izinsiz girdiğini' iddia eden Çin'de hızla daha da fazla öfkeye sebep oldu.

180 KİLOMETRELİK BOĞAZ AYIRIYOR

Çin ve Tayvan, 1949'da bir iç savaşın sonunda ayrıldı. Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler Tayvan adasına kaçtılar. Ancak Çin, Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve bir gün adayı bünyesine katacağını söylüyor.

Çin'de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti. Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.

Çin Tayvan'ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin, ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan'la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.

Pekin yönetimi 2019'un başında Tayvan'ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Xi Jinping ada ülkesine saldırabileceklerini söylemişti:

"Tayvan'daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır. Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız."

Tayvan'ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019'da Çin'in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı'na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan'la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan'ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon'un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan'a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.