CIA bahçesindeki şifrenin son sırrı! Elde 3 kelime var, ajanlar bile çaresiz kaldı
07.06.2023 - 06:31 | Son Güncellenme:
CIA binasının Virginia'daki merkezinin önüne teşkilata bağlı ajanların bile çözemediği bir heykel yapmak nereden bakarsanız bakın büyük bir zekânın ürünü. Dönemin CIA başkanının emriyle yaptırılan bu heykelin yapısı ve içindeki şifrelerin tamamı 33 yıl sonra bile çözülemedi. 4 aşamalı şifrenin son bölümünden ise elde sadece 3 kelime var.
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - ABD federal hükûmetinin sivil dış istihbarat servisi olan CIA, 18 Eylül 1947 yılında kuruldu ve o günden bugüne dek aktif bir şekilde görevini sürdürüyor. 1980'li yılların sonunda CIA'in Virginia'daki merkez karargâhı için ABD'li heykeltıraş Jim Sanborn adlı bir sanatçıya heykel yapma görevi verildi. Dönemin ünlü heykeltıraşlarından biri olan Sanborn, heykelini tasarlarken üzerine uzunca bir süre düşündü. Verilen görev büyük bir öneme sahipti. Sanborn'un eseri, birçok ajanın her gün önünden geçeceği bir heykel olacak ve zaman içinde ölümsüz bir esere dönüşecekti. Sanborn, kendisine verilen görevin önemini kavramıştı. Sanborn en sonunda öyle bir eser ortaya koydu ki bu heykeli günümüzde bile hiçbir CIA ajanı çözemiyor.
TAM BİN 800 HARF VE DÖRT BULMACA
Jim Sanborn, kendisine 1980'li yıllarda verilen görevi 1990 yılında tamamladı. 6 metre uzunluğunda ve 3.6 metre yüksekliğinde olan, 'harika bir sanat eseri' olarak kabul edilen Kryptos Heykeli, adını 'gizli' anlamına gelen Yunancadan aldı. Sanat ve gizemi bir araya getirerek tasarlanan heykelin üzerinde tam bin 800 harf ve dört bulmaca yer aldı. Üzerinden onlarca yıl geçmesine rağmen kimse o heykelin sırrını çözmeyi günümüzde dahi başaramadı. Aslında Sanborn bu heykeli tasarlarken şifresinin kısa sürede birileri tarafından çözüleceğine inanıyordu. Hatta 3 Kasım 1990'da heykel halkla paylaşıldığında içindeki şifrelerin sadece birkaç hafta içinde keşfedileceğini düşünmüştü. Ancak işler pek de sanatçının tahmin ettiği gibi gelişmedi. Başta CIA ajanları olmak üzere dünyanın dört bir yanından kripotologlar (şifre bilimciler) dahi sanatçının sakladığı şifreyi çözemediler.
Heykeltıraş Jim Sanborn, CNN ile yaptığı bir röportajda o güne dek yaptığı tüm heykellerinde ilk kez bu kadar karmaşık bir kod yarattığını ve çoğu insan aksini iddia etse de kendisinin bu konuda pek iyi olduğunu düşünmediğini belirtmişti.
KODU KIRMAK İÇİN BİRLEŞTİLER AMA NAFİLE
Dünyanın dört bir yanındaki kriptologlar, onlarca yıldır kodu kırmaya çalışmak için birleşti ancak elle tutulur bir sonuç elde edemedi. En iyi kriptologlardan biri olarak bilinen Elonka Dunin, 20 yılı aşkın bir süre boyunca bu şifreyi çözmeye çalıştı ancak o bile başarılı olamadı. Bugüne dek yaptığı birçok heykeline çeşitli şifreler yerleştiren Sanborn'un deyim yerindeyse tasarım harikası CIA için yaptığı heykeldi. Kriptologlara şifreyi çözmeleri için yardımcı da olsa kimse onun sırrını çözmeyi başaramadı ama kriptologlar, dört aşamalı şifreyi çözmek için heykelin bir transkriptini çıkardılar.
İLK ÜÇÜ ORTAYA ÇIKTI
2000'li yılların başında tüm uğraşlar sonunda dört aşamalı gizli şifrenin ilk üç bölümü CIA ve halktan oluşan kriptolog uzmanlar tarafından sonunda çözülmeyi başardı. İlk bölümdeki şifre şiirsel kelimeler içeriyordu ve şu şekildeydi: "Gölge ve ışıkların yalanları arasında, hayallerin detayları vardı…"
İkinci bölümdeki şifrede birincinin aksine şiirsel ifadelere değil koordinatlara yer verilmişti. Şifrede CIA binasının koordinatları vardı. Bulunan son şifre olan üçüncü bölümde ise 1922 senesinde Mısır firavunu Tutankamon mezarını açan Arkeolog. H. Carter’ın günlüğündeki yazılar vardı. Üçüncü bölümdeki şifrede Carter'ın günlüğündeki şu kesite yer verilmişti:
"Oldukça yavaş enkaz kalıntıları tarafından bloklanan kapı boşluğundan dışarıya çıkarılabildi. Ellerim titriyordu ve sol tarafta küçük bir boşluk açarak alanı genişletebildiğimde elimdeki mumun ışığıyla karanlığı zar zor görebildim. Mum alevini titretti sıcak hava dışarı çıktığında. Sisler arasında saklanan her şey ortaya çıktı. Bir şeylerGörebiliyor musun?"
SAAT, BERLİN VE KUZEYDOĞU
Heykelin son sırrı olan dördüncü bölümdeki şifre bugüne kadar tüm uğraşlara rağmen hâlâ çözülemedi. Ancak kriptologlar şifrenin çözülmesine dair önemli anahtar kelimelere sahip. Bulunan anahtar kelimeler 'saat', 'Berlin' ve 'kuzeydoğu'.
Heykeli yapmadan önce emekli bir CIA ajanından kriptoloji konusunda eğitim alan 77 yaşındaki başarılı heykeltıraş Sanborn, bugün hâlâ 15 farklı asistan, 12'si elektrikli olan 912 dekupaj testeresi ile tam 2 buçuk yılda tamamladığı heykelinin gizeminin çözülmesini bekliyor.
1980'li yıllarda CIA Başkanı olan William H. Webster’ın talimatıyla heykeltıraş Jim Sanborn ve CIA şifrecisi Edward Scheidt tarafından hazırlatılan Kryptos Heykeli'ndeki her bir şifrenin ayrı ayrı dört kişiye verildiği ve bu dört bölümdeki şifrenin tamamının yalnızca Webster, Scheidt ve Sanborn tarafından bilindiği basının elde ettiği diğer ipuçlar arasında.
